آشنایی با یکی از کشفهای نانو فناوری در «رشد آموزش شیمی»
کشف نانولولهها از کشفهای بزرگ حوزه فناوری نانو به شمار میرود. یکی از مهمترین اعضای این گروه نانولولهها، نانولوله بورو نیتریدها است که به عنوان یک نانولوله غیرکربنی میتواند در محیطهای زیست شناختی مورد بررسی قرار گیرد.
فصلنامه رشد آموزش شیمی در مقالهای به ساختار و روشهای تهیه این نانولوله پرداخته است.
پروانه نصیری، معلم شیمی ناحیه 2 شهرری نویسنده این مقاله است. وی درباره ساختار و عملکرد نانولولههای بورونیتریدها چنین آورده است: «یکی از زمینههای مطالعه نانولولهها، بررسی خواص الکتروشیمیایی نانولولهها در حضور تعداد مساوی اتمهای بورونیتروژن
است که به روش دوپ کردن با نانولولهها همراه شدهاند. بنابه پژوهشها، چنین نانولولههایی در مقایسه با انواع غیردوپ شده دارای خواص الکترونی، مکانیکی، رسانایی و نوری جدیدی هستند و در حوزههایی از جمله تهیه سازههای نوری و مشتقهای الکترونیکی، مواد الکترونی فراسخت
و حسگرهای ویژه کاربرد دارند.
نانولولههای بورونیترید نسبت به انواع کربنی این نانولولهها، دارای بارهای جزئی مثبت روی اتم B و بارهای جزئی منفی روی N هستند. در نتیجه قطبیت نانو لوله بورونیترید از نانو لولههای کربنی بیشتر است، از همین رو، نانولولههای بورونیترید تک دیواره جهت کاربرد در وسایل
الکترونی و مکانیکی از نانولولههای کربنی مناسبترند.»
روشهای تهیه نانولوله بورونیترید عبارتند از:
1. روش تخلیه قوس الکتریکی
2. تبخیر لیزر
3. واکنشهای جانشینی
4. رسوب بخار شیمیایی
نویسنده مقاله بعد از توضیح هر یک از این روشها چنین نتیجهگیری کرده است: « گسترش فناوری نانو به معرفی فراوردههایی ارزشمند با کاراییهای متفاوت انجامیده است که نانولولههای بورونیترید از آن جملهاند. این نانوساختارها نسبت به همتاهای کربنی خود قطبیترند و در
وسایل الکترونی و مکانیکی بهتر ظاهر میشوند. همچنین با تغییر قطر نانولولهها امکان تغییر رسانایی گرمایی آنها وجود دارد. گفتنی است رسانایی گرمایی نانولولههای بورونیترید اندکی از نانولولههای کربنی کمتر است.»
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد شیمی، شماره 113، تابستان 1394 منتشر شده است.