در «رشد آموزش معارف اسلامی»
دیدگاه ابن‌سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا درباره اصالت وجود یا ماهیت چیست؟
فصل‌نامه رشد آموزش معارف اسلامی در مقاله‌ای به این پرسش پاسخ داده است. دکتر حسن جعفری و
سیده فاطمه حسینی نویسندگان این مقاله‌اند.
نویسندگان مقاله ابتدا به دیدگاه ابن‌سینا درباره اصالت وجود پرداخته‌اند: «فلسفه ابن‌سینا به کلی از بحث اصالت وجود خالی نیست و همین‌که او خداوند را هستی محض می‌داند و می‌گوید آنچه از طرف واجب بر ماهیت امکانی اضافه شده وجود است، نشانه اعتقاد عمیق وی به اصالت وجود
و هم‌چنین جعل وجود می‌باشد. بر این اساس ابن‌سینا حقیقتاً اصالت وجودی است.»
دیدگاه شیخ اشراق نیز چنین است: «به نظر شیخ، آنچه در عالم هستی اصالت دارد، ماهیات مختلف و متفاوت اشیاست و وجود، چیزی است که تنها در ذهن و عقل، با ماهیات خارجی این اشیا تعقل می‌شود. شیخ اشراق مانند ابن‌سینا بر تمایز بین وجود و ماهیت تأکید می‌کند و قول به زیادت
ذهنی و خارجی وجود بر ماهیت را به مشّاء نسبت می‌دهد، او خود زیادت خارجی وجود بر ماهیت را به‌گونه‌ای نفی می‌کند که به نفی زائد یعنی وجود منتهی می‌شود. او بدین لحاظ نتیجه می‌گیرد که ماهیت اصیل است.»
نظر ملاصدرا درباره اصالت وجود در ادامه مقاله آمده است: «او بر این اعتقاد است که ماهیت فقط در پرتو وجود موجود می‌شود و مادامی که از وجود بهر‌ه‌ای نبرده است، حتی در فضای عقل نیز قرار نمی‌گیرد؛ ضمن آنکه از حکم خود نیز که عدم اقتضاست، بی‌نصیب می‌ماند. آنچه از نظر
ملاصدرا واقعیت دارد وجود است. او معتقد است مفاهیمی چون ماهیت و اجزای آن دارای وجود ظلی و تبعی هستند و با اعتقاد به حرکت جوهری، ماهیت امور مادی، از هویاتی ثابت به هویاتی سیال و به طیفی از ماهیات تبدیل می‌‌شوند.»
متن کامل مقاله در فصل‌نامه رشد آموزش معارف اسلامی، شماره 97، تابستان 1394 منتشر شده است.