«گنج پنهان مدرسه»، عنوان گفت‌وگویی است که ماهنامه رشد مدرسه زندگی با خانم دکتر نسترن پورصالحی درباره قابلیت‌های کتابخانه‌های آموزشگاهی انجام داده است. خانم پورصالحی دارای مدرک دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی از دانشگاه تهران می‌باشد.
دکتر پورصالحی در ابتدای این گفت‌وگو درباره اهمیت کتابخانه و کتابدار گفته است: «در محیط‌های آموزشی اهمیت کتابخانه و کتابدار دو چندان است؛ زیرا تأمین منابع آموزشی مورد نیاز معلم، دانش‌آموز و گاهی خانواده‌ها، اهمیت زیادی در ارتقای کیفیت آموزش دارد. به‌ویژه، وقتی صحبت از رویکردهای نوین یادگیری می‌شود، بدون پشتیبانی کتابخانه و کتابدار بسیاری از اهداف مستتر در برنامه درسی در زمینه یادگیری کندوکاومحور و مسئله‌محور محقق نخواهد شد. کتابخانه آموزشگاهی در برنامه درسی باید جایگاه مشخصی داشته باشد. در ایران عمدتاً این نوع کتابخانه را برای پر کردن اوقات فراغت و ذیل معاونت پرورشی تعریف کرده‌اند اما کتابخانه آموزشگاهی علاوه بر نقش تربیتی و پرورشی، که آن را باید با کتاب‌خوان کردن دانش‌آموزان ایفا نماید، نقش آموزشی نیز دارد. درواقع، برای نیل به اهداف آموزشی تعیین شده، معلم و کتابدار با یکدیگر طرح درس‌های مشترکی را برنامه‌ریزی و اجرا می‌کنند. کتابدار بازوی فکری معلم است و منابع اطلاعاتی مورد نیاز معلم، اعم از کتاب، فیلم، انیمیشن، سازمان‌ها و افراد مختلف را فراهم می‌آورد.»
مدرس دانشگاه تهران در ادامه به سواد اطلاعاتی در محیط‌های آموزشی پرداخته و آورده است:
«سواد اطلاعاتی در محیط‌های آموزشی با تقویت قدرت تفکر سطح بالاتر و تفکر انتقادی می‌تواند بسیاری از مشکلات تربیتی و آموزشی را حل کند. پس از آنکه کارگاه‌های سواد اطلاعاتی را در دانشگاه برگزار کردم، متوجه شدم که بسیاری از آموزش‌ها باید پیش از دانشگاه در اختیار افراد قرار گیرد. به همین سبب، در دوره کارشناسی ارشد به این پرداختم که اگر قرار باشد سواد اطلاعاتی در دوره دبیرستان به دانش‌آموزان آموزش داده شود، چه کسی باید مسئول آن باشد؟ معلم یا کتابدار؟ درنهایت، به این نتیجه رسیدم که نه معلم به تنهایی می‌تواند موفق عمل نماید نه کتابدار؛ چرا که کتابدار در مدیریت کلاس درس و فنون تدریس ضعف‌هایی دارد که مانع تدریس مطلوب می‌شود و معلم نیز اطلاعات کافی درباره محتوای سواد اطلاعاتی و نحوه پرداخت به آن ندارد. براین اساس، حدوداً سه سال زمان صرف شد و به کمک همکاران یک مدرسه، کوشیدیم که استاندارد سواد اطلاعاتی برای مدارس انجمن کتابداری آمریکا را در ایران بومی کنیم و به‌طور آزمایشی به اجرا درآوریم. نتیجه اجرای دوساله این استاندارد توسط معلمان در مدرسه نشان داد که این استانداردها باید متناسب با شرایط کشور ما تهیه شوند تا معلمان امکان استفاده مطلوب از آن‌ها را داشته باشند.»
دکتر پورصالحی در پایان این گفت‌وگو به این نکته اشاره کرده است:
«آموزش دانشگاهی تقریباً در بسیاری از رشته‌ها پاسخگوی بازار کار نیست. در رشته ما بازنگری‌های خوبی صورت گرفته است اما حداقل در زمینه کتابخانه‌های آموزشگاهی هنوز فاصله زیادی با نیازهای بازار کار وجود دارد. باید افراد علاقه‌مند به فعالیت در کتابخانه‌های آموزشگاهی توانمندی‌های خود را با شرکت در دوره‌های خارج از دانشگاه و تجربه‌های کار با مدارس افزایش دهند.»
نویسنده: فاطمه حلی
• برای دریافت متن کامل این گفت‌وگو اینجا کلیک کنید.