خاصیتها
هرچه از خاصیت اسفناج بگویم، کم گفتهام. این سبزغذایِ خوشمزه، ویتامینها و مواد معدنی زیادی دارد؛ مثلاً آهن، ویتامینهای C ، K و E، پتاسیم، منیزیم و اسید فولیک. حتماً میدانید که هرکدام از این ویتامینها و مواد معدنی نقش مهمی در سلامتیمان دارند. بگذار درباره یکی از آنها بگویم: «ویتامین C» موجود در اسفناج آنتی اکسیدانی قوی است که دستگاه ایمنی بدنمان را تقویت میکند. این یعنی چی؟ یعنی از ما در برابر بیماری محافظت میکند.
چه میکند این اسفناج!
در خیلی از کشورها به اسفناج میگویند: «اَبَر غذا». بیراه نگفتهاند، زیرا مصرف اسفناج برای سلامتی قلب، چشم، گوارش، خون و ... مفید است. حالا ببینیم دوستیاش با قلب چگونه است؟ اینطور است که ایشان منبع غنی مادهای به نام پتاسیم است و ضربان قلب و فشار خون را کنترل میکند. کمخونها هم اسفناج زیاد بخورند. زیرا آهن موجود در اسفناج به تولید «هموگلوبین» یاری میرساند. هموگلوبین چیست؟ همان مادهای است که اکسیژن را به بافتهای بدن میرساند. حالا ببینیم نقشِ ابرغذایمان در سلامتی چشم چیست؟ سه ماده به نامهای «زآگزانتین» و «لوتئین» و «بتاکاروتن» موجود در اسفناج (وای چه نامهای باکلاسی) برای حفظ سلامتی چشم و پیشگیری از بیماریهای آن مفید هستند. فیبر موجود در اسفناج هم به درمان مشکلات گوارشی مانند یبوست کمک میکند.
اسفناج سر سفره ایرانیها
اسفناج به علت داشتن ارزش غذایی و درمانی همیشه در غذاهای ایرانی دستی بر آتش داشته است. مثلاً چه کسی است که آش رشته با اسفناج فراوان نخورده باشد. اسم اسفناج که میآید حتماً یاد خورشت «آلو اسفناج»، و «بورانی اسفناج» هم میافتید که همه سر سفره برایشان سر و دست میشکنند. املت اسفناج و خیلی غذاهای دیگر هم نام ایشان را در صدر سبزیها خوراکی نگه میدارند.
پخته یا خام
بعضی از مواد مغذی در اسفناجِ پخته بهتر جذب میشوند. یعنی فایدههای اسفناج پخته در بعضی موارد بیشتر از اسفناج خام است. مثلاً اگر اسفناج را به صورت پخته بخورید، کلسیم و آهن بیشتری جذب خواهید کرد؛ چرا که وجود مادهای به نام «اسید اگزالیک» در اسفناج مانع از جذب آهن و کلسیم میشود. این ماده با حرارت تجزیه میشود و میرود پی کارش.
اندازه نگه دار که اندازه نکوست!
با اینکه اسفناج یک اَبَر غذا محسوب میشود، ولی باید در مصرف آن تعادل را نگه داشت. به دلیل وجود موادی مثل نیترات و یا اسید اگزالیک در اسفناج، آن را حسابشده مصرف کنید. اسید اگزالیک موجود در اسفناج باعث بروز سنگ کلیه میشود. از طرف دیگر، مصرف اسفناج که منبع سرشاری از ویتامین K است، برای افرادی که داروهای ضد انعقاد مصرف میکنند، باید بااحتیاط همراه باشد.