در آغاز، درباره سابقه تحصیلی و مدیریت خود بگویید.
بیست سال سابقه خدمت در آموزشوپرورش دارم که ۱۲ سال آن را مدیر هنرستان کشاورزی مریوان بودهام. مدرکهای دیپلم، کاردانی و کارشناسی من همه در زمینه کشاورزی هستند و افتخار میکنم فارغالتحصیل هنرستان کشاورزی هستم.
درباره سابقه تأسیس و فعالیت، نیروی انسانی و تعداد هنرجویان و رشتههای تحصیلی هنرستان توضیح دهید.
هنرستان کشاورزی مریوان تنها مرکز آموزش کشاورزی در شهرستانهای مریوان و سروآباد است و ساختمان آموزشی، کارگاهها و زمینهای آن در روستایی در یازده کیلومتری مریوان قرارگرفتهاند. این هنرستان در سال ۱۳۸۱ در زمینی به مساحت پنج هکتار احداث شد و اکنون با 20 نیروی متخصص در زمینه کشاورزی، با مدرک کارشناسی تا دکترا و 154 هنرجو در پنج رشته در بخش فنیوحرفهای، شامل امور باغی، امور زراعی وامور دامی، و در بخش کاردانش نیز در رشتههای تولید گیاهان دارویی و پرورش زنبورعسل فعالیت آموزشی دارد. در حال حاضر، در استان کردستان شش هنرستان کشاورزی فعالیت دارند و هنرستان کشاورزی مریوان تنها مرکزآموزشی در شهرستانهای مریوان و سروآباد است که در هر دو شاخه فنی و کاردانش فعال است.
امکانات و کارگاههای آموزشی و عملیاتی هنرستان در چه سطحی قرار دارند؟
در خصوص امکانات و تجهیزات، به دلایل متعدد، ازجمله محرومیت و مرزنشینبودن شهرستان مریوان، مورد بیمهری قرار گرفتهایم. پس از 15 سال، از بنای نیمهکاره هنرستان، صرفاً ساختمان آموزشی، با تجهیزات بسیار محدود، آماده و تحویل داده شد. ساختمان هنرستان قرار بود در سه مرحله کامل شود که اکنون فقط مرحله اول آن دایر است و مرحلههای دوم و سوم که شامل خوابگاه، سالن «خویشیار» (سلفسرویس) و کارگاههای پرورش گاو، پرورش گوسفند و بز، گلخانه و مرغداری است، راهاندازی نشدهاند. هماکنون کارگاههای پرورش قارچ دکمهای، عرقگیری، بازتولید انواع عرقیات، پرورش زنبورعسل، پرورش بلدرچین، گلخانه صیفی، گلخانه دارای شاسی گیاه سرو و کارگاه زراعت، تولیداتی دارند و فعال هستند. متأسفانه بابت تجهیزات سرانهای به ما نمیدهند و هماکنون هنرستان ما پس از سالها هنوز در ندارد و ما حفاظت و حراست از هنرستان و ورود و خروج هنرجویان را به کمک همکاران نظارت میکنیم. ما به جد معتقدیم، هنرستان باید شبانهروزی شود، چون هنرجویان به خاطر دوری هنرستان از شهر، واقعاً از نظر ایاب و ذهاب در زحمت هستند.
نحوه پذیرش داوطلبان تحصیل در هنرستان چگونه است؟
هنرستان کشاورزی مریوان هر ساله، در طول سال تحصیلی، با اعزام نیروی متخصص به مدرسههای مجری پایه سوم متوسطه اول و تبلیغ در فضای مجازی، از بین داوطلبان علاقهمند، با داشتن کارنامه قبولی پایه سوم متوسطه اول، شرایط سنی و برگه هدایت تحصیلی، ثبتنام به عمل میآورد؛ هرچند وجود شغلهای قاچاق و کاذبی همچون کولبری در شهرستان مرزی مریوان، کار تحصیل را بس دشوار کرده و میکند.
آیا هنرجویان وارد کارتولیدی هم شدهاند؟ میزان درآمد و سودآنها چقدر بوده است؟
هنرجویان در فرایند تولید تا فروش محصولات مشغول فعالیت هستند. میزان درآمد هنرستان از کارگاهها، با توجه به دخالت هنرجویان و تحتآموزشبودن آنها، توجه به بهداشت هرکارگاه و حوزه، متفاوت و تابع شرایط متعددی است؛ بهطوری که در این راستا، هر سال هنگام ثبتنام هیچگونه وجهی با عنوان شهریه و کمک مردمی دریافت نمیشود. همچنین، هزینههای جاری هنرستان و پنجاهدرصد از هزینههای ایاب و ذهاب از محل همین درآمدهای هنرستان تأمین و پرداخت میشوند.
آیا برای آموزش، پرورش و تولید، از نیروهای بومی مانند کشاورزان هم استفاده میکنید؟
هر سال طی چند مرحله بهصورت بازدید از مراکز تولیدی و همچنین دعوت از کشاورزان نمونه، کارآفرینان و فارغالتحصیلان بخش کشاورزی، در راستای آموزش همراه با تولید و ایجاد رغبت در هنرجویان، از حضور کشاورزان بومی استفاده میشود.
مشکلات و تنگناهای ورود هنرجویان به رشتههای کشاورزی را چه میدانید؟
آشنانبودن مشاوران مدرسههای مجری پایه سوم متوسطه اول با رشتههای کشاورزی، نحوه آموزش در هنرستانها و آینده شغلی فارغالتحصیلان و گاه وجود تبلیغات سوء، شبانهروزینبودن هنرستان (با توجه به فاصله ۱۱ کیلومتری آن از شهر و هزینه زیاد ایاب و ذهاب و در نهایت متناسبنبودن تجهیزات و امکانات هنرستانها با سرفصل درسها، از عوامل محدودکننده و مشکلات ورود هنرجویان به رشتههای کشاورزی محسوب میشوند.
چه تعداد از هنرجویان بهطور مستقل به کار کشاورزی و تولیدی میپردازند؟
سواد عملی هنرجویان هنرستان کشاورزی مریوان سرآمد بوده و هست. موفقیت هنرجویان ما و کسب هر ساله رتبه برتر کشوری در مسابقات علمیکاربردی بیانگر این مهم و علاقه هنرجویان به ورود به بازار کاراست؛ بهگونهای که بسیاری از هنرجویان، از بدو ورود و پس از آشنایی و کار درکارگاههای هنرستان، به بازار کسبوکار وارد میشوند؛ از آن جمله پرورش قارچ، زنبورداری، عرقگیری و گیاهان دارویی و گلخانهای.
برای بازاریابی محصولات تولیدی اقدامی هم کردهاید؟ در این باره چه حمایتهایی لازم دارید؟
برای بازاریابی و عرضه محصولات تولیدی هنرستان، در این منطقه، با توجه به مرزیبودن شهرستان و امکان صادرات به کردستان عراق، محدودیتی وجود ندارد. بزرگترین مشکل در این باره، محدودیت ظرفیت تولید، با توجه به سنتی و کوچکبودن کارگاههای هنرستان است. ضرورت دارد مسئولان در رابطه با آموزش همراه با تولید در هنرستانها، بهخصوص هنرستان کشاورزی مریوان، متناسب با رشتهها، کارگاههای فعال، مجهز و با توان تولید بالا راهاندازی کنند.
درسها و برنامههای تحصیلی ارائهشده در هنرستانها را مناسب و اصولی میدانید؟
اگر تجهیزات مطابق با سرفصل درسها اختصاص یابند، عالی است. تقاضای من این است که در زمینه ادغام رشتههای کاردانش در شاخه فنیوحرفهای هرچه زودتر اقدام شود و آموزش در هنرستانها یکپارچه شود. نقشه این ادغام، در برنامه وزارتخانه هم بوده است و در سالهای گذشته، بخشی از رشتههای کاردانش را حذف کردهاند و هنرستانها نیز همان رشتههای خود مانند امور زراعی، امور باغی، امور دامی، ماشینهای کشاورزی و صنایع غذایی را ارائه کنند. هنرجویان نیز، هم از نظر ظاهر و عنوانهای درسها و رشتهها و هم از نظر محتوا، از این ادغام استقبال میکنند.