سلام هنرجویان باسواد! در این شماره می‌خواهیم در مورد «شکلک و چسبانقش» (ایموجی و استیکر) و تفاوت‌هایشان با هم صحبت کنیم. باز هم می‌گویم، سواد دیجیتال در این عصر و زمانه ابعاد بسیار گسترده‌ای دارد که این موضوع یکی از آن‌هاست.
محال است نام‌های «شکلک» (اسمایلی1 یا اموتیکون2 یا ایموجی) و چسبانقش (استیکر) به گوشتان نخورده باشد! قدمت گپ‌زدن (چت‌کردن) در فضای رایانه‌ای، حتی به قبل از وب می‌رسد. اما این کار از همان اول یک معضل بزرگ داشت و آن هم اینکه در نوشتار نمی‌توان احساس را به‌طور کامل منتقل کرد! البته مزیتش این بود که غیرقابل‌چشم‌پوشی بود؛ مختصرتر و سریع‌تر از نامه‌نگاری‌های قدیمی.
نوعی از شکلک ها یا اموتیکون یعنی ترکیبی از چند نویسه مثل : و - و ) و ( و ; . برای بیان احساسات. فکر نمی‌کنم نیاز باشد بگویم این شکلک (اموتیکون) ترکیبی از«احساس»3 و «نماد»4 است. اولین نسل از شکلک‌ها ترکیبی چندتایی از چند نویسه بودند که با چرخاندن 90 درجه قابل‌تشخیص هستند و خندیدن (-:، چشمک زدن (-;، گریه کردن)': و بوسیدن *-: از رایج‌ترین آن‌ها.
ژاپنی‌ها که اهل چرخاندن سرشان نبودند، شکل دیگری از شکلک‌ها را با عنوان «کائوموجی»5 به کار بردند که در حالت افقی شبیه چهره هستند. مثل (O_o) و (;_;) و (^_~) و (^_^). تفاوت جالب کائوموجی‌ها با شکلکهای نسل اول این است که کائوموجی‌ها برخلاف شکلک‌‌هایی که روی حالت لب‌ها تأکید دارند، روی چشم‌ها تمرکز می‌کنند.
نوع دیگر شکلک، اسمایلی‌ها هستند که نسل دوم پیام‌های احساسی گرافیکی به شمار می‌روند؛ صورتک‌های زردرنگی که لبخند و تعجب و احساسات را نشان می‌دادند. همچنین، شکلک (نسل دوم) در دنیای وب نسبت به شکلکهای نسل اول توانایی خیلی بیشتری در نمایش حالات و احساسات دارند. اگرچه نسل دوم شکلک به معنای لبخند است، اما کاربران اینترنتی به‌سرعت شکلک گریه و ناراحتی را هم ساختند و از آن‌ها استفاده کردند.
نسل سوم شکلک، یعنی ایموجی، کلمه‌ای ژاپنی است که E اول آن به معنای تصویر است. موجی هم به معنای شخصیت است. شکلک نسل سوم (ایموجی) شبیه نسل دوم (اسمایلی) است، اما به‌صورت انسان محدود نمی‌شود و می‌تواند هر نوع علامت و تصویری را به خود بگیرد. به همین علت است که به آن صورتک (به معنای نشان‌دهنده صورت) نمی‌گویند، بلکه شکلک آن را بیشتر و بهتر توصیف می‌کند. امروزه این شکلکهای نسل سوم در صفحه کلید تمام تلفن‌های هوشمند جا خوش کرده‌اند.
دقت کنید، همان‌طور که همه مخزن‌های آب کلمن نیستند و معنی زیراکس، فتوکپی‌گرفتن نیست، هر چیزی که متن نیست، لزوماً چسبانقش هم نیست. این اشتباه هم در زمان یکی از پیام‌رسان‌های دهه اخیر باب شد! چون علاوه بر شکل نسل سوم (ایموجی)، این قابلیت را هم داشت که عکس‌هایی با وضوح بالاتر و با قابلیت تعریف توسط کاربر دریافت و ارسال کند. فراموش نکنید، نسل سومی‌ها در نویسه‌های استاندارد تعریف شده‌اند؛ یعنی به همان اندازه که حرف‌های B یا R برای رایانه‌ها معنا دارند، میمون یا توپ نیز معنا دارد. واضح‌تر بخواهم بگویم، مثلاً حرف ژ در الفبا و تصویر پسربچه‌ای که دستش را به صورت خود می‌زند، هر دو از یک جنس هستند و جزو الفبای ارتباطی محسوب می‌شوند.
اما چسبانقش‌ها صرفاً عکس‌هایی هستند که فرستنده برای گیرنده ارسال می‌کند و گیرنده هم به کمک پیام‌رسان آن‌ها را می‌بیند و برای دسترسی بیشتر، مجموعه آن‌ها را ذخیره می‌کند. چسبانقش‌ها برخلاف شکلک‌ها، استاندارد خاصی ندارند و از یک پیام‌رسان به یک پیام‌رسان دیگر به راحتی قابل‌انتقال نیستند.
میزان استفاده کاربران از شکلکهای گوناگون
بدیهی است که نمی‌توان از میزان استفاده هر شکلک آماری دقیق ارائه کرد، زیرا هر برنامه آمار متفاوتی دارد و تجمیع این آمار هم کار ساده‌ای نیست. اما وبگاه‌هایی که میزان استفاده از شکلکهای گوناگون را ارائه می‌دهند، اذعان دارند که شکلک اشک شوق6 با اختلاف، بیشترین میزان کاربرد را بین کاربران توییتر دارد. وبگاه جذاب «ایموجی‌ترکر» هم به‌صورت لحظه‌ای این آمار را به‌روز می‌کند.
یک کاربرد بسیار جالب این شکلک‌ها در رمزنگاری اطلاعات است. به این صورت که به‌عنوان کلید رمزگذاری در ابتدا و انتهای ارسال پیام در پیام‌رسان‌ها استفاده می‌شود. مثلاً یک شرکت پیام‌رسان روسی اعلام کرده است، تماس‌های صوتی این پیام‌رسان کاملاً رمزنگاری می‌شوند و هیچ شخص سومی نمی‌تواند این مکالمات را شنود کند.
شاید اصلاً از خود بپرسید رمزنگاری به چه معناست؟ پاسخ این است که زمانی که توسعه‌دهندگان بخواهند امنیت بالایی را برای ارتباط کاربران خود ایجاد کنند، از رمزنگاری استفاده می‌کنند. به این شکل که زمانی که برای مثال شما عبارت chetori را برای دوست خود ارسال می‌کنید، این عبارت به یک عبارت نامفهوم مثل $A0*:@ تبدیل و سپس به کارساز ( سرور) پیام‌رسان فرستاده می‌شود. بنابراین، اگر شخصی بین ارتباط شما با کارساز پیام‌رسان بخواهد پیام ارسال‌شده از شما را که کلمه chetori بود مشاهده کند، عبارت رمزنگاری‌شده آن را که $A0*:@ بود مشاهده خواهد کرد. پس از رسیدن پیام به کارساز پیام‌رسان، این پیام به همان صورت رمزنگاری‌شده به دست شخص دریافت‌کننده خواهد رسید و در تلفن همراه او به پیام واقعی ترجمه می‌شود. کلیدهای رمزنگاری دائماً در حال تغییر هستند. بنابراین، برای مثال، در این لحظه عبارت chetori به‌صورت $A0*:@ رمزنگاری می‌شود، ولی بار بعدی که به‌صورت دیگری مثلاً Rs*^ ) تبدیل خواهد شد.
در مکالمات این شرکت روسی نیز از چنین روشی برای کدگذاری و بالابردن امنیت مکالمات استفاده شده است. وقتی عبارت …EXCHANGING ENCRYPTION KEYS را مشاهده کردید، پیام‌رسان در واقع در حال هماهنگ‌سازی کلیدهای رمزنگاری شما و دستگاه مقصد است تا هر دو دستگاه بتوانند رمزهایی متناسب با یکدیگر ارسال کنند. بنابراین، از برقراری تماس در سمت راست صفحه تماس، چهار شکلک (ایموجی) را مشاهده خواهید کرد. این چهار شکلک در واقع کلیدهای گرافیکی طراحی‌شده برای نشان‌دادن امن‌بودن تماس هستند. این شرکت روسی از 333 شکلک برای این کار استفاده کرده است که تعداد حالات ممکن انتخاب چهار شکلک از آن، به عدد 3/12 میلیارد می‌رسد. این یعنی احتمال کدگشایی شخص سوم از مکالمه شما در این پیام‌رسان در حدود یک به 12 میلیارد است که تقریباً غیرممکن به نظر می‌رسد.
در آینده شکلک‌ها فقط به انتقال احساس در نوشتار محدود نخواهند شد و در علوم دیگر مثل همین رمزنگاری هم نقش بیشتری ایفا خواهند کرد.
منبع
https://emojitracker.com