زیبای صفوی
ساخت مسجد شیخ لطف‌الله 18 سال طول کشید. در عوض، 400 سال است که هر وقت از معماران و صاحب‌نظران نام زیباترین مسجد ایران را می‌پرسند، یکی از نام‌های پر تکرار نام این مسجد است. شیخ لطف‌الله عالمی بود که از کشور لبنان به ایران مهاجرت کرد و محبوب شاه عباس شد؛ آن‌قدر محبوب که شاه این مسجد زیبا را به نام او ساخت و با پایان کار عمرانی مسجد، او شد امام جماعت این نمازخانه زیبا.
نمازخانه سلطنتی
آنچه در انتهای راهروی ورودی قرار دارد، یکی از زیباترین اتفاقات در تاریخ معماری ایران است. این مسجد نمازخانه شاه عباس، خانواده او و خاندان سلطنتی بود. به همین خاطر است که مسجد شیخ لطف‌الله مناره‌ای برای اذان گفتن و فراخواندن مردم کوچه و بازار ندارد. طرح کاشی‌های گنبد مسجد شیخ لطف‌الله چنان زیبا و خاص است که بارها و بارها در آثار هنرمندان رشته‌های گوناگون هنری تکرار شده است.
راه رسیدن
شاید هنگام عبور از راهروی تمام‌کاشی مسجد چنان محو تماشای زیبایی‌هایش شوید که حواستان نباشد، با گذر از آن 45 درجه دور مسجد چرخیده‌اید. این تغییر زاویه باعث می‌شود تا از دری وارد مسجد شوید که درست رو به قبله قرار دارد. وظیفه دیگر دالان ورودی این است که نمازگزاران را اندک‌اندک از فضای بیرون مسجد دور کند و به فضای معنوی و آرامی که در انتهای راهرو انتظارشان را می‌کشد، نزدیک کند.
کتیبه‌های خواندنی
اگر وقت بگذارید و با حوصله کتیبه‌های خوش‌خط مسجد را بخوانید، اطلاعات بسیاری درباره نام معمار، بانی ساخته‌شدن و سال ساخت آن نصیبتان می‌شود. در این کتیبه‌های لاجوردی رنگ همچنین، مطالبی درباره آداب ورود به مسجد، آیاتی از قرآن کریم، سخنانی از پیامبر گرامی اسلام(ص) و ابياتی از شاعران عصر صفوی را می‌توان خواند. بسیاری از کتیبه‌های مسجد را یکی از شناخته شدهترین خوش‌نویسان عصر صفوی، علیرضا عباسی، نوشته است.
دریچه‌های نور
پنجره‌های زیبای مسجد شیخ لطف‌الله چیزی بیشتر از دریچه‌های ساده نور هستند. براساس نور تابیده از پنجره‌ها و اینکه نور تابیده از آن‌ها کجا افتاده است، ساعت و اوقات شرعی قابل تشخیص است. نور با گذشتن از پنجره‌های مشبک ملایم می‌شود و در هر ساعتی از روز لکه‌های نوربخشی از زیبایی‌ها مسجد را روشن می‌کنند. معماران مسجد ساقه گنبد را چنان کشیده ساخته‌اند که بتوانند پنجره‌های متعددی برای تأمین نور مسجد در آن جای دهند.
منبع: شهرام امیری، میدان نقش جهان، مجله گردشگری سال دوازدهم 1389، شماره 27.