نشاط را به کلاس بیاوریم
مدرسه خانهی دوم و مهمترین محل زندگی انسان است؛ جایی که در آن آموزش میبینیم و پرورش مییابیم تا بتوانیم در آینده برای خود و سرزمینمان مفید و موفق باشیم. آنچه انسان را به آموختن ترغیب میکند، لزوم درک ناشناختههاست. چیزی که آموختن را جذاب و دوستداشتنی میکند، انگیزه و رغبت کافی معلم و دانشآموز برای یادگیری است. فضای آموزشی یکی از عواملی است که بر افزایش رغبت و انگیزهی معلم و دانشآموز برای تعلیم و تعلم تأثیر زیادی میگذارد. میتوان فضای آموزشی را با مشارکت معلمان و دانشآموزان به محیطی دلنشین و انگیزهبخش تبدیل کرد تا فرایند دشوار و گاه خستهکنندهی آموزش کمی لطیفتر و آسانتر شود. برای رسیدن به این هدف، نیازی نیست هزینهی گزافی بپردازیم، بلکه با کمی خلاقیت و ایدهپردازی میتوان به نتایج مطلوبی رسید. یکی از بهترین ابزارهای بشر برای ایجاد انگیزه و رغبت در انجام هر کاری، تولید نشاط است. میتوانیم با صرف زمان کم و انجام کارهای ساده، نشاط را به کلاس بیاوریم.
زودتر به کلاس بیایید
ورود زودهنگام معلم به کلاس، به او کمک میکند از کلاس درس ارزیابی داشته باشد و شرایط را برای تدریس مهیا کند. شکستن عادتهای قدیمی بد نیست. همیشه قرار نیست دانشآموزان منتظر ورود معلم باشند، گاهی لازم است این روال عادی کنارگذاشته شود. وقتی معلم زودتر از دانشآموزان به کلاس بیاید و از بچهها در بدو ورود استقبال کند، درواقع بهنوعی احساس ارزشمندی را در آنها زنده میکند. در این زمان دانشآموزان با حال بهتر و نشاط بیشتری برای فراگیری آماده میشوند.
با لبخند وارد شوید!
یکی از راههای ایجاد نشاط در کلاس درس، لبخند است؛ به همین سادگی! چهرهی عبوس انسانها روی افراد مقابلشان تأثیر منفی زیادی میگذارد.
دانشآموزی که وارد کلاس میشود، به طور ناخودآگاه کمی مضطرب و عصبی است و چهرهی سرد و عبوس معلم ممکن است این حال پریشان او را بدتر کند و بر میزان تمرکز و گیرایی او تأثیر منفی بگذارد. اما لبخند معلم برای دانشآموز آرامش و اطمینان خاطر را به ارمغان میآورد و اعتماد به نفس او را افزایش میدهد. این کار حتی در روحیهی معلم هم بسیار تأثیرگذار است و کمک میکند خود معلم هم به آرامش برسد و اضطرابهای وجود او به دانشآموز منتقل نشوند.
پس بهتر است از همان ابتدای سال تحصیلی با لبخند وارد کلاس شوید و از دانشآموزانتان هم بخواهید با لبخند به کلاس بیایند.
شوخ طبع باشید
شوخی راهی است برای بالابردن روحیه و ایجاد احساس ارزشمندی در افراد. شوخی کمک میکند از تنشها و فشارهای عصبی موجود در فضا بکاهیم.
شوخطبعی معلم علاوه بر اینکه اعتمادبه نفس خود او را افزایش میدهد، دانشآموز را آرام میکند و ترس درون او را از بین میبرد. خوب است در موقعیتهای گوناگون معلم بتواند با دانشآموزان شوخی کند.
به این تربیت فضای خشک و رسمی کلاس شکسته میشود و انرژی مثبت معلم، روی دانشآموز تأثیر مطلوبی میگذارد.
جُنگ خنده راه بیندازید!
گاهی پس از تدریس یک مبحث سخت ریاضی، ذهن معلم و دانشآموز به تنفس احتیاج دارد. یکی از راههایی که به تنفس ذهن کمک میکند، خندیدن است. برای ایجاد خنده میتوان کارهای زیادی انجام داد. برای مثال برگزاری مسابقه، لطیفهگویی و خواندن اشعار و داستانهای کوتاه طنز. خوب است معلمان با همکاری و مشارکت دانشآموزان برای این جُنگ خنده برنامهریزی کنند. مثلاً هربار یکی از دانشآموزان برای گفتن لطیفه یا خواندن شعر طنز انتخاب شود و با نظارت معلم متن طنزآمیز مناسبی را برای کلاس تهیه کند.
کاردستی بسازید!
درستکردن کاردستی، ضمن آرامشبخشی، به افزایش خلاقیت و تمرکز هم کمک میکند. بیایید با کمک دانشآموزان و امکانات موجود یک کاردستی متفاوت و کاربردی درست کنید: مثلاً یک تابلوی اعلانات پر از لطیفه!
قرار نیست روی این تابلو از مطالب علمی خبری باشد! رسالت این تابلو افزایش نشاط درون کلاس است. روی آن را با کاردستیها و نقاشیهای زیبای بچهها و تصویرهای با نمک پر کنید. به این ترتیب، هر بار که شما یا دانشآموزان به این تابلو نگاه کنید، حس و حال خوب دریافت میکنید و لذت میبرید.
خوش و بش کنید!
برای برقراری ارتباط مثبت و سازنده با دانشآموزان، خوب است قبل از دیدن تکالیف یا برگزاری امتحان، با آنها احوالپرسی کنید و حتی دربارهی احوال خودتان با بچهها حرف بزنید. این رفتار به معنای ازبینرفتن حرمت بین معلم و دانشآموز نیست، بلکه کمک میکند با هم صمیمیتر شوید و احساس خوب رفاقت میان شما شکل بگیرد.
شاید بعد از این دانشآموزان بتوانند از دغدغهها و مشکلاتشان با شما حرف بزنند. احساسات منفی درونشان از بین برود و انگیزهی آنها برای فراگیری افزایش یابد!
فضای کلاس را بشکنید!
تغییر دکوراسیون و چیدمان فضایی که در آن زندگی و کار میکنید، میتواند بسیار جذاب و تأثیرگذار باشد. گاهی لازم است حتی همان فضای محدود کلاس درس ر اهم تغییر دهید تا هم دانشآموزان و هم شما معلم عزیز، از بودن در آن محیط احساس خوبی داشته باشید. با جابهجا کردن نیمکتها و صندلیها، یا بردن دانشآموزان به کتابخانه و آزمایشگاه، میتوان نشاط و رغبت را در طول فرایند یادگیری افزایش داد. این تغییرات کوچک روند آموزش و یادگیری را تحت تأثیر قرار میدهند و بر خلاقیت دانشآموزان میافزایند.
رَدپای سند برنامهی درسی ملّی
میتوان مهمترین کارکرد حوزهی «تربیت و یادگیری فرهنگ و هنر» را دستیابی به سواد فرهنگی و هویتبخشی، ایجاد شوق و نشاط، درک و بیان احساسات و معانی و ابراز وجود به زبان هنر، پرورش حواس، ذوق زیباشناسی، قدرت تخیل، خلاقیت، قدرشناسی از زیباییها و میراث فرهنگی، و در نهایت دستیابی به«بصیرت فرهنگی» عنوان کرد.