به گزارش واحد خبر و رسانه
دفتر انتشارات و فناوری آموزشی نشست هم‌اندیشی مدیرمسئول، سردبیر و اعضای
تحریریه رشد نوجوان برگزار شد. در این جلسه روند آماده سازی مجله رشد
نوجوان و چگونگی ارتقای محتوای این مجله مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
در ابتدای این جلسه، محمدصالح مذنبی، مدیرمسئول نشریات
رشد با تبریک فرارسیدن ایام‌الله دهه فجر درخصوص وظایف افراد مختلف در
برابر آسیب‌هایی که در مورد پیروزی انقلاب اسلامی و دهه فجر وجود دارد گفت:
هرکدام از افرادی که در حوزه‌های فرهنگی، آموزشی و اجتماعی کشور نقشی
دارند با انجام وظیفه اختصاصی خود باید تلاش کنند تا این نقیصه رفع شود. ما
هم باید در مجلات رشد متناسب با مأموریت و چارچوب این مجلات برای رفع آن
اقدام کنیم. مردم باید در سالگرد انقلاب اسلامی مانند نیمه شعبان به صورت
خودجوش جشن بگیرند. مردم انقلاب کردند و همان‌ها هم باید آن را جشن بگیرند و
این روز باید روز شادی مردم باشد.
امیدوارم آن‌طور که در
مجلات رشد به پیروزی انقلاب اسلامی می‌پردازیم به گونه‌ای باشد که نسل
امروز از درون این فضا نقش خود را در پیروزی انقلاب پیدا کنند و نسل‌های
بعدی هم این ایام را بزرگ بدارند.
مدیرمسئول نشریات رشد با
اشاره به نقش سرمایه‌ای این مجلات برای نظام آموزشی کشور و لزوم توجه
شایسته به این سرمایه، در خصوص الگوهای راهبری مجلات گفت: برای این موضوع
دو مدل و الگو وجود دارد. یکی این که مجله توسط افرادی خوانده شود که نقش
تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در مجله دارند. آنها
باید در رشد، ارتقا و بالندگی مجله هم‌اندیشی و کمک کنند. باید از نگاه
اجمالی به مجلات پرهیز شود. دوم اینکه به جای گفت‌وگوهای موردی و مقطعی،
این فرصت را فراهم کنیم که در مورد مجله گفت‌وگو شود.
جانشین پروری، دغدغه پیشکسوتان رشد نوجوان
در ادامه جلسه مجید عمیق،
مسئول بخش علوم و فنون و جدول موضوعی رشد نوجوان درخصوص همکاری خود با رشد
نوجوان گفت: مجلات رشد خانه من است. 40 سال با این نشریات همکاری کرده‌ام
که بیشترین همکاری‌ام با نشریه رشد نوجوان بوده است. وقتی درخصوص ارتقای
محتوای مجله صحبت می‌شود منظور همه مجلات رشد هستند اما مواردی هم هستند که
مختص یک مجله می‌شود.
نوع نگارش تیتر مجلات خیلی
مهم است. تیترها در برخی از مجلات ضعیف هستند. وقتی یک مخاطب مجله را ورق
می‌زند تیتر او را مجبور به ایستادن در آن مطلب می‌کند.
مسئله بعدی جانشین‌پروری
است که باید به صورت جدی به این موضوع نگاه شود. باید جوانان را پرورش داد
تا جای ما را بگیرند. باید سخت‌گیری کنیم تا متخصص تربیت کنیم. جوانان باید
گام به گام جلو بیایند.
عمیق گفت: اگر خوبی‌های
مجله را نمی‌‌گویم برای این است که نگاه من به مجله مانند یک معلم است که
در دیکته فقط غلط‌های دانش‌آموز را می‌بیند. مجله نوجوان مجله خوبی است که
فقط باید عیب‌هایش را گفت. ما تلاش می‌کنیم برای ارتقای بخش‌های ضعیف مجله
عمل کنیم.
کتاب شعر رشد نوجوان
بابک نیک‌طلب،
مسئول صفحات شعر رشد نوجوان نیز گفت: به نظر من چون مجلات رشد به اقصی
نقاط کشور ارسال می شوند دانش‌آموزان باید در صفحه شعر آن جُنگی در اختیار
داشته باشند که انگار در آخر سال یک کتاب خوانده‌اند. شعرهای رشد نوجوان
چند ویژگی دارند. یکی اینکه از شاعران آثار تازه‌ای داشته باشیم که چاپ
نشده است. با اینکه مجله حدود پنج یا شش ماه زودتر آماده می‌شود اما شعرهای
آن دست اول هستند. شاعرها می‌توانند شعرهایشان را به نشریات دیگری بدهند
که زودتر منتشر شوند اما با اعتباری که برای مجلات رشد قائل هستند صبر
می‌کنند که این شعر فقط برای این مجله باشد. دوم اینکه صفحات شعر، آشنایی
با شعر گذشته هم باشد. ما در صفحه شعر رشد نوجوان، ترکیبی از شعرهای کهن و
معاصر استفاده می‌کنیم.
اتفاقی که در مجلات افتاده
و به نظرم باید در آن بازنگری شود این است که بار بسیاری از مناسبت‌ها یا
در صفحه شعر است و یا در صفحه داستان. بچه‌ها باید این صفحه را آزاد
ببینند.
بخش نمونه‌خوانی و ویراستاری مجلات باید تقویت شود که تأثیرات تربیتی و آموزشی زیادی خواهد داشت.
تعامل گرافیست
کوروش پارسانژاد، ناظر
هنری مجلات رشد در خصوص همکاری خانم چرخیان با عنوان گرافیست با این مجله
گفت: ایشان از گرافیست‌های قدیمی مجموعه رشد است. با وجود سابقه بالای
همکاری ایشان با مجلات رشد باز هم مجله را در چند نوبت به من نشان می‌دهند و
مشتاق هستند که اگر نظری دارم آن را انجام دهند. این اخلاق، حسن بزرگی
برای فردی با این تجربه است.
معرفی مشاغل
حبیب یوسف‌زاده، ناظر
محتوایی مجلات رشد درخصوص رشد نوجوان گفت: به لحاظ زیبایی شناختی و تنوع
قالب‌ها این مجله کاستی ندارد. اما در کار رسانه و هنر هیچ چیز صددرصد نیست
و همیشه جای کار وجود دارد. هدایت تحصیلی و ایجاد دغدغه کسب و کار در
مخاطب باید در رشد نوجوان بیشتر پررنگ شود.
تعبیه کیوآرکد دائمی در مجله برای معرفی مجموعه مشاغل برای نوجوانان از جمله پیشنهادهای دیگر یوسف‌زاده بود.
ارتباط با مخاطبان
سیدکمال شهابلو،
معاون انتشار مجلات رشد به لزوم بررسی راه‌‌های ارتباطی با مخاطبان رشد
نوجوان اشاره کرد و درخصوص کارهای انجام شده گفت: به تعداد مدارس کشور
پوسترهای معرفی مجلات آماده و ارسال شده است که در پشت سر مدیر مدرسه نصب
می‌شوند.
در شبکه شاد هم به زودی برای هر مجله یک راه ارتباط با مخاطبان آماده می‌شود.
پیش از کرونا سفرهای استانی سردبیران و اعضای هیئت تحریریه مجلات در معرفی مجلات به مخاطبان تأثیر زیادی داشت.
البته در زمان کرونا مجلات
رشد 27 هزار اشتراک فردی دارد در صورتی که پیش از این رقم سه تا چهار هزار
نفر بود. امروز اولیا با ما تماس دارند و مطالبه‌گر مجله هستند. بسیاری از
مدیران هم به صورت مستقیم دریافت و اشتراک مجلات رشد را طلب می‌کنند.
طبق تفاهم‌نامه‌ای که با نهاد کتابخانه‌‌ها در وزارت ارشاد داریم، مجلات رشد در کتابخانه‌های عمومی کشور توزیع می‌شوند.
شهابلو دلیل اهمیت رشد
نوجوان را چنین بیان کرد: رشد نوجوان تنها مجله‌ای است که حدفاصل بین مجلات
دانش‌آموزی دوره ابتدایی و دوره متوسطه دوم است. دانش‌آموزان وقتی از دوره
ابتدایی به دوره متوسطه اول می‌آیند هنوز ویژگی‌های دوره ابتدایی را با
خودشان دارند. تولید محتوا برای این گروه کار سختی است اما این مجله موفق
عمل کرده است.
وی در خصوص لزوم وجود
کیوآرکد در مجله رشد نوجوان گفت: کیوآرکد در این مجله علاوه بر کارکرد
خودش، برای دانش آموزان نابینا هم کاربرد دارد.
دوره نوجوانی، دوره آزادی حقیقی است
در پایان این جلسه دکتر
مذنبی به جمع‌بندی این نشست پرداخت و گفت: دوره متوسطه اول دوره‌ای است که
انسان نه کودک است و نه بالغ. نوجوانی دوره‌ای روان‌پریش است و یکی از
مهم‌ترین مسئله‌ها پرداختن به همین بحران شخصیتی است که انسان در دوره قبل
از بلوغ با آن مواجه می‌شود. این کار باید با فن تربیتی و زیرکی انجام شود.
اصل مسئله ورود به مرحله
جوانی است. در واقع اسم این دوره نوجوانی نیست. نوجوان یعنی اول جاده
جوانی. چیزی بین جوانی و کودکی است و اقتضائات خودش را دارد. مسائل مختلفی
دارد که یکی از آنها مسئله بلوغ است؛ یعنی پیش به سوی بندگی و آزادی
حقیقی.
هدایت تحصیلی
مدیرمسئول نشریات رشد
درخصوص هدایت تحصیلی در مجلات گفت: از آنجا که مخاطب رشد هنرجو رشته خودش
را انتخاب کرده است، مسائلی که در خصوص انتخاب رشته در این مجله مطرح
می‌شود به درد نوجوانی می‌خورد که در مرحله هدایت تحصیلی است. رشد هنرجو از
منظر پرداختن به مسئله هنرآموزی و کار و فناوری بسیار مهم است چرا که اساس
آینده کشور به رشد اقتصادی و استحکام ریشه‌های اقتصادی گره خورده است. اما
در هدایت تحصیلی فقط حوزه کار و فناوری مطرح نیست. باید در رشد نوجوان به
همه بخش‌هایی که در هدایت تحصیلی وجود دارد پرداخته شود.
رشد نوجوان باید با کیاست و زیرکی هم به موضوع هدایت تحصیلی و هم به موضوع اقتضائات دوره نوجوانی که اساس آن بلوغ است، بپردازد.
شبکه مروجان مجلات رشد
از آنجا که یکی از
ویژگی‌های دوره نوجوانی الگو پذیری است، جریان ضعیف مربی‌گری و مروجین کتاب
در کشور یکی از دلایل استقبال کم از مجلات است. به همین دلیل رقبای نظام
آموزشی در ایران که غالباً آرایش‌های بین‌المللی دارند و با نسخه‌های بومی
در کشورها وارد می‌شوند، بیشتر از آنکه روی نوجوان سرمایه‌گذاری کنند روی
شبکه مربیان سرمایه‌گذاری می‌کنند.
لذا برای دیده شدن مجلات
نوجوان و جوان باید شبکه پشتیبان تربیتی و رهیار تربیتی تقویت شود. این
شبکه را چه کسانی می‌سازند؟ معلمان، مربیان، کانون‌های فرهنگی، فعالان
مردمی و... که وقتی مجله به دستشان می‌رسد انگار که مجله برای خودش باشد
روی نقطه نقطه آن سرمایه‌گذاری می‌کند. اینکه مستقیم خود نوجوان را نشانه
گرفته‌ایم نمی‌تواند اثر گذاری لازم را داشته باشد.
نسبت مجله رشد نوجوان با جریان آموزشی و تربیتی کشور
نکته بعدی جایگاه مجله
است. اساساً چرا هستیم؟ نسبت مجله رشد با سایر مجلات چیست؟ وجه تمایز این
مجلات با سایر مجلات حوزه کودک و نوجوان در توسعه دانش و پشتیبانی از
برنامه درسی است. لذا برای برنامه‌ریزی سال آینده باید ببینیم جریان آموزشی
و تربیتی کشور به کجا می‌رود. چه سهمی را مدرسه و کلاس درس ایفا می‌کند و
چه سهمی را مجله به عنوان پشتیبان آن ایفا می‌کند. در چه بخش‌هایی از کتاب
درسی ظرفیت وجود ندارد که مجله می‌تواند برای آن ظرفیت‌سازی کند.
رمزینه‌ها به ما اجازه می‌دهد که محتوای متکثر و متنوع ناظر به آن خط کلی آموزشی و تربیتی را داشته باشیم.
پس یکی از نکات مهم در
برنامه‌ریزی سال آینده این است که دقیقاً نسبت خودمان را با جریان آموزشی و
تربیتی که در این دوره سه ساله طی می شود مشخص کنیم. کجا می‌خواهیم از حیث
دانشی یا پشتیبانی از بسته‌های تربیت و یادگیری سرمایه‌گذاری کنیم. سازمان
پژوهش به نتیجه رسیده که فقط کتاب درسی مبنا نیست و مبنای آموزش بسته
تربیت و یادگیری است. الان می‌توانیم ارزیابی کنیم چقدر دقیق جلو می‌رویم و
چقدر خلاقانه و نوآورانه به کمک برنامه درسی کشور آمده‌ایم.
افرادی که به مجموعه مجلات
اضافه می‌شوند باید بهره‌ای از دانش تربیتی و برنامه درسی داشته باشند تا
بتوانند در این راستا مشارکت کنند. در برنامه سال 1400 مجله باید مشخص شود
که ما اینگونه می‌خواهیم به کمک نظام آموزشی و تربیتی کشور بیاییم.
راه آن هم نظام مسائل است.
باید نظام مسائل را در دو سطح نظام مسائل عمومی نوجوانان و نظام مسائل
اختصاصی در ارتباط با برنامه آموزشی و تربیتی که امروز برای نوجوان‌ها عرضه
می‌شود را احصا کنیم. به طور مثال چرا دانش‌آموز از خواندن درس عربی لذت
نمی‌برد؟ چرا علاقه به رشته ریاضی کم شده و دانش‌آموزان به دنبال رشته
پزشکی هستند؟ و ده‌ها سؤال دیگر که باید آنها را باز کنید و به آنها
بپردازید.
احیای معاونت تولید
در سال‌های گذشته در این
دفتر بخشی به نام نمونه سازی وجود داشت که محصولات خلاقانه و نوآورانه‌ای
که قرار بود وارد نظام آموزشی بشود در آنجا تولید می‌شد. اگر نتیجه خوب
بود در شرکت صنایع آموزشی روی آن سرمایه‌گذاری می‌شد و به تولید انبومژه
می‌رسید. به مرور زمان این بخش به دفتر تکنولوژی آموزشی منتقل شد که
استودیو و کارگاه‌هایی داشت. در آن دفتر معاونت تولید متکفل این امور بود.
ما قصد داریم با احیای این
معاونت تولید برای تولید رمزینه‌ها به مجلات رشد کمک کنیم. لازم است در
برنامه سال آینده مجله مشخص کنید چه تعداد از رمزینه‌ها آرشیوی و چه تعداد
تولیدی است تا در برنامه این معاونت گنجانده شود.
شخصیت‌سازی در مجلات رشد
بخش گرافیکی مجله هویت آن
است. در مجله هم هویت بصری داریم هم هویت شخصیت‌ها و کاراکترها. شخصیت‌سازی
در مجلات می‌تواند از همین جا شروع شود. شخصیت‌سازی یک پیوست فرهنگی با
سایر کارهای ما نیز دارد. ما می‌خواهیم در بازار نشر، اسباب‌بازی، سرگرمی و
محتواهای جدید الکترونیکی وارد شویم. برای این کار باید کاراکترهایی که در
مجلات خودمان داریم را با یک نگاه پیوستی فرهنگی جلو ببریم. این کار یک
کار ریشه‌دار است که در مجلات رشد، انتشارات مدرسه و... روی آن کارشناسی
شده است.
نکته بعد پرداختن به حوزه
بازی سرگرمی است. داستان ما و نوجوان امروزی، مثل داستان کلاه‌قرمزی برای
نسل دهه 60 می‌باشد. بچه‌های الان کمتر برنامه کلاه‌قرمزی را می‌بینند چون
این شخصیت نوستالوژی نسل ما است. سرگرمی و بازی برای بچه‌ها باید طوری باشد
که با آن ارتباط بگیرند. قالب و محتوا باید برای بچه‌ها به روز شوند.
مثلاً درس تاریخ در قالب یک بازی تمدنی آموزش داده شود.
در این جلسه همچنین زهره کریمی مدیر داخلی رشد نوجوان، فاطمه نوروزی کارشناس مجلات و مانلی نورائی دبیر سایت مجلات نکاتی را به شرح زیر ارائه کردند:
• بررسی حروفچینی مجلات
• پیشنهاد شماره مخصوص مجله برای شبکه‌های اجتماعی و ارتباط بیشتر با مخاطبان
• ارتقای سطح کیفی فعالیت‌‌های مرکز بررسی آثار
• لزوم ارتباط دو طرفه با مخاطبان
• توضیح در خصوص دسترسی و اشتراک مجلات در سایت مجلات
• صفحات مجلات در سایت مجلات و اپ رشد