در همه جای دنیا برای دیدن هنر مردم دوران قدیم باید به موزه رفت. امّا یک جای عجیب وجود دارد که شما می‌توانید همین حالا ظرف‌های زیبایی را ببینید که هنوز هم مثل هفت هزار سال پیش ساخته می‌شوند.
آدرس این موزه‌ی زنده کجاست؟ استان سیستان و بلوچستان، شهرستان «سَراوان»، روستای «کَلپورگان».
در روستای زیبا و آرام کَلپورگان به دیدار «نخستین موزه زنده سفال» در جهان می‌رویم. از هزاران سال پیش زنان این منطقه ساخت سفال را آغاز کردند. در آن زمان هنوز چرخ سفالگری اختراع نشده بود و زنان فقط با استفاده از انگشتان دست خود بهترین و زیباترین سفال‌ها را می‌ساختند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سفال کَلپورگان این است که زنان بلوچ در این روستا هنوز هم به روش هفت هزار سال پیش یعنی فقط و فقط با کمک دستان خود سفال‌ها را می‌سازند. آن‌ها با استفاده از خاک و آب و آتش ظرف‌هایی را می‌سازند که هم از نظر هنری بسیار ارزشمند و زیباست و هم در زندگی روزمره از آن‌ها استفاده می‌کنند. این یعنی یک هنر چند هزارساله که در لابه‌لای صفحه‌های تاریخ گم نشده و خاک نگرفته است بلکه هنوز زنده است، نفس می‌کشد و چشمان ما را با زیبایی‌اش خیره می‌کند. در طول تاریخ دختران بلوچ ساخت ظروف سفالی را از مادرها و مادربزرگ‌های خود یاد گرفته‌اند و این هنر سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر تا به امروز منتقل شده است.
خاک روستای کَلپورگان برای سفالگری عالی است. مردم از 7 هزار سال پیش، این موضوع را فهمیده بودند. آن‌ها خاک و آب را مخلوط می‌کردند تا گِل سفالگری آماده شود. زنان تکّه‌ای از گِل را برمی‌داشتند و با کف دست‌ها آن‌ها را به شکل یک لوله درمی‌آوردند. به این روش سفالگری روش «فتیله‌ای» می‌گویند. در مرحله بعد، گِل‌های لوله شده را روی هم قرار می‌دادند و با دست و بعد از آن با تکّه‌ای سنگ، لوله‌ها یا فتیله‌ها را به هم وصل می‌کردند و ظرف را شکل می‌دادند. با این روش انواع ظرف‌ها با شکل‌های مختلف از جمله کاسه، کوزه، پارچ، بشقاب، لیوان و ظرف‌های نگه‌داری خمیر ساخته می‌شدند.
برای تزیین ظرف‌ها سنگی به نام «تیتوک» را می‌کوبند و پودر آن را با آب مخلوط می‌کنند که قهوه‌ای رنگ می‌شود. سپس تکّه‌ای از چوب درخت نخل را داخل رنگ می‌زنند و با آن روی ظرف سفالی نقش می‌کشند و نقطه می‌گذارند. هر کدام از نقش‌ها معنی و مفهومی دارد و بیش‌تر از طبیعت الهام گرفته شده است. مرحله‌ی آخر، پختن ظرف‌های سفالی است. در گذشته گودالی داخل زمین می‌کندند و ظرف‌های سفالی را داخل آن می‌چیدند. روی آن‌ها برگ‌های درخت نخل می‌انداختند و آن‌ها را آتش می‌زدند. پس از چند ساعت ظرف‌ها در اثر حرارت پخته و محکم می‌شدند. امّا امروزه ظرف‌های سفالی کلپورگان داخل کوره پخته می‌شوند.
ظرف پیش از پخت این رنگی است! خاکستری با نقش‌های قهوه‌ای
امّا بعد از پخت اتفاق جالبی می‌افتد!ظرف‌ها به رنگ قرمز و نقش‌ها به رنگ سیاه در می‌آیند