اغلب هنرجویان و دانش‌آموختگان رشته رایانه دو مشکل اساسی پیش رو دارند:
نداشتن اطمینان به انتخاب خود براى ادامهٔ تحصیل و پیدا کردن شاخهٔ مناسب تحصیلى، و در نهایت یافتن شغل مناسب
تجربه مشاوره انتخاب رشته تحصیلی نشان داده است، بعضی از دانش‌آموزان شناخت و درک درستی از رشته خود ندارند و بر اساس دیده‌ها و شنیده‌ها در مورد بازار کار این رشته و نیز با این تصور که از آموخته‌های رشته‌شان برای انجام کارهای عمومی روزانه و اپراتوری یا انجام بازی‌های رایانه‌ای استفاده می‌شود، وارد این رشته می‌شوند. حال آنکه مطالعه درست و دقیق درباره مسیر رشته تحصیلی، به موفقیت فرد و کم‌شدن آمار بیکاری کمک می‌کند.
رشته رایانه ترکیبی از حفظیات، ریاضیات و استفاده از آن‌ها به‌وسیله هوش است. بنابراین، هنرجو باید قدرت تجزیه و تحلیل بسیار قوی و خلاقی داشته‌باشد تا بتواند مسائل را حل کند. متأسفانه، بعضی از افراد، بدون در نظر گرفتن موارد ذکرشده وارد این رشته می‌شوند و این شریط سبب سرخوردگی یا تغییر رشته و در نهایت هم مشغول به کار شدن در رشته غیرتخصصی، با وجود داشتن تحصیلات عالی، می‌شود.
انتخاب شاخه نامناسب برای ادامه تحصیل و ورود به بازار کار
شاید تحصیل در رشته رایانه با خیلی از رشته‌های دیگر تفاوت داشته‌باشد! دلیل اصلی آن هم گسترش و به‌روزشدن مداوم دانش رایانه‌ای است. از این رو، بهتر است هنرجویان پس از تحصیلات هنرستان و آشنایی با درس‌های رشته خود، شاخه تحصیلی و کاری مورد علاقه خود را انتخاب‌کنند و تا انتهای آن بروند. ذکر این نکته ضروری است که با توجه به گسترش و به‌روزرسانی آن، علم رایانه انتها ندارد! متأسفانه برخی از کسانی که در این رشته تحصیل می‌کنند، این تفکر را دارند که باید تمام شاخه‌های این رشته را بیاموزند. اما نکته مهم این است که یادگیری تمام این شاخه‌ها، حتی اگر هم امکان‌پذیر باشد، سطحی خواهد بود، زیرا هر شاخه دنیای بسیار وسیع و بی‌نهایتی دارد.
دیگر تفاوت این رشته با سایر رشته‌ها این است که یادگیری علوم رایانه‌ای را نباید به تحصیلات هنرستان و دانشگاه محدود کرد، زیرا واقعیت ماجرا این است که تحصیلات دانشگاهی نمی‌تواند تمام مطالب و عمق آن‌ها را به دانشجو آموزش بدهد. از طرف دیگر، نیاز بازار کار تا حدودی با تحصیلات دانشگاهی فاصله دارد. در دانشگاه ریشه و اساس مطالب هر رشته آموزش داده می‌شود، نه تخصص یک شاخه خاص!
با توجه به مطالب گفته‌شده، هنرجویان باید در مرتبه اول شاخه یا شاخه‌های آموزشی و کاری خود را انتخاب و سپس به این مورد دقت کنند که نسبت به علم جهانی رایانه به‌روز باشند.
در اینجا، برای کمک به هنرجویان رشته شبکه و نرم‌افزار در انتخاب صحیح مسیر تحصیلی و شغلی، گرایش‌های اصلی این رشته آمده‌است:
رشته شبکه و نرم‌افزار را می‌توان به سه شاخه اصلی تقسیم کرد:
سخت‌افزار: فرایند طراحی، توسعه، آزمایش و تولید دستگاه‌های رایانه‌ای و اجزای فیزیکی مربوط به دستگاه‌های رایانه‌ای، و شامل فرایند طراحی و توسعه کلیه سخت‌افزارهای مرتبط با الکترونیک است. بنابراین، درس‌های تخصصی آن تا حدود زیادی مشابه درس‌های رشته مهندسی برق (گرایش الکترونیک) است. در این گرایش معمولاً مجموعه‌های سخت‌افزاری رایانه شناخته می‌شوند. این شناخت شامل انجام کارهای آموزشی، پژوهشی و صنعتی در رابطه با بخش‌های سخت‌افزاری رایانه از قبیل بردها، قطعات، تجهیزات و در کل دستگاه‌های رایانه در اندازه‌های گوناگون است.
نرم‌افزار: فرایند تولید، طراحی و عیب‌یابی نرم‌افزار برای استفاده کاربران است. می‌توان گفت این گرایش بیشترین بازار کار را دارد.
فناوری اطلاعات: ماهیت میان‌رشته‌ای دارد و از تلفیق رشته‌هایی مانند مدیریت، مهندسی صنایع، مهندسی الکترونیک و مهندسی رایانه تشکیل شده است. این رشته بیشتر روی مدیریت پروژه‌های فناوری اطلاعات تمرکز دارد.
شغل‌هاى گرایش سخت‌افزار: این گرایش در ایران، به دلیل اینکه در عرصه‌های تحقیقاتی و تولیدی بازار کار مناسبی وجود ندارد، خیلی مورد توجه نیست. در بازار کار جهانی می‌توان به طراحی سخت‌افزار جدید، به‌روزکردن تجهیزات موجود رایانه برای آماده‌شدن در کار با نرم‌افزارهای جدید، تعمیر قطعات رایانه و اجزای مربوطه، و ساخت و آزمایش تجهیزات و مدل‌های رایانه‌ای در شرکت‌های طراحی دستگاه‌های رایانه‌ای و سازمان‌های دولتی اشاره کرد.
شغل‌هاى گرایش نرم‌افزار: حیطه کاری گرایش نرم‌افزار بیشترین محدوده را دربر می‌گیرد که بعضی از آن‌ها عبارت‌اند از: تحلیل، تولید و پشتیبانی نرم‌افزار؛ برنامه‌نویسی؛ طراحی وب و پایگاه داده؛ تأمین امنیت اطلاعات؛ تحلیل دستگاه‌های رایانه‌ای؛ داده‌ورزی پزشکی و پرستاری؛ طراحی بازی، سیستم‌ها و روش‌ها؛ تولید محتوای الکترونیکی.
شغل‌هاى گرایش فناوری اطلاعات: طراحی سامانه‌هایی از جمله: سامانه محاسباتی انسان‌محور؛ تجارت و پرداخت الکترونیک؛ دستگاه‌های چندعاملی؛ یادگیری الکترونیک؛ دستگاه‌های اطلاعات پزشکی؛ شبکه‌های اجتماعی، داده‌کاوی، بازیابی، پردازش، و ترکیب اطلاعات؛ و نیز طراحی سامانه‌های علوم شبکه و مخابرات، بیوانفورماتیک و پردازش‌های چندرسانه‌ای.
البته هر شغل گرایش و زیرشاخه‌های متعددی دارد. هنرجویان در طول تحصیل در هنرستان، با زمینه کاری تمام گرایش‌ها آشنا می‌شوند و همان‌طور که ذکر شد، می‌توانند پس از اتمام دوره هنرستان، گرایش و شاخه کاری خود را انتخاب کنند تا در مسیر رسیدن به اهداف خود موفق‌تر باشند.