شما در زمینه ساختن ابزارهایی برای تدریس فعال هستید. چه شد وارد این حیطه شدید؟
بهواسطه پیشرفت علم، انواع و اقسام وسایل و ابزارهای آموزشی با قیمتهای گزاف وارد بازار شدهاند و بسیاری از خانوادهها قادر به تهیه و در اختیار دانشآموزان قراردادن آنها نیستند. به همین علت، خودم وسایل کمکآموزشی تولید میکردم و درکلاسهایم از آنها استفاده میکردم. الان هم همانها را در اختیار همکارانم میگذارم.
لوازم کمکآموزشی را با چه موادی تهیه میکنید؟
من سعی میکنم از وسایل در دسترس مثل خودکار، مقوا، چوب بستنی و چوب کبریت استفاده کنم تا همکاران جوان تشویق بشوند و آنها هم زیادی هزینه ساختن وسایل کمکآموزشی را بهعنوان مانع در نظر نگیرند. خدا را شاکرم در نمایشگاههایی که شرکت کردم، علاقهمندی معلمان را میدیدم. مدتها میایستادند و در مورد نحوه ساخت وسایل کمکآموزشی سؤال میپرسیدند.
معمولاً ساخت وسایل کمک آموزشی چقدر زمان میبرد؟
هر وسیلهای که میسازم، اول با دقت آن را طراحی میکنم تا مناسب همان هدف آموزشی و انواع دانشآموزان باشد. بعد شروع به ساخت میکنم. بستگی به نوع وسیله، معمولاً از سه ساعت تا سه یا چهار روز وقت صرف میکنم.
بازی را در یادگیری چقدر مؤثر میدانید؟
خیلی زیاد. دانشآموز ابتدایی تفکراتش با بازی شکل میگیرد. من به چشم دیدهام که بازی باعث افزایش انگیزه، دقت و تمرکز و یادگیری مفهومی در دانشآموزان میشود. بازی خلاقیت دانشآموزان را شکوفا و آنها را به درس علاقهمند میکند. به همین علت در آموزشهایم سعی میکردم با بازی و دستورزی نکات را تدریس کنم.
آیا با بازی توانستید اختلالی را در دانشآموزی رفع کنید؟
بله. بسیار زیاد. خیلی از دانشآموزان در دقت و تمرکز مشکل داشتند و من در جریان بازی و با در اختیار قراردادن وسایل کمکآموزشی، اختلالی را که فکر میکردند باید با دارو حل شود، مثل عدم تمرکز، درمان کردم.
آیا هنوز هم، با وجود بازنشستگی، وسایل کمکآموزشی میسازید؟
بله. با وجود اینکه سنی از من گذشته است و در خانه هستم، سعی میکنم با ساخت وسایل کمکآموزشی در خانه مشغول باشم. البته قبل از کرونا هم با اداره کل و آموزشوپرورش ناحیه ارتباط داشتم. سعی میکنم از فضای آموزش، تا زمانی که بتوانم تأثیرگذار باشم، فاصله نگیرم.
گویا کتابی هم تألیف کردهاید، لطفاً برایمان از محتوای آن بگویید.
کتاب «روزهای تلخ و شیرین یک معلم» را در تابستان ۹۹ چاپ کردم که شامل سه بخش است. بخش اول شامل خاطرات خودم، از بدو تولد تاکنون، است. بخش دوم، آداب و سنن ازدواج در کشورها، آیین نوروز در خراسان شمالی و مطالب شیرین و سرگرمکننده است. در بخش سوم، سخنان بزرگان، روایات و احادیثی از ائمه اطهار گنجانده شده است.
در مسیر پیشرفت یک معلم چه عواملی میتواند تأثیرگذار باشد؟ و توصیه شما به معلمان جوان چیست؟
ایمان به خداوند و حاضر و ناظر بودن او بر اعمالمان، اخلاق خوب و صبور بودن و مطالعه در همه زمانها و آموزش و تثبیت درسها با استفاده از وسایل کمکآموزشی.
دنیا در حال پیشرفت است. معلمان باید با مطالعه بیشتر معلومات خود را مدام بهروز کنند تا خدایناکرده از قافله عقب نمانند. بازی تمام دنیای یک کودک است و معلم باید بتواند بازی بسازد و آموزشهایش را در قالب بازی بگنجاند.
اگر از دوران معلمی خاطرهای دارید، بفرمایید.
در دوره خدمت من که عمدتاً مناطق محروم را برای تدریس انتخاب میکردم، وسیله نقلیه کم بود و غالباً مجبور بودم مسافت زیادی را پیاده بروم. وقتی هم هوا سرد میشد، دانشآموزان برایم اسب میآوردند تا به دبستان برسم.
سیستم آموزشی از گذشته چه تغییری کرده است؟
در زمان گذشته، آموزش بیشتر حول محور معلم میگشت، ولی الآن معلم نقش راهنما را دارد و دانشآموز نقش اصلی را بازی میکند. معلم باید بتواند فضای آموزشی را طراحی کند.