ساحت‌های تربیتی
در این مقاله درباره هر ساحت و نحوه استفاده از رسانه‌های نوین آموزشی در راستای نهادینه‌سازی مهارت‌های این ساحت‌ها در دانش‌آموزان (براساس مفاد سند شورای عالی آموزش‌و‌پرورش، 1390) توضیح کوتاهی می‌دهیم.
ساحت تربیتی اعتقادی، عبادی و اخلاقی
در این ساحت صرفاً شناخت آموزه‌های دینی، اصول و فروع دین مطرح نیست و باور به آن اعتقادات ارزش دارد. این ساحت بر انتخاب آگاهانه و اختیاری دین به‌عنوان آیین زندگی، التزام عملی و اختیاری نظام معیار دینی در همه شئون زندگی، و تلاش پیوسته برای خودسازی براساس نظام معیار دینی تأکید دارد.
ساحت زیستی، بدنی
این ساحت به حفظ و ارتقای سلامت و بهداشت جسمی و روانی خود و دیگران، تقویت قوای جسمی و روانی، مبارزه با عوامل ضعف و بیماری، حفاظت از محیط زیست و احترام به طبیعت ناظر است.
ساحت اجتماعی و سیاسی
این ساحت بر ارتباط مناسب با دیگران، تعامل شایسته با نهاد دولت و سایر نهادهای مدنی و سیاسی، کسب دانش، اخلاق اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی دلالت دارد.
ساحت اقتصادی و حرفه‌ای
این ساحت به توانایی آدمی در تدبیر امر معاش و تلاش اقتصادی و حرفه‌ای (درک و فهم مسائل اقتصادی، درک مهارت حرفه‌ای، توان کارآفرینی، پرهیز از بطالت و بیکاری، رعایت بهره‌وری، تلاش برای حفظ و توسعه ثروت، اهتمام به بسط عدالت اقتصادی، مراعات قوانین کسب‌و‌کار و احکام معاملات، و التزام به اخلاق حرفه‌ای و ارزش‌ها در روابط اقتصادی) ناظر است.
ساحت علمی و فناوری
این ساحت به توانمندی افراد جامعه در شناخت، بهره‌گیری و توسعه نتایج خردورزی و تجربه بشری در انواع دانش و فناوری (فهم و درک انواع دانش‌های مفید و لازم برای زندگی، کسب مهارت دانش‌افزایی، به‌کارگیری شیوه تفکر عملی و منطقی در حل مسائل زندگی، توان تفکر انتقادی، خلاقیت و نوآوری در انواع دانش، کسب دانش، بینش و تفکر فناورانه برای بهبود کیفیت زندگی روزمره) ناظر است.
ساحت زیبایی‌شناختی و هنری
این ساحت به فعالیت قوی خیال و بهره‌مندی از عواطف، احساسات و ذوق زیبایی‌شناختی و توان خلق آثار هنری و قدردانی از آثار و ارزش‌های هنری ناظر است.
استفاده از رسانه‌های نوین آموزشی
در قرن بیست‌و‌یکم دانش‌آموزان و معلمان تحت تأثیر شرایط اجتماع خود و پیشرفت‌های فناورانه، چنان تغییر یافته‌اند که دیگر معلمان و منابع قدیمی درسی نمی‌توانند به نیازهای رو به رشد و متنوع آن‌ها پاسخ گویند و معلمان همیشه باید به‌تناسب تغییرات به وجود آمده در مدرسه‌ها، و فناوری و عوامل جمعیتی و نژادی و روان‌شناسی، دانش و مهارت‌های خود را به‌روز کنند. یکی از عوامل مؤثر در ارتقای کیفیت فرایند یادگیری، استفاده صحیح، مؤثر و کارآمد از رسانه‌های نوین آموزشی است. این رسانه‌ها با تسهیل یادگیری دانش‌آموزان و اثربخش‌کردن فرایند یاددهی-یادگیری معلمان، کیفیت یادگیری را بهبود می‌بخشند.
بر اساس یافته‌های روان‌شناسی، دانش‌آموزان با دیدن و به‌کارگیری وسایل، مطالب درسی را بهتر و راحت‌تر می‌آموزند. وسایل کمک‌آموزشی، به سبب فعال‌کردن حواس متعدد، آموزش را واقعی‌تر، عالی‌تر و دلپذیرتر می‌کنند و از خستگی و کسالت دانش‌آموزان می‌کاهند. همچنین به تثبیت یادگیری می‌انجامند. لذا در به کاربردن رسانه‌های نوین آموزشی باید به متناسب‌بودن آن‌ها با توانایی‌ها، علاقه‌ها و نیازهای دانش‌آموزان، جذاب و جالب‌بودن آن، کیفیت رسانه و ارزان و اقتصادی بودن آن توجه ویژه‌ای شود.
معلمان با استفاده از رسانه‌های نوین آموزشی می‌توانند فرایند یادگیری را در ساحت‌های شش‌گانه تربیتی عمیق‌تر کنند. به‌طور مثال، در ساحت اقتصادی و حرفه‌ای، استفاده از انواع فناوری واقعیت مجازی برای درک و تدبیر امر معاش مفید است و دانش‌آموزان می‌توانند با حضور در فضاهای مجازی و شبیه‌سازی‌شده، در فضایی شبیه واقعیت، درک خوبی از مسائل اقتصادی خود و جامعه به دست آورند. همچنین، استفاده از انواع بازی می‌تواند در آموزش سواد مالی به کودکان و نوجوانان کمک کند.
در ساحت اجتماعی و سیاسی استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای ارتباط با هم‌سالان و همچنین بازی‌های دیجیتالی آموزش مهارت‌های شهروندی، از ابزارهایی هستند که برای افزایش دانش و مهارت دانش‌آموزان در این ساحت به کمک معلمان می‌آیند. در ساحت زیبایی‌شناختی و هنری، معلم می‌تواند با انواع نرم‌افزارها و ویدیوهای متنوع، به درک معنای پدیده‌ها و زیبایی‌های جهان آفرینش توسط دانش‌آموزان کمک کند و با استفاده از ابزارهای واقعیت مجازی، دانش‌آموزان را به مشاهده و دریافت حس مثبت از فضاهای بکر طبیعت هدایت کند. بسیاری از ابزارهای تولید محتوا برای خلق آثار هنری در دسترس معلمان قرار دارند که دانش‌آموزان می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند و نتیجه تلاششان را با هم‌کلاسی‌های خود به اشتراک بگذارند.
در ساحت زیستی و بدنی، با استفاده از ابزارهای شبیه‌سازی‌شده، می‌توان احترام به طبیعت و تعهد به حفاظت از محیط زیست را در دانش‌آموزان ارتقا داد و همچنین با استفاده از بازی‌های متنوع دیجیتالی، نحوه رعایت بهداشت جسمی و روانی را آموزش داد. در ساحت علمی و فناورانه، معلمان با معرفی رسانه‌های نوین آموزشی و کاربرد آن‌ها در کلاس‌های درس، می‌توانند علاقه دانش‌آموزان را به این ابزار و استفاده صحیح از آن‌ها افزایش دهند و زمینه تولید و خلاقیت را در آن‌ها به وجود آورند.
در نهایت، برای مهم‌ترین ساحت که ساحت اعتقادی، عبادی و اخلاقی است، معلم با استفاده از رسانه‌های نوین می‌تواند به خودشناسی و ارتقای ابعاد وجودی دانش‌آموزان کمک کند و با ایجاد جذابیت در ارائه آموزش‌ها، یادگیری را عمیق‌تر کند.
جمع‌بندی
همان‌طور که بیان شد، در هر یک از ساحت‌های تربیتی، مجموعه‌ای از رفتارها و فعالیت‌های تعلیمی و تربیتی قرار می‌گیرند. معلمان باید بکوشند در آموزش‌های خود همه ساحت‌ها را مدنظر قرار دهند و در رشد همه‌جانبه دانش‌آموزان در این ساحت‌ها سعی کنند. رسانه‌های نوین آموزشی با ویژگی‌ها و قابلیت‌هایی که دارند، در این فرایند به کمک معلمان می‌آیند و با ملموس و جذاب‌کردن آموزش‌ها، در بهبود کیفیت و تعمیق یادگیری نقش مؤثری ایفا می‌کنند.