برنامه‌های «آموزش‌های فنی و مهارت‌آموزی حرفه‌ای»1 (TVET) در بیماری همه‌گیر کووید-19 از جایگاه خوبی برای ایفای نقشی مهم برخوردار هستند. این آموزش‌ها ظرفیت‌‌های قابل‌توجهی برای مشارکت در سه مرحله دارند:
• فاز مقابله فعلی؛
• فاز میانی، زمانی که مدرسه‌ها و کسب‌وکارها به‌تدریج بازگشایی می‌شوند؛
• طی دوره بهبود، زمانی که در هر دو نظام آموزش و بازار کار تغییرات ساختاری مورد انتظارند.
در حال حاضر، بیش از 1/2 بیلیون دانش‌آموز، از جمله در نظام آموزش‌های فنی و مهارت‌آموزی حرفه‌ای در سراسر جهان، تحت تأثیر بسته‌بودن مدرسه‌ها در نتیجه بیماری کووید 19 هستند. آموزش و یادگیری غالباً به‌صورت از راه دور و از طریق اینترنت، تلویزیون یا رادیو انجام می‌شود. با این حال، در آموزش‌های فنی و مهارت‌آموزی حرفه‌ای میزانی که یادگیری می‌تواند در خارج از کلاس درس اتفاق افتد، غالباً به دلایل دسترسی نداشتن به برق، اتصالات اینترنتی، دستگاه‌ها یا رسانه‌ها، پلت‌فرم‌های یادگیری یا آماده‌سازی ناکافی مربیان و دانش‌آموزان برای آموزش از راه دور، محدود می‌شود. برخی از دانش‌آموزان، به‌ویژه زنان و دختران، با محدودیت‌های اضافی از جمله نگهداری از کودکان یا اعضای سالمند خانواده، و سایر وظایف خانه‌داری، مواجه می‌شوند. همچنین دسترسی به یادگیری از راه دور برای افراد کم‌درآمد و دانش‌آموزان آسیب‌پذیر نیز دشوار است.
آموزش‌های فنی و مهارت‌آموزی حرفه‌ای با رویکردهای بالقوه، مدولار (پودمانی) و کوتاه‌مدت می‌تواند در مدیریت بحران به کشورها کمک کند. در همین لحظه که تمرکز کشورها بر رسیدگی به معضل کووید19 است، نظام آموزشی می‌تواند با توجه به نیازهای کارکنان نظام سلامت، از طریق دست‌اندرکاران تولید و ساخت تجهیزات پزشکی، مانند وسایل حفاظت فردی و دستگاه تنفسی، یا کسانی که خدمات ضروری مراقبت از کودک و افراد سالمند را ارائه می‌دهند، به کشور کمک کند. آموزش‌های فنی و مهارت‌آموزی حرفه‌ای در بخش بهداشت، و همچنین در مشاغلی مانند مراقبت از کودکان، می‌تواند از طریق آموزش متخصصان، پشتیبانی‌های مورد نیاز را فراهم آورد و در عین حال، از طریق مدیریت بهداشت روانی، مشکلات روانی ناشی از بحران مهارت‌های عاطفی و اجتماعی ضروری معلمان و دانش‌آموزان را برطرف سازد. از آنجا که مهم‌ترین ویژگی بارز آموزش‌های فنی و مهارت‌آموزی حرفه‌ای، تمرکز بر مهارت‌های عملی و آمادگی برای کار است، یادگیری از راه دور را به‌طور خاصی چالش‌برانگیز می‌کند.
مهارت‌های عملی معمولاً از طریق انجام عملی مهارت در کارگاه‌های آموزشی و آزمایشگاه‌ها، یادگیری و کسب می‌شوند و یا از طریق کسب تجربه در محل کار واقعی، به دست می‌آیند. بنابراین رویکردهای یادگیری از راه دور جایگزین ضعیفی برای آموزش مهارت‌های عملی هستند؛ مخصوصاً زمانی که به استفاده از تجهیزات و موادی که معمولاً در خانه پیدا نمی‌شوند، نیاز دارند. در برخی از زمینه‌ها و کسب‌وکارها، آموزش عملی می‌تواند به‌صورت تجربه واقعیت مجازی شبیه‌سازی شود. با وجود این، برنامه‌های آموزش فنی و مهارت‌آموزی حرفه‌ای که غالباً با آموزش و یادگیری از راه دور در تضادند، برنامه‌هایی هستند که به میزان زیادی به یادگیری از طریق انجام عملی مهارت‌ها بستگی دارند.
در مقابل، برنامه‌هایی که آموزش آن‌ها به‌راحتی با استفاده از یادگیری از راه دور انجام می‌گیرند، آن‌هایی هستند که به‌میزان زیادی روی موضوع‌های علمی یا مهارت‌های دانشی مربوط به کار تمرکز دارند و به فعالیتهای عملی نیازی ندارند. برای مثال، یادگیری در خصوص «امنیت سایبری» در مقایسه با یادگیری درباره «مکانیک خودرو»، به شکلی نسبتاً ساده به‌صورت آموزش برخط اجرا می‌شود. در حالی که آموزش مکانیک خودرو به شیوه‌های عملی بسیار زیادی نیاز دارد. موضوع امیدوارکننده برای برخی از برنامه‌ها و هنرجویان آموزش‌های فنی و مهارت‌آموزی حرفه‌ای این است که یادگیری مبتنی بر کار در مواردی که در آن‌ها کسب‌وکارها همچنان باز و فعال هستند، ادامه می‌یابد.
در تعدادی از زمینه‌ها، هنرجویان با رعایت اقدامات احتیاطی و پیشگیرانه اجازه دارند آموزش عملی خود را به پایان برسانند. برای برخی از کسب‌وکارها و در برخی از مراکز دارای قابلیت اتصال کافی، نیز آموزش مبتنی بر کار به‌صورت کارآموزی‌های مجازی و بی‌وقفه انجام می‌گیرد. به نظر می‌رسد، در جاهایی که دوره‌های طولانی و گسترده کسب‌وکارها با محدودیت‌های فاصله فیزیکی گسترده، الزامات فارغ‌التحصیلی یا صدورگواهی‌نامه مرتبط با یادگیری از طریق کار مواجه هستند، نیازمند اصلاح یا بازگشایی با تأخیر باشند.
برخی چالش‌ها در ارتباط با نحوه ارائه محتوای خاص آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در یادگیری مبتنی بر کار، کارآموزی یا زمینه‌های عملی، در شرایط کووید19، عبارت‌اند از:
•«مرکز اروپایی توسعه آموزش‌های حرفه‌ای»2 مطالعه‌ای را در مورد کارآموزی منتشرکرده است که نتایج آن نشان می‌دهد: کارآموزان آموزش و کار خود را به‌طور خاص در زمینه مراقبت‌های بهداشتی، غذا، بخش‌های ساختمانی، و به‌طور کلی، هرجایی که شرکت‌ها به فعالیتهای خود با رعایت معیارهای ایمنی و بهداشت، ادامه می‌دهند، دنبال کرده‌اند. کارآموزان عمدتاً حضور خود را در بخش‌هایی که فعالیتهای آن‌ها متوقف شده است، مانند رستوران‌ها و مؤسسه‌های گردشگری متوقف کرده‌اند.
•با توجه به پیامدهای بستن قرارداد برای کارآموزان، تفاوت کلیدی بین کارآموزانی که قراردادهای آن‌ها بر حسب قوانین‌کار تنظیم شده و تحت پوشش اقدامات بازار کار برای کووید19 قرار دارند و کارآموزانی که قراردادهای آن‌ها طبق قانون کار تنظیم نشده‌اند، وجود دارد (در مورد دوم، مستمری یا کمک‌های دولتی ممکن است پیش‌بینی شود، اما نه همیشه).
•اکثر کشورها به ارزیابی‌ها و امتحانات دانش‌آموزان سال آخر اولویت می‌دهند. برخی از این آزمون‌ها به‌صورت برخط (آنلاین) انجام می‌گیرند و برخی نیز تحت شرایط ایمنی و سلامتی شدید به‌صورت حضوری برگزار می‌شوند. آموزش‌های عملی غالباً در کوتاه‌مدت برگزار شده‌اند یا در صورت امکان، به تعویق افتاده‌اند. در برخی از کشورها نیز شیوه‌های جایگزین، مانند کارهای پروژه‌ای یا ارائه‌های شبیه‌سازی‌شده اتخاذ شده‌اند.
•در اسپانیا، «یادگیری مبتنی بر کار»3 کوتاه شده است و با «ماژول» (پودمان) پروژه‌ای که استاد تعیین می‌کند، ادغام می‌شود. به‌علاوه، اسپانیا با طولانی‌کردن تقویم آموزشی، برای تهیه گزارش کار و توجه به آزمون‌‌های ورودی دانشگاه‌ها موافقت کرده است.
•یا در ایتالیا، آزمایش‌های یادگیری مبتنی بر کار از طریق شرکت‌های شبیه‌سازی‌شده ترویج می‌شوند.
•در استرالیا، از طریق اعمال اصلاحات در قانون آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای، انجام کارهای کوتاه‌مدت و کارآموزی امکان‌پذیر شده است و برخی از کسب‌وکارها نیز کار در خانه را در صورت امکان تشویق می‌کنند.
•در آلمان، پلت‌فرم «connect2company» ابزاری برای برقراری ارتباط با شرکای آموزش دوگانه (دوال سیستم) است.
•«زیمنس» بخش اعظمی از یادگیری برخط را برای کارآموزان با هزینه خود فراهم می‌کند و بخش دیگر را با دریافت پول ارائه می‌دهد.
•در ایرلند، برخی از کارآموزان با پلت‌فرم آموزشی «Moodle learning platform» پشتیبانی می‌شوند.
• اکثر افراد خواهان حمایت برای ایجاد محیط‌های شبیه‌سازی/ واقعیت مجازی برای یادگیری و آموزش مهارت‌های بخش عملی خاص هستند.
ارائه‌دهندگان آموزش‌های فنی و مهارت‌آموزی حرفه‌ای، به‌عنوان نمایندگان آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای از 36 کشوربرنامه‌های مهارت‌آموزی را برای چهار گروه از افراد (شکل 1) در سراسر دنیا فراهم می‌کنند:
پی‌نوشت‌ها
1.Technical and Vocational Education and Training
2. European Centre for the Development of Vocational Training
3 . work-based learning
منابع
1. Hoftijzer, M. ; Levin, V. ; Santos, I. ; Weber, M (2020). TVET (Technical and Vocational Education and Training) in the times of COVID-19: Challenges and Opportunities. Published on Education for Global Development. World Bank Group.
2. UNESCO. COVID-19: 10 Recommendations to plan distance learning solutions. https://en.unesco.org
3. European Commission. European Vocational Skills Week: The Fight against COVID-19. The European Commission launched an online survey (November 2020). https://ec.europa.eu