پرونده ویژه: آموزش دانش آموزان با نیازهای ویژه

در هر نظام آموزشی و پرورشی، مدرسه‌های مربوط به دانش‌آموزان با نیاز‌های آموزشی ویژه، با مشکلات زیادی در حوزه آموزش‌و‌پرورش این دانش‌آموزان مواجه‌‌اند. دانش‌آموزان با نیازهای ویژه عمدتاً دچار مشکلات یادگیری هستند و در آموزش‌و‌پرورش و توانمند‌سازی این دانش‌آموزان، باید بیش از هر چیز، به این موضوع مهم توجه کرد، چرا که ظرفیت واقعی ذهنی، جسمی و رفتار هوشمندانه قابل انتظار از آن‌ها فقط زمانی می‌تواند متبلور شود که این دانش‌آموزان از بیشترین آمادگی روانی و بالاترین انگیزه برای یادگیری برخوردار باشند.

طبیعی است که دانش‌آموزان با نیازهای ویژه، نسبت به سایر هم‌سالان عادی خود، در یادگیری و کسب مهارت‌های لازم کند‌ترند و برخی نیز دیر یاد می‌گیرند. از این رو، معلم به زمان و صبر بیشتری نیاز خواهد داشت تا بخش ساده‌ای از برنامه آموزشی مورد نظر را آموزش دهد. معلم این دانش‌آموزان، در برنامه‌ریزی و روش‌های آموزشی خود، باید اصولی چون فراهم‌آوری تجربه‌های متنوع آموزشی متناسب با سن و توانایی دانش‌آموز، کمک به وی در انتخاب فعالیت‌های جالب و خوشایند، سعی در استفاده از موقعیت‌ها و موضوعات آموزشی ملموس و عینی برای ارائه برنامه آموزشی جالب و متنوع را در نظر داشته باشد.

برای آموزش دانش‌آموزان با نیازهای ویژه باید به سه صورت عمل کرد:

۱. آموزش در مدرسه‌های عادی همراه با سایر دانش‌آموزان
 این شیوه آموزشی می‌تواند برای آن دسته از کودکانی که معلولیت شدیدی ندارند و تا حد قابل قبولی قادر به استفاده از امکانات عمومی مدرسه هستند، کاملاً مناسب باشد. بدیهی است، در این صورت باید تسهیلات ویژه و فوق‌العاده‌ای که دانش‌آموز نیاز دارد، برای او فراهم شود؛

 

۲. آموزش در کلاس‌های خاص در مدرسه‌های عادی
 در مواقعی که تعداد زیادی از دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در مدرسه عادی ثبت‌نام شوند، بر اساس ضرورت و به فراخور ویژگی‌های آنان، می‌توان کلاس خاصی را با وسایل و تجهیزات ویژه، مثل میز و صندلی مخصوص برای دانش‌آموزان معلول، برایشان ایجاد کرد؛

 

۳. بازپروری و آموزش در آموزشگاه‌ها و مراکز خاص
 برای تعدادی از دانش‌آموزان با آسیب‌های جسمانی که به طور عمومی، علاوه بر نقص حرکتی، مسائل و مشکلات متعدد دارند، لازم است مدرسه‌ها و مراکز خاصی، با همه امکانات و فناوری‌های کمکی، توان‌بخشی و درمانی، همراه با نیروی انسانی متخصص موردنیاز، پیش‌بینی شود.