سقوط ناگهانى: بررسى حمله‌هاى ناگهانى یا دوره‌اى بیمارى غش و صرع

گزارش پزشک
صبح بود. تلفن محل کارم به صدا درآمد. مدیر دبستان پسرانه‌ای بود که با من آشنایی داشت. با وجود ۲۰ سال تجربه‌ی شغلی، متأسفانه وقتی یکی از شاگردان پایه‌ی سوم او ناگهان دچار تشنج (صرع) می‌شود، با کمال خون‌سردی، کمک آموزگار مربوطه، دانش‌آموز را به دفتر مدرسه منتقل می‌کند و بعد از گذشت ۴۵ دقیقه، تازه به پزشک تلفن می‌زند و کمک می‌طلبد! آموزگار دیگری از یک دبستان دخترانه تماس گرفت و در حالی‌که کاملاً خود را گم کرده بود، با گریه گفت: «خب آقای دکتر، مشق‌هایش را انجام نداده بود. من برای فقط پنج دقیقه او را بغل«تخته‌سیاه»، به‌‌صورت ایستاده نگه‌ داشتم که ناگهان‌ سقوط کرد! نکند بلایی سرش آمده باشد!»

 

تشنج یا صرع
مشخصه‌ی این اختلال، بروز علائم عصبی گذراست که از تخلیه‌ی الکتریکی بیش از حد و هم‌زمان نورون‌های مغزی ناشی می‌شود. در واقع، تشنج اختلال عملی گذرا در نورون‌های مغزی است که در آن تخلیه‌ی الکتریکی نورون‌ها به‌گونه‌ای غیرطبیعی انجام می‌شود. صرع مجموعه‌ای از اختلالات گروهی از نورون‌هاست که به صورت تشنج‌های عود‌کننده نمایان می‌شود. این دو پدیده از علل شایع بروز حملات «از دست رفتن هوشیاری» هستند۱.

 

غش یا سنکوپ
از دست دادن هوشیاری و بیداری را گویند. این اختلال از کاهش جریان خون در نیم‌کره‌های مغزی یا ساقه‌ی مغزی ناشی می‌‌شود که به تبع آن فشار خون افت می‌کند.

 

علائم بروز و راه‌های پیشگیری
علائم
دانش‌آموزانی که به غش مبتلا می‌شوند، در آغاز حمله‌ی سقوط، احساس سبکی می‌کنند، به‌طوری که سر به جلو حرکت می‌کند، تاری دید و کاهش جریان خون پدید می‌آید. این کاهش جریان خون مغزی، سبب اختلال هوشیاری و شُل شدن عضلات و رنگ‌پریدگی می‌شود. رنگ چهره‌ی دانش‌آموزانی که دچار صرع و تشنج می‌شود، کمبود می‌شود. سنکوپ یا غش بیشتر از تحریک عاطفی شدید ناشی می‌شود و بیمار از تهوع و کوچک شدن میدان بینایی و خستگی رنج می‌برد.

 

پیشگیری و کنترل
• دانش‌آموزان را در کلاس به‌مدت طولانی در حالت ایستاده نگه ندارید.

• از قرار دادن دانش‌آموز در موقعیت‌های پرتنش، گرمای شدید یا گرسنگی جلوگیری کنید.

• بیمار غش کرده را در وضعیت افقی قرار دهید تا میزان خون برگشتی وریدی افزایش یابد.

• و اما مهم‌ترین کاری که باید در این صورت انجام شود، تماس با پزشک یا اورژانس است. خود درمانی نکنید.

 

منبع

1. HARRISON'S MANUAL of MEDICINE. Me Graw- Hill- London 194h- Edition- 2017