• حرکت رو به جلو
حجت‌الاسلام‌والمسلمین عاملی
یکی از کلمات بسیار استثنائی پیغمبر ما این است که فرمودند: «حرکت کنید و نایستید؛ مفردون از شما جلو افتاده‌اند». مفردون چه کسانی هستند؟ حضرت فرمود: کسانی که در برابر ساحت قدسی حضرت احدیت متحیر و مجنون هستند. در این حرکت هیچ فرصتی نیست. ما نباید فرصت را از دست بدهیم. مولوی می‌گوید:
لنگ و لوک و خفته‌شکل و بی‌ادب / سوی او می‌غیژ و او را می‌طلب
یعنی در هر حال هستی، در همان حالت نباید مأیوس شوید؛ باید حرکت را ادامه دهید. در این حرکت هم مسیر طوری است که نباید روزهایتان با هم مساوی باشد. امام علی(ع) در روایت فرمودند: «اگر کسی دو روزش مثل هم باشد، مغبون است»؛ هر کسی در خودش زیادت نبیند، رو به نقصان است، دارد از جیب خرج می‌کند و سود ندارد. یک تاجر اگر ببیند از جیبش دارد خرج می‌کند، در مغازه را می‌بندد. می‌گوید: صرف ندارد! نباید از جیب خرج کرد. باید حرکت کرد و به ظفر و پیروزی رسید.
• طبع تشیع
حجت‌الاسلام‌والمسلمین انصاریان
ائمه (ع) به غیر شیعه خیلی خدمت می‌کردند؛ یعنی غیر شیعه را در خدمات لسانی پس نمی‌زدند. امام باقر (ع) می‌فرمایند: من به شما سفارش می‌کنم مریض غیر شیعه را عیادت کنید و در تشییع جنازه‌شان حاضر بشوید. این طبع تشیع است. طبع تشیع، محبت و نرمی است. آن شخصی که در خانه و یا بیرون از خانه با مردم بداخلاق است، از لحاظ تشیع کم دارد و قطعاً در قیامت مورد سؤال واقع می‌شود.
• دین چیست؟
حجت‌الاسلام‌والمسلمین فرحزاد
یک نفر از روبه‌رو آمد به پیغمبر خدا گفت: دین چیست؟ حضرت فرمودند: دین خوش‌اخلاقی است. روز بعد از طرف راست آمد. گفت: یا رسول‌الله، دین چیست؟ فرمودند: دین خوش‌اخلاقی است. با بندگان خدا خوش‌اخلاق باشیم. بار سوم از طرف چپ آمد؟ یا رسول‌الله، دین چیست؟ فرمودند: خوش‌اخلاقی است. بار چهارم از پشت‌سر آمد. یا رسول‌الله، دین چیست؟ بار چهارم که پرسید، حضرت فرمود: نفهمیدی؟ دین خوش‌اخلاقی است. خوش‌اخلاقی یعنی چه؟ فرمودند: مواظب باش جوش نیاوری و عصبانی و تند نشوی؛ یعنی اگر انسان خوش‌اخلاق را در یک جمله بخواهیم معنا کنیم، یعنی کسی که آتش نگیرد و جوش نیاورد. امام صادق(ع) فرمودند: تمام دعواها و قهرها و جدایی‌ها، برای این است که جوش می‌آوریم و عصبانی می‌شویم. ما باید آرامش درون را حفظ کنیم.
• نور بکارید
استاد سید ابوالفضل بهرام‌پور
کار تربیت از اینجا شروع می‌شود که ابتدا باید موانع را برطرف کنید. مضمون کلام خداوند متعال این است که می‌فرماید: شما به عنوان مربی یا شما به عنوان والدین، قبل از اینکه بخواهید فرزند را تربیت کنید، اول باید از وجود آن‌ها ظلمت‌زدایی کنید و تاریکی‌های وجودشان را پاک کنید؛ سپس در فرزندانتان نور بکارید. مثلاً یک پولی به آن‌ها بدهید و بگویید: «این پول مال شما است؛ ولی آن فرد محتاج را ببین! چند وقت است غذا نخورده، مریض است، گرفتاری دارد»؛ و بگذارید او خودش پولش را به فقیر بدهد. با این‌گونه کارها، نوری در وجود فرزندتان می‌کارید که در زمان لازم این نور وجودی کار خودش را می‌کند. امام علی (ع) فرمودند: «هیچ عملی را کوچک نینگارید». با همین کارهای خوب به ظاهر کوچک است که در وجود آدمی نور کاشته می‌شود.
• اکسیژن عاطفی
دکتر سید محسن فاطمی
به هر میزان که صمیمیت بین اعضای خانواده کمتر باشد، اعضای خانواده از تمناهای عاطفی یکدیگر بی‌خبر هستند و این می‌تواند عامل مهمی در جهت آسیب‌های بسیار زیادی باشد که در خانواده اتفاق می‌افتد. در واقع هرچه افت اکسیژن بیشتری اتفاق بیفتد، پیوند بین اعضای خانواده مصنوعی و تصنعی خواهد بود؛ یعنی ممکن است اعضای خانواده از لحاظ ظاهری کنار هم باشند، اما از لحاظ عاطفی، احساسی، فکری و شناختی کاملاً از هم دور باشند و این دوری می‌تواند نقش بسیار مهمی در تخریب روابط خانوادگی و شرایط خانوادگی داشته باشد. اینکه اعضای خانواده بتوانند ارتباط کلامی و غیرکلامی خودشان را بر مبنای ابراز محبت و ابراز دوستی در رفتار و گفتار داشته باشند، زمینه‌ساز مهمی در رابطه با حذف بسیاری از مسمومیت‌هاست. حضرت زهرا(س) می‌فرمایند: «وقتی سر سفره می‌نشینید، با محبت به هم نگاه کنید». این مسئله‌ای که حضرت به آن اشاره دارند، شاخصی است که نشان می‌دهد در آن خانواده اکسیژن عاطفی وجود دارد.
• لذت بی همتا
حجت‌الاسلام‌والمسلمین پناهیان
شیرینی لذت‌های معنوی بسیار فراتر از لذت حرام است و باید گفت اصلاً قابل قیاس نیست. اگرچه ذکر الهی برای مؤمنان لذت‌بخش است، اما لذت‌بخش‌تر از آن ترک گناه در همۀ ابعاد رفتار، اخلاق، کردار و حتی فکر و خیال است. آیت‌الله بهجت (ره) چنان در نماز لذت معنوی داشتند که اگر کسی پشت سر ایشان نماز می‌خواند، تازه متوجه می‌شد که عالَم نماز، چه عالَم خوبی است. باید لذت‌های معنوی در اثر ترک گناه، ذکر، انجام طاعت الهی، رفتارهای ایثارگرانه، مطالعۀ زندگی شهدا، مطالعه تاریخ، مطالعه قرآن و احادیث معصومین (ع) و بسیاری از اعمال نیک دیگر فریاد زده شود تا جوانان بدانند که باید عمر خود را روی این مسائل سرمایه‌گذاری کنند. انسان برای رسیدن به چنین لذت‌هایی باید تلخی را تحمل کند و وقت خود را برای کسب لذت‌های کم هدر ندهد.