مقدمه
درختان سیب کشت آسان و تنوع فراوانی دارند. میوه سیب با خواص پاداکسندگی(آنتی اکسیدان)، از بدن در برابر سرطان و تخریب سلول‌ها محافظت می‌کند. گفته می‌شود مصرف یک عدد سیب در روز، بیماری‌ها را از ما دور نگه می‌دارد. این میوه خوش‌طعم، دانه‌های کوچک و سیاهی دارد که چون طعم تلخی دارند، به‌طورمعمول خورده نمی‌شوند. با این‌حال ممکن است گاه و بی‌گاه به‌صورت تصادفی خورده شوند. این دانه‌ها شامل ماده شیمیایی شناخته شده‌ای به نام آمیگدالین۱ هستند که ماده بی‌ضرری است و به‌طور تقریبی در دانه تمام میوه‌ها مانند زردآلو، هلو و آلبالو وجود دارد، جدول ۱. جویدن دانه این میوه‌ها سبب واکنش آمیگدالین با اکسیژن، و آزاد شدن هیدروژن سیانید می‌شود، شکل ۱. سیانید یا سیانور ماده‌ای بسیار سمّی و کشنده است. این ماده در طول تاریخ به‌عنوان سمّی مرگ‌آور، در جنگ‌های شیمیایی یا برای از پا در آوردن خویش استفاده شده است.
سرگذشت آمیگدالین
برای نخستین بار در سال ۱۸۳۰ دانشمند فرانسوی، پیر جین روبیک۲، آمیگدالین را جداسازی کرد. در سال ۱۸۴۵ دانشمندان روسی بر آن شدند از شکل اصلاح شده این ماده- که لائتریل۳ خوانده شد- در قالب داروهای تزریقی، برای درمان سرطان‌ها استفاده کنند. این اقدام تا سال ۱۹۲۰ در ایالات متحده نیز متداول شد با این حال سه دهه پس از آن بود که بهره‌گیری از آمیگدالین در شکل تزریقی آن، برای درمان سرطان به ثبت رسید.
در سال ۱۹۵۵ ارنست کربس۴، نام ویتامین B۱۷ را به آمیگدالین نسبت داد که البته به دلیل شباهت ساختاری آن به ساختار مولکولی برخی از اعضای خانواده این ویتامین‌ها بود، شکل ۲. دو دهه بعد، مدیر روابط عمومی شرکت اسلوان کترینگ۵، رالف ماس۶، موثر بودن آمیگدالین در درمان سرطان را به چالش کشید و در پی آن سازمان جهانی غذا و داروی آمریکا، FDA، فروش این ماده را ممنوع اعلام کرد.
شکل ۲. فرمول ساختاری ویتامین‌های B
چه مقدار سیانید مرگبار است؟
مقدار سیانید برای آسیب رساندن، بسته به وزن و سن فرد، متفاوت است و برای کودکان خطر بیشتری دارد. مصرف ۰/۴ تا ۳/۲ میلی‌گرم سیانید برای هر کیلوگرم از وزن بدن، سبب بیهوشی، فلج و آسیب به ریه و قلب و حتی مرگ می‌شود. برای یک انسان ۸۱ کیلوگرمی، ۴۱ تا ۲۸۶ میلی‌گرم سیانید خطرناک است. مقدارهای کمتر آن نیز سرگیجه، سردرد، تهوع، معده درد، گرفتگی عضلات و ضعف را در برداشته است.
آیا دانه‌های سیب خطرناکند؟
مقدار آمیگدالین در یک‌گرم دانه سیب، از ۱ تا ۴ میلی‌گرم بسته به نوع سیب، متفاوت است؛ مقداری که سیانید چندانی دربر ندارد. یک گرم از دانه سیبی که جویده و خرد شده است، ممکن است ۰/۰۶ تا ۰/۲۴ میلی‌گرم سیانید آزاد کند. می‌توان گفت خوردن ۲ فنجان دانه سیب ممکن است کشنده باشد و مقدارهای کمتر از آن، تنها سبب بیماری می‌شود. دوز دقیق مرگبار بودن دانه‌های سیب به وزن بدن و توانایی جسمی هر فرد و هم‌چنین نوع سیب بستگی دارد.
جدول ۲ نشان می‌دهد چه تعداد دانه سیب برای افراد با وزن‌های متفاوت کشنده است.
یک سیب کامل دارای ۰ تا ۲۰ دانه است که حتی اگر همه آن‌ها بلعیده شود، دور از ذهن است آسیبی ایجاد کند. زیرا آنزیم‌های گوارشی، دانه‌ها را در بر‌می‌گیرند و بدون آسیب به دستگاه گوارش از بدن عبور می‌دهند. پس یک فرد بزرگسال باید بیش از ۱۵۰ عدد دانه سیب را ببلعد تا دچار مسمومیت شود.
به هرحال بهتر است دانه‌های سیب را نخوریم ولی اگر به‌طور اتفاقی چند عدد از آن‌ها را بلعیدید، جای نگرانی نیست!
پی‌نوشت‌ها
1.amygdalin
2.Robique, P.J.
3. laetrile
4.Krebs, E.
5. Sloan Kettering
6.Moss, R.
منابع
1. www.medicalnewstoday.com
2. ww.healthline.com