مطالبی برای افزایش دانش موضوعی
ریاضی معلمان
در کتاب‌های درسی ریاضی دوره‌ی ابتدایی موضوع‌هایی هستند که یا دانش‌آموزان در یادگیری آن‌ها مشکل دارند یا معلمان در یاددهی آن‌ها. در این دوره از مجله‌ی رشد آموزش ابتدایی، در هر شماره
درباره‌ی یکی از آن‌ها صحبت می‌کنیم. قصد نداریم در اینجا روش تدریس بیان
کنیم، بلکه آن را به‌عنوان یک موضوع یا مفهوم ریاضی
بررسی خواهیم کرد تا دانش موضوعی خود را برای تدریس بهتر آن افزایش دهیم.
تخمین زدن در زندگی روزمره بسیار
کارگشاست، مانندِ زمانی که مجبوریم محاسباتی انجام دهیم؛ مثلاً قیمت کالایی را پس
از تخفیف حساب کنیم یا برای اینکه ببینیم اصلاً در کارت بانکی‌مان به اندازه‌ی کافی پول داریم یا نه، باید مجموع خرید‌هایمان را به دست بیاوریم. این دست
محاسبات را که غالباً با قیمت‌ها و خرج و دخلمان مرتبط است، می‌توانیم با راهبردهای محاسبات ذهنی، یا
با استفاده از رویه‌های متداول محاسباتی، یا ماشین‌حساب انجام دهیم، اما در بسیاری از
موارد، اصلاً نیازی به انجام محاسبه‌ی دقیق و یافتن مقدار دقیق مورد
نظر نداریم و همین که تقریب خوبی از پاسخ داشته باشیم، برایمان کافی است. در اینجاست
که موضوع تقریب اعداد و تخمین در محاسبات به میان می‌آید. علاوه بر این‌ها، گاهی هم وزن یک بسته، زمان انجام یک
کار، فاصله از جایی یا تعداد اشیای داخل یک بسته را لازم داریم. در این موارد نیز
با تخمین سروکار داریم؛ منتها با تخمین در اندازه یا تعداد.
در مطلب شماره‌ی گذشته‌ی این مجله، با مفهوم تقریب‌زدن آشنا شدیم و انواع روش‌های تقریب را مرور کردیم، زیرا بسیاری
مواقع، برای تخمین در محاسبات، لازم است بتوانیم به جای عددهای اصلی، عددهای تقریبی
مناسبی را جایگزین کنیم. در این شماره و شماره‌ی آینده با تخمین و انواع آن آشنا می‌شویم: تخمین در انجام چهار عمل اصلی
اعداد (جمع، تفریق، ضرب و تقسیم اعداد صحیح و اعشاری و کسری)؛ تخمین در شمارش
تعداد؛ تخمین در اندازه‌گیری. همچنین، با مرور مطالب شش
کتاب ریاضی دوره‌ی ابتدایی، روند آشنایی دانش‌آموزان با تخمین در دوره‌ی ابتدایی را در جدولی بررسی خواهیم
کرد.
تخمین زدن در زندگی روزمره بسیار
کارگشاست، مانندِ زمانی که مجبوریم محاسباتی انجام دهیم؛ مثلاً قیمت کالایی را پس
از تخفیف حساب کنیم یا برای اینکه ببینیم اصلاً در کارت بانکی‌مان به اندازه‌ی کافی پول داریم یا نه، باید مجموع خرید‌هایمان را به دست بیاوریم. این دست
محاسبات را که غالباً با قیمت‌ها و خرج و دخلمان مرتبط است، می‌توانیم با راهبردهای محاسبات ذهنی، یا
با استفاده از رویه‌های متداول محاسباتی، یا ماشین‌حساب انجام دهیم، اما در بسیاری از
موارد، اصلاً نیازی به انجام محاسبه‌ی دقیق و یافتن مقدار دقیق مورد
نظر نداریم و همین که تقریب خوبی از پاسخ داشته باشیم، برایمان کافی است. در اینجاست
که موضوع تقریب اعداد و تخمین در محاسبات به میان می‌آید. علاوه بر این‌ها، گاهی هم وزن یک بسته، زمان انجام یک
کار، فاصله از جایی یا تعداد اشیای داخل یک بسته را لازم داریم. در این موارد نیز
با تخمین سروکار داریم؛ منتها با تخمین در اندازه یا تعداد.
در مطلب شماره‌ی گذشته‌ی این مجله، با مفهوم تقریب‌زدن آشنا شدیم و انواع روش‌های تقریب را مرور کردیم، زیرا بسیاری
مواقع، برای تخمین در محاسبات، لازم است بتوانیم به جای عددهای اصلی، عددهای تقریبی
مناسبی را جایگزین کنیم. در این شماره و شماره‌ی آینده با تخمین و انواع آن آشنا می‌شویم: تخمین در انجام چهار عمل اصلی
اعداد (جمع، تفریق، ضرب و تقسیم اعداد صحیح و اعشاری و کسری)؛ تخمین در شمارش
تعداد؛ تخمین در اندازه‌گیری. همچنین، با مرور مطالب شش
کتاب ریاضی دوره‌ی ابتدایی، روند آشنایی دانش‌آموزان با تخمین در دوره‌ی ابتدایی را در جدولی بررسی خواهیم
کرد.
با انواع تخمین آشنا شوید
1. تخمین در اندازه؛ یعنی بدون
اندازه‌گیری دقیق، اندازه‌ی مورد‌نظر را به‌صورت تقریبی بیان کنیم. مانند طول یک
راهرو یا وزن یک بسته یا زمان رسیدن به یک محل.
2. تخمین در تعداد؛ یعنی بدون
شمارش دقیق، تعداد اعضای یک مجموعه را بیان کنیم. مانند تخمین تعداد دانش‌آموزان یک کلاس یا تعداد میوه‌های داخل یک ظرف.
3. تخمین در محاسبات؛ یعنی بدون
انجام محاسبات دقیق، حاصل یک عبارت را به‌صورت
تقریبی به دست بیاوریم.
