تعلیق پیش فرض ها در ارزیابی گروهی

آغاز (3 تا 10 دقیقه)

• گرداننده جلسه چارچوب گفت‌وگو را مرور، ارائه‌دهنده را معرفی و اطمینان حاصل می‌کند که مستندساز برای ثبت جلسه آماده است.

• معلم ارائه‌دهنده نمونه کار انتخاب شده را به همه نشان می‌دهد (در جایی در دسترس همه قرار می‌دهد، کپی‌هایی از آن تهیه می‌کند یا اگر فیلم است، آن را نمایش می‌دهد). معلم تا قبل از گام پنجم، درباره کار، زمینه آن و خود دانش‌آموز حرفی نمی‌زند.

• شرکت‌کنندگان کار را مشاهده می‌کنند و از وجوه مهم آن یادداشت برمی‌دارند.

توصیف کار (۵ تا 10 دقیقه)

• گرداننده جلسه می‌پرسد «چه می‌بینید؟»

• شرکت‌کنندگان پاسخ‌هایی خالی از قضاوت درباره کیفیت کار ارائه می‌دهند.

• اگر قضاوتی شنیده شود، گرداننده درباره شواهدی می‌پرسد که این قضاوت بر آن اساس شکل گرفته است.

• دو نفر اواخر جلسه یکدیگر را قلقلک می‌دادند. وسط جلسه هم یکی شروع کرد با انگشتانش بازی کردن.

• دانش‌آموزی که مدیر جلسه بود خیلی خوب بود.

• [گرداننده:] خوب یعنی چه؟ چه دیدی یا شنیدی که می‌گویی خوب بود؟

• آخرش مثلاً می‌گفت صندلی‌ها را ببرید آنجا، سه تا را باید اینجا بگذارید. جای دیگر پرسید چقدر مانده، گفتند پنج دقیقه و او سریع نتیجه‌گیری کرد.

• مستند‌سازی‌شان برای من خیلی جالب بود.

• [گرداننده:] چه دیدی که مستند‌سازی بود؟

• دفتری را دیدم که تاریخ‌ها و کلمات کلیدی را در آن نوشته بودند. جایی که به اختلاف خوردند، دفتر را باز کردند و براساس نوشته‌های توی دفتر تصمیم گرفتند.

پرسیدن سؤالاتی دربارۀ کار (۵ دقیقه)

• گرداننده جلسه از شرکت‌کنندگان می‌پرسد: «این کار چه سؤالاتی در ذهن شما ایجاد می‌کند؟»

• اعضای گروه سؤالاتشان را درباره کار، دانش‌آموز، تکلیف یا فعالیت و شرایط محیط می‌پرسند.

• معلم ارائه‌دهنده می‌تواند از این سؤالات یادداشت بردارد. هر چند در این گام جوابی به آن‌ها نمی‌دهد و در گام پنج نیز اجباری برای پاسخ به آ‌ن‌ها ندارد.

 بچه‌ها می‌دانستند جلسه دارد فیلم‌برداری می‌شود؟

 چه برنامه‌ای را دارند آماده می‌کنند؟

 همیشه با این اعضا جلسه دارند یا این بار به‌طور استثنائی معاون پرورشی‌شان در جلسه نبود؟

 معاون پرورشی‌شان نبود یا ساکت بود؟

گمانه زدن درباره آنچه دانش‌آموز روی آن کار می‌کند (10 دقیقه)

• گرداننده از گروه می‌پرسد «فکر می‌کنید دانش‌آموز روی چه چیزی کار می‌کند؟ چه چیزی را تمرین می‌کند؟ سعی می‌کند چه چیزی یاد بگیرد یا با چه چیز در چالش است؟»

• شرکت‌کنندگان درباره مسائل یا موضوعاتی که دانش‌آموز ممکن است در آن موقعیت بر آن‌ها متمرکز بوده باشد، گمانه‌هایی ارائه می‌کنند. در اینجا می‌توانند براساس مشاهده یا مطالعه‌شان از کار قضاوت کنند.

• بچه‌ها از اینکه به آن‌ها مسئولیت داده شده بود احساس خوبی داشتند. به نظرم، این احساس در استفاده از ابزارهای مسئولیتشان، مثل دفتر انجمن یا استفاده از لغات منشی و حق امضا مشخص بود. به نظرم رسید دانش‌آموزانی که صحبت نمی‌کردند، در مرحله الگوبرداری از بزرگ‌ترها هستند و هنوز، به هر دلیلی، به مرحله عمل و اجرا نرسیده‌اند. صحبت‌ نکردن آن‌ها نشان مشارکت نداشتن یا فاصله داشتنشان از جلسه نیست.

• بچه‌ها با قوانین کار گروهی درگیرند. آن‌ها همان قوانینی را که ما در کار گروهی کلاسی گوشزد می‌کنیم، به یکدیگر می‌گویند. بچه‌ها هم با همان مشکلاتی مواجه‌اند که ما به‌عنوان معلم موقع کار گروهی در کلاس داریم.

شنیدن از معلم ارائه‌دهنده (۵ دقیقه)

• گرداننده از معلم ارائه‌دهنده دعوت به صحبت می‌کند.

• معلم ارائه‌دهنده نظر شخصی خودش را درباره اینکه کار را چطور دیده است می‌گوید. به انتخاب خودش،  به بعضی سؤالات گام سوم جواب می‌دهد یا اطلاعات دیگری اضافه می‌کند.

• همچنین، ارائه‌دهنده می‌تواند به مواردی که در گام‌های پیش برایش جالب توجه بودند اشاره کند.

• سؤال اولیه من این بود که آیا این بچه‌ها بدون من هم می‌توانند گفت‌وگو کنند و بحث را به نتیجه برسانند یا نه؟ این شد که گفتم یک جلسه خودم سر جلسه شورا نمی‌روم. فیلم را که دیدم، به خاطر آشفتگی جلسه و سروصداها، با خودم فکر کردم که نه، واقعاً انگار بدون من نمی‌توانند. اما وقتی از شما درباره تکنیک‌های مدیریت جلسه، یا تلاش بچه‌ها برای به‌کارگیری قوانین کار گروهی و تلاش برای مستندسازی شنیدم، انگار تازه چشم‌هایم باز شد که این چیزها وجود دارند و بچه‌ها دارند به روش خودشان سعی می‌کنند گفت‌وگو برای به سرانجام رساندن یک کار را یاد بگیرند. در مورد کوچک‌ترها هم احساس می‌کردم این‌ها هیچ کاری در جلسه نمی‌کنند،  اما الان به این فکر می‌کنم که شاید مشغول یادگیری و الگوبرداری هستند.

البته این سؤال که چطور می‌توانم زمینه‌ای بسازم تا تمام این بچه‌ها، گفت‌وگوی مؤثر در جلسه گروهی را بهتر یاد بگیرند، همچنان برایم مطرح است.

بحث درباره کاربردهای این جلسه در یاددهی و یادگیری (1۵ تا 20 دقیقه)

• گرداننده جلسه از همه (شامل معلم ارائه‌دهنده) دعوت می‌کند به سؤالی که ارائه‌دهنده مطرح کرد فکر کنند و با توجه به آنچه از وضعیت حال حاضر دانش‌آموزان می‌دانند، تأملاتشان را درباره قدم‌های بعدی برای آموزش، به منظور حمایت از یادگیری دانش‌آموزان و ادامه مسیر با یکدیگر، به اشتراک‌ بگذارند.

 شاید بتوانید این فیلم را به خود بچه‌ها نشان دهید و درباره‌اش با یکدیگر گفت‌وگو کنید و به این ترتیب، با کمک خودشان به نقاط قوت و ضعف آ‌ن‌ها در گفت‌وگو بپردازید.

 اگر فرصت کافی فراهم باشد، شاید بتوانیم بعد از هر جلسه با کوچک‌ترها صحبت کوتاهی داشته باشیم و بپرسیم چه چیز در این جلسه توجهشان را جلب کرد. این‌طوری راحت‌تر می‌توان مسیر یادگیری آن‌ها را دنبال کرد.

 مدیر جلسه به خوبی دارد تکنیک‌های رهبری گروه را تمرین می‌کند. چطور می‌توانیم این فرصت‌ را برای دیگر اعضا هم فراهم کنیم؟

بازبینی فرایند (۵ دقیقه)

اعضای گروه درباره تجربه‌شان یا واکنش‌هایشان به این جلسه یا بخش‌هایی از آن، می‌اندیشند و در این‌باره صحبت می‌کنند.

• به نظرم رسید، روش فیلم‌برداری بدون حضور معلم می‌تواند نکات‌ ریزی را که حتی با حضور در جلسه ممکن بود از دید ما دور باشد، نمایان ‌کند.

• جلسه با این چارچوب گفت‌وگو برایم تجربه خوبی بود، از این جهت که خیلی وقت‌ها تصور ما این است که داریم بدون پیشداوری مشاهده می‌کنیم، اما در واقع پیش‌فرض و قضاوت با مشاهده همراه است.

• از این چارچوب گفت‌وگو می‌توانیم در کلاس علوم استفاده کنیم. مثلاً اگر بخواهیم مفهوم اصطکاک را برای اولین‌بار توضیح دهیم، می‌توانیم فیلمی پخش کنیم یا وسیله‌هایی مثل سطح شیب‌دار با جنس‌های متفاوت را سر کلاس ببریم و آزمایش‌هایی انجام دهیم. بعد بچه‌ها مشاهداتشان را بنویسند و روند گفت‌وگو و یادگیری در همین چارچوب طی شود.