انتقاد و پیشنهاد؛ فرصتی برای یادگیری

مقدمه

دانش‌آموزان باید فرصتی داشته باشند تا انتقادها و پیشنهادهای خود را نسبت به جنبه‌های گوناگون محیط یادگیری بیان کنند. بدین صورت که بتوانند هر نوع انتقاد و پیشنهاد درباره امور کلاس، تدریس، رفتار معلم و دانش‌آموز را، بدون نگرانی و اضطراب از شناخته شدن خود، برای معلم درس مربوطه بنویسند. این کار می‌تواند اطلاعات زیادی از توانایی‌ها، انتظارات و دغدغه‌های دانش‌آموزان را صادقانه در اختیار معلم هر درسی قرار دهد. البته دانش‌آموزان می‌توانند در صورت ضرورت یا احساس راحتی و انس با معلم، موارد لازم را با ذکر نام خود بنویسند. معلم هم باید بکوشد با بررسی و برنامه‌ریزی‌های خود، موانع را رفع و تصمیم آموزشی بگیرد. او می‌تواند در صورت لزوم و شرایط خاص با همکاری مشاور مدرسه به رفع مشکل و موانع اقدام کند تا متناسب با علاقه‌ها و نیازهای دانش‌آموزان تدریس کند.

چگونگی اجرای فعالیت

ابتدا طبق برنامه‌ای که از قبل تهیه کرده بودم، هدف خود از این فعالیت را برای دانش‌آموزانم توضیح دادم. سپس به آن‌ها 20 دقیقه وقت دادم انتقادها و نگرانی‌ها و پیشنهادهای خود را در ارتباط با وضعیت کلاس، روش تدریس و رفتار معلم بنویسند. در پایان برگه‌ها را جمع‌آوری کردم تا مواردی را که لازم است، بصورت عمومی پاسخ بدهم. ضمن این کار، به منظور اینکه صاحبان نوشته‌ها معلوم نشوند، همه دانش‌آموزان را مخاطب قرار می‌دادم. از سوی دیگر، موارد خاص را با مسئول مربوطه (معلم، مشاور و مدیر) مطرح می‌کردم تا آن‌ها، در صورت منطقی بودن نظر، به رفع نقص اقدام کنند. چند نمونه از انتقادها و پیشنهادها در تصویر آمده است.

نتیجه

با اجرای فعالیت مذکور، دانش‌آموزان، موارد متعددی را مطرح کردند. نکته جالب توجه این بود که اولیای مدرسه (به‌ویژه خودم) از این طریق آگاهی‌های ارزنده‌ای به‌دست آوردیم. ان‌شاالله بتوانیم از آن در جهت بهبود فرایند یاددهی - یادگیری محیط یادگیری، و تعاملات انسانی استفاده کنیم. برای مثال، شاید برخی از ویژگی‌ها و رفتارهای معلم برای دانش‌آموزی کسالت‌آور باشد. مطالعه نوشته‌های دانش‌آموزان باعث می‌شود معلم ضمن بررسی آن‌ها، در جلسات بعدی نسبت به رفع آن‌ها اقدام کند. این فعالیت به شناخت بهتر من از دانش‌آموزان و از خودم کمک کرد و نتیجه آن به تدریس بهتر و صمیمیت بیشتر و آموزش و یادگیری کامل‌تر منجر شد، به‌طوری که من به‌ عنوان معلم علوم تجربی توانستم در طول سال‌های تدریسم، از موارد به‌دست آمده برای ایجاد انگیزه و تدریس بهتر در مدارس روستایی استفاده کنم.