حقیقت جعلی

ترجمه: سیدغلامرضا فلسفی

۱۴۰۲/۰۲/۰۱

در مقام یک زن عرب مسلمان که در طول دهه گذشته در کالیفرنیا به تدریس اشتغال داشته است، اذعان می‌کنم، بیش از آنچه دوست دارم از گذر ایام به یاد آورم، شنیده‌های سرشار از نفرت و اطلاعات نادرست عمدی¹ در جهت تخطئه فرهنگ و دینم است که به ذهنم متبادر می‌شود.

رسانه اجتماعی مکانی است که انتشار اغلب اطلاعات نادرست عمدی از آنجا آغاز می‌شود. از توهم توطئه² درباره تغییرات آب و هوایی³ گرفته تا شایعات سازمان‌دهی‌شده برای کاهش اعتماد به مجموعه‌فعالیت‌های مرتبط با حفظ سلامت عمومی یا طرح سخنانی نفرت‌انگیز که به عاملی برای حمله به پل پلوسی^۴ همسر نانسی پلوسی^۵، رئیس وقت مجلس نمایندگان آمریکا، تبدیل شد. هر روزه بدین واسطه در سراسر کالیفرنیا چنین اطلاعاتی پخش می‌شوند.

در اکتبر 2٠19، مقارن با ایام رأی‌گیری ریاست‌جمهوری 2٠2٠ آمریکا و داغ‌ترشدن تنور رقابت‌های انتخاباتی، هنگامی‌که صاحب‌نظران بیمناک بودند از جعل ژرف⁶ برای اغفال رأی‌دهندگان و کاشت بذر تردید در باور آنان و تخریب رقبا سوءاستفاده شود، گوین نیوسام⁷، فرماندار ایالت کالیفرنیا، قانونی را تصویب کرد که به‌موجب آن ساخت و نشر این جعلیات به‌منظور تخریب سیاستمداران، طی 6٠ روز مانده به انتخابات، عملی مجرمانه محسوب شود.⁸ نیک‌بختانه ‌چنین تلاش‌هایی در کالیفرنیا رو به فزونی است، چراکه فرماندار نیوسام در 13 سپتامبر 2٠22 لایحه شماره 587 مجلس ایالتی را امضا کرد9 که بر اساس آن شرکت‌های مالک رسانه‌های اجتماعی موظف شدند اقدامات خود را برای جلوگیری از نفرت‌پراکنی، اشاعه اطلاعات عمدی نادرست و افراط‌گرایی به عموم توضیح دهند. در ضمن، به‌موجب این قانون، سکوها نیز باید طی دو نوبت در سال، گزارش‌هایی دقیق از شیوه‌های مدیریتی خود بر محتوای نفرت‌انگیز و اطلاعات نادرست به دفتر دادستان کل کالیفرنیا ارسال کنند.

به‌موازات تلاش برای ارتقای سواد رسانه‌ای در مدرسه، در ماه‌های پایانی سال 2٠22 تصویب قانونی جدید در ایالت کالیفرنیا، شرکت‌های مالک رسانه‌های اجتماعی را به اعلان عمومی شیوه‌هایشان در کنترل محتوای نفرت‌انگیز و اطلاعات نادرست ملزم کرد.

جسی گابریل¹⁰، عضو مجلس ایالتی کالیفرنیا و نماینده دموکرات بربنک¹¹، می‌گوید، هدف از این لایحه تشویق شرکت‌های مالک رسانه‌های اجتماعی است تا به بازتاب نقششان در گفتمان عمومی و لطمه‌هایی که بدین سبب به بار می‌آورند، بیندیشند.

پاسداری از گفتمان دیجیتال تنها بخشی از اقداماتِ در شرف انجام در کالیفرنیاست؛ چراکه هم‌زمان معلمان این ایالت در تلاش‌اند سواد رسانه‌ای را در میان نسل جوان‌تر مانند نسل‌های هزاره (ایگرگ) و زد که بومیان دیجیتال محسوب می‌شوند و به‌طور صرف از عصر اطلاعات آگاهی دارند، ارتقا بخشند.

از سال 2٠18 آموزش‌وپرورش ایالت کالیفرنیا برای کمک به نسل جوان در چارچوب پروراندن طیفی گسترده از مهارت‌های عصر دیجیتال به آن‌ها، به فراهم‌کردن محتوای آموزشی برخط مبادرت ورزیده‌اند¹² که حریم خصوصی برخط، ممانعت از زورگویی رایانه‌ای و تشخیص اطلاعات نادرست غیرعمدی¹³ از جمله کشف اخبار جعلی¹⁴ را شامل می‌شود.

اینکه جوانان بتوانند اطلاعات نادرست عمدی را تشخیص دهند، از اهمیتی ویژه برخوردار است. نتایج حاصل از پژوهش گروه آموزش تاریخ دانشگاه استنفورد¹⁵ با حمایت بنیاد مک کورمیک در ژانویه 2٠15 تا ژوئن 2٠16 در 12 ایالت بر 78٠4 دانش‌آموز نشان می‌دهد، بیش از 8٠ درصد دانش‌آموزان دوره متوسطه اول نمی‌توانند تفاوت میان تبلیغات تجاری برخط و گزارش‌های خبری را تشخیص دهند. بنابراین، فرجام حاصل از مطالعه مذکور بر تقویت برنامه‌های سواد رسانه‌ای تأکید دارد.

من در کلاس‌هایم از دست‌افزارهای گروه (دپارتمان) آموزشی کالیفرنیا برای کمک به دانش‌آموزان، به‌منظور افزایش رواداری، ارتقای سطح شهروندی دیجیتال و توسعه استدلال مدنی برخط بهره می‌برم. البته اینکه مباحثاتمان برای تمرین سعه ‌صدر با محوریت اطلاعات استوار و محکم شروع شود، شاید اندکی تعجب‌آور به نظر رسد. اینجاست که کالیفرنیا به اصلاحات نیاز دارد.

پیش از مهاجرتم به این ایالت طلایی، من در سوریه که در آن یک دهه جنگ داخلی جریان داشت، زندگی می‌کردم؛ جنگی که حاصل آن بیش از 35٠ هزار کشته و همچنین بیش از 7 میلیون آواره برآورد شده است. به نظر می‌رسد، آنچه به شعله‌ورماندن لهیب آتش شوم این جنگ دامن زد، ترویج اطلاعات نادرست عمدی در رسانه‌های اجتماعی و تبلیغات سیاسی بنگاه‌های خبرپراکنی دولت‌های متجاوز بود.

سوگمندانه، یکی از بزرگ‌ترین نقاط قوت اینترنت، بزرگ‌ترین ضعف آن محسوب می‌شود. به هم‌پیوستگی ما بدین واسطه، ما را به هم نزدیک می‌کند، اما هم‌زمان ما مستعد پذیرش دروغ‌هایی می‌شویم که به‌طور صرف با هدف تضعیف گفتمان مدنی ساخته می‌شوند.

به گفته محققان کالیفرنیایی که در حوزه توطئه‌ها مطالعه می‌کنند¹⁶، ارتش رایانه‌ای (سایبری) دولت‌های متجاوز در مباحثات برخط به عنادورزی با واقعیت مشغول‌اند. از اعمال فشار به‌واسطه اخبار جعلی درباره خلاف واقع نشان‌دادن نقش ویرانگر تسلیحات لیزری در ایجاد آتش‌سوزی‌های مهیب در سوریه گرفته تا زیر سؤال‌بردن واکسن‌های کرونا و همچنین تلاشی بی‌وقفه برای ایجاد تفرقه و رودررویی میان ما سوری‌ها.

تشخیص غبار اخبار جعلی، هنگامی‌که فیس‌بوک، اینستاگرام و توییتر را از کارکرد اصلی‌شان خارج می‌کند، با به‌رسمیت‌شناختن وجود مشکل شروع می‌شود. ما این کار را در کالیفرنیا انجام می‌دهیم؛ جایی که دانش‌آموزان ما می‌دانند به هنگام حضور در رسانه‌های اجتماعی باید حداکثر مراقب و احتیاط را داشته باشند.

البته نه‌تنها دانش‌آموزان، بلکه همه باید هوشیارتر باشند و دروغ‌ها را نشانه بروند. بسط و توسعه واقعیت به همه ما بستگی دارد.

* این نوشتار برگردان آزاد مطلبی است با عنوان: California is taking steps to combat disinformation. But everyone can do more که هدی الجورد، استاد بخش زبان و مطالعات فرهنگی کالج ریورساید سیتی و دانشگاه ریورساید، در 17 نوامبر 2٠22 منتشر کرد.

پی‌نوشت‌ها