انعکاس
نتایج راهبردها، برنامه ها و فعالیت های
حوزه سامان دهی منابع آموزشی و تربیتی در
سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و رضایت نسبی دست
اندرکاران و ذی نفعان از تلاش های پیشین، مجریان را به ادامه مسیر امیدوارتر
می سازد.
برگزاری
پانزدهمین جشنواره کتاب رشد در مدرسه تاریخی دارالفنون و همراهی تولیدکنندگان
منابع آموزشی و تربیتی با مؤلفان و کارشناسان و داوران و همچنین مشارکت اثربخش
معلمان و مدیران، ترسیمگر چشم اندازی روشن تر و آینده ای درخشان تر است و بنا به گفته ریاست محترم
سازمان پژوهش، امروز تولیدکنندگان بخش غیر دولتی از منظر همراهی و رعایت
استانداردهای مورد نظر آموزش و پرورش، در مقایسه با سال های قبل در تراز بالاتری قرار گرفته‌اند و بازار نشر قادر است به خودی خود
آثار ضعیف را پالایش کند.
با
این وجود باید توجه داشت که توفیق در سامان‌دهی
منابع آموزشی و تربیتی و جلوگیری از ورود کتاب های غیر استاندارد به مدارس، دست کم، به سه عامل
اصلی وابسته است:
1.
بخش کارشناسی و استانداردسازی وزارت آموزش و پرورش به عنوان مرجع سیاست گذار و برنامه‌ریز؛
2.
تولیدکنندگان منابع اعم از سرمایه‌گذاران، ناشران و مؤلفان و دیگر
عوامل؛
3.
مصرف کنندگان اعم از معلمان و دانش آموزان و خانواده ها.
مشارکت
فعال و روبه تزاید بیش از 400 ناشر در تولید 2800 عنوان کتاب مناسب و استاندارد و
همسو با برنامه درسی ملی در جشنواره پانزدهم، حاکی از هماهنگی نسبی دو ضلع این مثلث
است. ضلع سوم این مثلث، یعنی مخاطبان، که جامعه عظیم و گسترده و پیچیده ای از معلمان و دانش آموزان و مدیران مدارس و خانواده هاست، نقش بارزتری در این حیطه ایفا می کنند.
از
این رو توفیق نهایی در اجرای برنامه سامان‌دهی،
مستلزم همراهی و هم‌سنخی و باور مشترک مخاطبان است.
اگر استانداردها به خوبی تعریف شوند و ناشران نیز در تولید منابع آن‌ها را به کار گیرند، ولی هدف نهایی این فرایند ـ که مصرف کنندگان‌اند ـ درک درستی از اهمیت آن نداشته باشند و خود
را در برابر آن مسئول و ملزم ندانند، عملاً کوشش های به عمل آمده، بلااثر یا کم فایده
خواهند بود.
گرچه
به نظر می‌رسد در حوزه آموزش و همراه کردن
مخاطبان نیز، در مقایسه با سال‌های گذشته، در سطح بالاتری قرار
داریم اما شواهد عینی نشان می‌دهد که راه نرفته در این حوزه
بسیار است و همراه کردن معلمان و دانش‌آموزان
و خانواده‌ها نیازمند فرهنگ‌سازی، آگاهی‌بخشی، سرمایه‌گذاری و سعه صدر است و اگر اراده عمومی
بر همراهی با نهاد رسمی تعلیم و تربیت قرار نگیرد، تغییر قابل توجهی رخ نخواهد
داد. ورود کتاب‌های غیر استاندارد، مانع بزرگ
تحقق اهداف سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و گریز از حافظه مداری و خلاقیت و تفکر است.
البته
بازار وسیع و پرسود تولید کتاب های کمک درسی برای برخی ناشران، که منافع اقتصادی خود را بر
منافع ملی و فرهنگی ترجیح می دهند،
وسوسه انگیز است و بر این مبنا، متأسفانه همه ساله تعداد قابل توجهی از کتاب های آموزشی غیر استاندارد، بدون تأیید مراجع رسمی و
با اسامی اغواگرانه در اختیار معلمان و دانش آموزان و خانواده ها قرار می‌گیرد که راه بستن راه بر آن‌ها، نیازمند آگاه‌سازی بیشتر و البته در برخی مواقع، به
ناچار، برخورد انتظامی و حقوقی است. که امیدواریم با همراهی و همکاری نهادهای ذی‌ربط، این مهم هرچه زودتر صورت اجرایی و
عملی بیابد.
بدیهی
است در مسیر فرهنگ‌سازی، معلمان و مدیران نقش اساسی تری دارند. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی بر آن است تا به شیوه های گوناگون، از جمله آموزش های کوتاه مدت الکترونیکی، به اطلاع رسانی و آگاه سازی این گروه استمرار بخشد تا آن ها، ولو به اجمال، با چارچوب های اصلی یک منبع آموزشی و تربیتی استاندارد آشنا
شوند و بدیهی است که استفاده از ظرفیت انجمن های علمی و درسی معلمان می تواند در این جهت در اولویت قرار گیرد.
استفاده
بیشتر از ظرفیت «پخش مدرسه» جهت دسترسی آسان معلمان و دانش آموزان و خانواده ها به کتاب‌های استاندارد و راهنماهای تولید کتاب
از دیگر اولویت‌هایی است که انشاءالله در سال
97 مد نظر خواهد بود.
ایجاد
و توسعه و تعامل با مخاطبان و کارشناسان، دریافت بازخورد از آنان با دیجیتالی و
تعاملی تر شدن فصل نامه جوانه از دیگر برنامه هایی است که در این سال مورد توجه خواهد بود
امید
است که از این تلاش در جهت فرهنگ‌سازی بهینه و استفاده از منابع
استاندارد بهره گیریم.