در «رشد آموزش فیزیک»
ابنهیثم نیز مانند دیگر اندیشمندان روزگاران قدیم، در قلمروهای گوناگونی – که امروز برای علوم در نظر گرفته میشود – شامل ریاضی، نجوم و فیزیک فعالیت میکرد. فصلنامه رشد آموزش فیزیک، در جدیدترین شماره خود به برخی فعالیتهای این
دانشمند پرداخته است.
این مقاله به قلم مهدیه سالارکیا منتشر شده است. در بخشی از این مقاله آمده است: «با اینکه اعتبار و شهرت ابنهیثم با دانش فیزیک درآمیخته است، اما این سربلندی را باید مرهون میل وافر و علاقه سیریناپذیرش به هندسه دانست.
این ادعا با توجه به نوشتههای بسیاری که از وی درباره هندسه و کاربرد اصول هندسی باقی مانده است، برمیآید. در راستای همین علاقه بود که هندسه تحلیلی، با برقرار کردن پیوند میان جبر و هندسه توسط ابنهیثم توسعه یافت...»
به یقین باید پیروزمندی وی در کشف علت رویدادهایی همچون تشکیل سایه، خورشیدگرفتگی و رنگینکمان را اعتقاد او به اهمیت هندسه دانست که سبب «حضور بیشتر در پهنه فیزیک شد و به بررسیهای بیشتر درباره طبیعت فیزیکی نور انجامید و در نتیجه حوزه جدیدی از فیزیک را با عنوان
اُپتیک یا نورشناسی معرفی کرد». «المناظر» کتابی است که از این دانشپژوه مسلمان به جای مانده است؛ اثری بینظیر که یافتههای وی را در زمینه اپتیک در بر دارد. نویسنده در این اثر با تکیه بر نظریههای ریاضی به توضیح علمی فرایند دیدن میپردازد و سعی میکند ساز و
کار دیدن با دو چشم را توضیح دهد و در همینجاست که به طور دقیق بخشهای تشکیلدهنده چشم را معرفی میکند. ابنهیثم در این کتاب، ارتباط نظاممند میان مشاهده، فرضیهسازی و توجیه علمی رویدادها را به نمایش گذاشته است. برای نمونه، به کمک روشهای آزمایشگاهی، رفتار نور
را بررسی میکند و با همراه کردن دلایل هندسی مبتکرانه، از یافتههای خود در پردهبرداری از راز بینایی و عملکرد چشم بهره میگیرد.
این مقاله در فصلنامه رشد آموزش فیزیک، شماره 100، پاییز 1391 منتشر شده است.