منبع: «رشد آموزش شیمی»
«توجه به محتوا، بر شمار کتاب موفق میافزاید» عنوان مقالهای در مجله رشد آموزش شیمی است. در این مقاله با اشاره به علل مورد استقبال گرفتن برخی کتابهای علمی، راهکارهایی برای تولید کتابهای مناسب آموزشی و چینش درست
محتوا در تألیف کتابهای علمی ارائه میشود.
باتوجه به اینکه انتخاب محتوا اهمیت فراوانی در تدوین برنامه درسی و تألیف یک کتاب علمی- درسی دارد، این مقاله 5 ملاک را برای انتخاب محتوا مطرح میکند:
«* اهمیت محتوا؛ یا اصول و مفاهیم علم مورد بررسی قرار میگیرند (مطالب موضوع- محور) یا مطالب براساس نیازهای مخاطب انتخاب میشوند (مطالب مخاطب- محور)، یا انتخاب آنها، با توجه به مسائل و موارد اجتماعی است (مسئلهمحور).
* اعتبار محتوا؛ مطالب باید از منابع علمی معتبر تهیه شود.
* سودمندی محتوا؛ مطالب درسی باید در زندگی کاربرد داشته باشند. علاقه و نیازمندی فراگیر نیز کمک میکند تا از مطالب، در محیط کار و زندگی بهره ببرد که در نتیجه آن، شکوفایی استعدادهای فراگیر تأمین میشود.
* قابل یادگیری بودن؛ گاه مطالب درسی دشوارند و برای تدریس نیاز به صرف زمان زیاد است.
* امکانپذیر بودن... »
دکتر نعمتالله ارشدی نویسنده این مقاله، رمز موفقیت را، چینش سنجیده محتوا میداند و دو شیوه متداول در چینش محتوا را شیوه قیاسی و شیوه مقایسهای یا استقرایی میداند. وی در این خصوص آورده است:
«در شیوه قیاسی، مفاهیم از جزء به کل انتقال داده میشوند در حالی که در شیوه استقرایی یا مقایسهای، حرکت از مفاهیم کلی به مفاهیم جزئی است. درست شبیه آنچه که در بازسازی یک شکل ناقص روی میدهد، وقتی دیدگاه کلی نسبت به مفهوم ارائه شود، ذهن بهتر میتواند میان اجزای
آن ارتباط برقرار کند و یادگیری آن مفهوم آسان میشود. از این رو شیوه چینش مقایسهای بهتر میتواند به یادگیری موفق بینجامد... »
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش شیمی، شماره 101، تابستان 1391،
به چاپ رسیده است.