گفت‌وگوی «رشد مدرسه فردا» با دکتر حمیدرضا جمالی
از سال آینده درسی با عنوان «پژوهش و تفکر» در برنامه درسی پایه ششم ابتدایی ارائه می‌شود. قرار است در این درس استفاده از فناوری‌های نو مانند فناوری اطلاعات و ارتباطات در تحقیق و پژوهش مورد توجه قرار گیرد.
این مسئله موضوع گفت‌وگوی مجله رشد مدرسه فردا با
دکتر حمیدرضا جمالی رئیس پژوهشکده علوم اطلاعات «پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران» شده است.
دکتر جمالی، مقصود از پژوهش در دوره دبستان را چنین توصیف می‌کند:
«... در دبستان قصد ما از پژوهش بیشتر جست‌وجوی اطلاعات است؛ یعنی استفاده از اطلاعات با انجام یک عمل اطلاعاتی از این دیدگاه، منظور آموزش‌وپرورش این است که روحیه اکتشاف و جست‌وجوگری را در دانش‌آموز تقویت کند تا او خود پیگیر اطلاعات و دانش باشد. از این طریق طبیعتاً
به دانش جدیدی هم دست خواهد یافت. بنابراین وقتی می‌گوئیم آموزش دانش‌آموزان را پژوهش‌محور کنیم، واقعاً پژوهش به معنی دقیق آن کلمه مطرح نیست. می‌خواهیم دانش‌آموز بیاموزد که اطلاعات را بیابد و به بچه‌های دیگر انتقال دهد.»
نویسنده یکی از مهارت‌های مهم پژوهشی دانش‌آموز را قدرت استنتاج می‌داند و می‌گوید:
«دانش‌آموز نباید صرفاً گردآورنده اطلاعات باشد؛ باید بتواند از قدرت خلاقه‌اش استفاده کند و از برقرار کردن پیوند بین اطلاعات نتیجه بگیرد. زیرا آن چه که داده را به اطلاعات و اطلاعات را به دانش و بعد به خرد تبدیل می‌کند، قدرت برقراری پیوند بین اطلاعات‌هاست. به
این ترتیب هرچه بالاتر رویم، دانش‌آموز قدرت و مهارت استنتاج بیشتری پیدا می‌کند.»
این استاد دانشگاه در خصوص اینکه محتوای کتاب روش پژوهش در پایه ششم چه باید باشد، خاطرنشان می‌کند: «بخشی از درس روش تحقیق، مهارت‌های فناورانه است که چندان هم پیچیده نیست. ولی مقدماتی دارد. چون همه چیز با رایانه شروع می‌شود، من باید یک سلسله اطلاعات مقدماتی را
درباره رایانه بدانم؛ اینکه رایانه به چه صورتی کار می‌کند، چه اجزایی دارد و نرم‌افزارهای پایه کدام‌اند. این‌ها قسمت‌های فناوری است. در قسمت پژوهشی امکان دارد رویکرد آموزشی متفاوت باشد، اما اجزا و عناصر روحیه پژوهشگری تا حدود زیادی مشخص است و شامل جمع‌آوری
اطلاعات، تجزیه و تحلیل و استنتاج می‌شود که در کنار آن‌ها، امانت‌داری، اخلاق‌پژوهشی و پرهیز از سرقت علمی باید رعایت شود..»
مشروح این گفت‌وگو را در ماه‌نامه رشد مدرسه فردا، شماره 8 ، اردیبهشت 1391، بخوانید.