گفتوگوی «رشد آموزش هنر» با قباد شیوا
نوع نگاه به هنرهای جدید از جمله هنر ارتباطات تصویری یا گرافیک و طرز تفکر در مواجهه با این مقوله هنری وقتی با بینش فرهنگی و مطالعاتی وسیع تاریخی آمیخته میشود بهراحتی میتواند این نکته را روشن کند که گرافیک کاربردی و کاربرد گرافیک
در هنر و زندگی مردم ایران زمین سابقهای دیرینه دارد. «قباد شیوا» یکی از هنرمندانی است که با این بینش هنری پایهگذار و قوامبخش گرافیک ایرانی بوده است. گفتوگوی اعضای هیئت تحریریه رشد آموزش هنر با این هنرمند در شماره جدید مجله منتشر شده است.
قباد شیوا در این گفتوگو به مؤلفههای گرافیک ایرانی اشاره کرده است: «بهنظر من مؤلفه در فرم و رنگ نیست بلکه در اندیشه است. ما نباید غلو کنیم که در عرصه شعر و ادبیات در دنیا اول هستیم چون زندگی مردم ما بیشتر شاعرانه است. پدری اگر بخواهد پسرش را نصیحت کند دو
بیت شعر میگوید یا اگر بخواهد پسرش را تنبیه کند سه بیت شعر میگوید. البته ادبیات ما بسیار قوی و غنی است. ما به دنیا مولانا، سعدی، حافظ و دیگران را دادهایم اما در زمینه بصیری چه چیزی به دنیا دادهایم؟ چیزی که در حد آنها باشد. ایرانی هیچ وقت مستقیم عمل نمیکند.
گرافیکی که روحیه ایرانی پیدا میکند نباید مستقیم باشد. اگر زبان ایهام داشته باشد موفقتر است.
اگر گرافیک غرب مربوط به همان سالها را دقت کنید مثلاً تبلیغات باتری «ری او واک» میبینید که خانمی را کنارش نشاندهاند و تبلیغ میکنند. بنده این همه که برای موضوعات مختلف کار کردهام، هیچ وقت عکس آن سوژه را برای پوسترم نگذاشتهام. برای کنسرتهای مخلتف طراحیهای
زیادی انجام دادم که نه عکس رهبر کنسرت را گذاشتم نه عکس ویولن و نه عکس قشنگی از اجرا. من هیچ وقت این کارها را نکردم. فرض کنید یک درخت را که سمبل موسیقی است در پوسترم گذاشتم که این کار همان ایما و اشاره است یا وقتی «بال کبوتر» میگذارم، این همان موسیقی است؛
چراکه بال در فرهنگ ما ریشه دارد.
بعضیها فکر میکنند ایرانی بودن گرافیک در تکنیک آن است در صورتی که اصلاً چنین نیست. مهم اندیشه و ایدهای است که در آن پوستر هست. روحیه تغزلی که در فرهنگ ما وجود دارد، در پوسترها انعکاس پیدا میکند.»
متن کامل این گفتوگو در فصلنامه رشد آموزش هنر، شماره ۳۰، تابستان ۱۳۹۱، منتشر شده است.