مقالهای از مجله «رشد آموزش فنی و حرفهای»
«منش مهارتی؛ شرط ورود به آموزشهای مهارتی» عنوان مقالهای است که توسط
دکتر عباس صدری در فصلنامه رشد آموزش فنی و حرفهای چاپ شده است.
در ابتدای این مقاله آمده است: «یکی از چالشهای اساسی این آموزشها نحوه ورود دانشآموزان به این دوره تحصیلی است. باید بررسی کنیم و ببینیم دانشآموزان، پس از پایان دوره راهنمایی چگونه دوره هنرستان را انتخاب میکنند و از آموزشهای مهارتی و محیطهای کاری، که
نهایتاً باید در آنجا مشغول بهکار باشند، چه میزان شناخت و آگاهی دارند. آیا استعداد فراگیری این مهارتها را دارند و مهمتر از همه اینکه آیا علاقه به آموزش و کار مهارتی دارند.
تحقیقات انجام شده حاکی از آن است که ورود بخش مهمی از دانشآموزان به دوره هنرستانی بهدلیل نبودن شناخت کافی، بهخصوص از آینده شغلی بوده است و بعضاً بهدلیل آسانتر بودن شیوه ورود به آموزشهای عالی این آموزشها را برمیگزینند.
تجربه چند ده ساله بنده در حوزه آموزشهای فنی و حرفهای و علمی و کاربردی حاکی از آن است که دانشآموزان ضرورت دارد از دورههای ابتدایی به نوعی با آموزشهای فنی و حرفهای آشنا شوند و دستی بر آتش داشته باشند. در واقع از دوران ابتدایی میتوان ضمن آشنا نمودن دانشآموزان
با مهارتهای گوناگون شاخههای فنی و حرفهای، بهمنظور ایجاد انگیزه در آنان، میزان علاقهشان را جهت ورود به این آموزشها سنجید و جهتگیری فکری آنها را جهت یادگیری یک یا چند مهارت مشخص نمود. یادآوری این نکته ضروری است که تحقیقات انجام شده در مقیاس کوچک مشخص
کرده است که موفقترین دانشآموزان دورههای فنی و حرفهای کسانیاند که قبل از ورود به این دورهها منش شخصیت مهارتی پیدا نمایند. و همینجا این سؤال مطرح است که آیا این منش باید توسط خود دانشآموز ایجاد شود یا اینکه جامعه و نظام آموزشی باید در دوره راهنمایی
و حتی ابتدایی چنین ملاحظاتی داشته باشد و افراد مستعد را جهت ورود به این دورهها آماده کند و با ارائه اطلاعات و واقعیتهای محیطهای کار تواناییهای بالقوه آنان را بالفعل نماید.»
دکتر صدری در بخشی دیگر از این مقاله به تجربه بعضی از کشورهای موفق در زمینه آموزشهای مهارتی و فنی و حرفهای پرداخته و آورده است:
«تجربه بعضی از کشورهای موفق در زمینه آموزشهای مهارتی و فنی و حرفهای حاکی است که دانشآموزان در دورههای راهنمایی و حتی ابتدایی، دنیای کار را رصد میکنند و با این تجربیات استعداد و علاقه افراد نمایان میگردد و کمکم شخصیت مهارتی پیدا میکنند.
بدیهی است نقش «مشاور» در جهت هدایت صحیح این شخصیت مهارتی انکارناپذیر است. در غیر این صورت ممکن است دانشآموزان با تشخیص غلط به دورههای فنی و حرفهای وارد شوند.
از آنجا که آموزشهای دوره اول متوسطه و حتی ابتدایی زمینهساز ورود دانشآموزان به آموزشهای فنی و حرفهای است ضرورت دارد افراد نسبت به این دورهها شناخت و آگاهی لازم داشته باشند. لذا همواره پیشنهاد داشتهام که دانشآموزان در تابستان (یا تابستانهای) قبل از
ورود به دوره فنی و حرفهای به نوعی با محیطهای کاری آشنا شوند و در حقیقت «کاربینی» داشته باشند. این کار توسط خود هنرستانها نیز قابل سازماندهی است.»
این مقاله را میتوانید در فصلنامه رشد آموزش فنی و حرفهای، شماره 26، بهار 1391 ببینید.