در «رشد آموزش معارف اسلامی»
برخی مفاهیم مطرح شده در کتاب «آشنایی با فلسفه اسلامی» دوره پیشدانشگاهی از ذهن دانشآموزان دور بوده و فقط هنر دبیر و معلم است که میتواند این موضوعات را روشنتر کند. یکی از مفاهیم معرفی شده در کتاب پیشدانشگاهی
بحث «اصالت وجود» است که مهدی حاجیان در مقالهای با ارائه تمثیلهایی به آن پرداخته است.
نویسنده در توضیح یکی از این تمثیلها آورده است: «صفحه کاغذی را به دانشآموزان نشان دهید و سپس آن را به اشکال مختلف مثلث، مربع و... پاره کنید. با این عمل پاره کاغذهایی خواهیم داشت که هر کدام، علاوه بر کاغذ بودن، صفت دیگری به نام مثلث، مربع و یا... دارند، در
صورتی که قبل از بریدن کاغذ، چنین صفتی وجود نداشت. معمولاً تلقی این است که اَشکال و صفات خاصی در کاغذ بهوجود آمده و چیزهایی واقعی به آن افزوده شده در حالیکه به کاغذ موردنظر غیر از بریدگیها که فیالواقع چیزی نیست امری به وجود نیامده است. به بیان دیگر، خطوط
که حدود و مرزهای اَشکال مختلف را تشکیل میدهند چیزی جز منتهیالیه و نهایت سطح پارههای کاغذ نیستند، ولی ما این حدود و مرزهای عدمی را اموری وجودی و صفاتی عینی تلقی میکنیم و اگر کسی بگوید که آنها حقیقتی واقعی نیستند آن را از قبیل انکار بدیهیات تلقی میکنیم.
اکنون میگوییم که مفهوم ماهوی کاغذ (برای مثال) نسبت به واقعیت عینی، همین حال را دارد. یعنی حکایت از حدود واقعیت خاصی میکند (البته حدود مفهومی نه حدود هندسی) حدودی که به منزله قالبهای تهی برای واقعیات بهشمار میروند و واقعیت عینی محتوای آنها را تشکیل میدهند.»
متن کامل این مقاله در مجله رشد آموزش معارف اسلامی، شماره 84، بهار 1391،
منتشر شده است.