منبع: «رشد آموزش جغرافیا»
سالهای پرباران یا بسیار خشک نیز هر دو در کیفیت محیط زندگی انسان نقش مؤثری دارند. بارشهای زیاد و یا عدم وجود بارش میتواند بحرانهای شدیدی را ایجاد کند و یا گسترش دهد.
فهیمه سلیمانی کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی با ارائه یک مقاله تحقیقاتی در مجله رشد آموزش جغرافیا به این موضوع پرداخته است.
نویسنده در چکیده این مقاله گفته است: «تحقیق حاضر با مطالعه اسناد موجود، به شناسایی عوامل مؤثر بر ایجاد بحرانهای شهری میپردازد که نتیجه آن توجه به استفاده حداکثر و مطلوب از تمام آب باران در امور گوناگون کشاورزی، صنعتی، حمل و نقل آبی، تفریحی، گردشگری و امثال
آن در برنامهریزیهای شهری است تا ضمن جلوگیری از ایجاد سیل و کاهش زیانهای باران، استفاده از آن را در ابعاد گوناگون گسترش دهیم.»
خانم سیلمانی در ادامه این مقاله، به طرح و بیان مسئله، اهمیت و ضرورت آن، پیشینه پژوهش، تعریف بارش، عوامل مؤثر در تحلیل پدیده بارش، تأثیر انواع بارش بر سکونتگاههای شهری، تأثیر بارانهای اسیدی بر سطح شهر، مه و اثرات آن بر شهر، سیلگیری شهرها، خشکسالی و اثرات
آن، اثر بارش بر معماری و بارش و اثر آن بر خاک پرداخته است و برای جلوگیری از اثرات زیانبار بارش، چند پیشنهاد به شرح زیر ارائه کرده است:
1. باران آثار مثبت و منفی بیشماری دارد و لازم است که در طراحیها و برنامهریزیها به مقدار و شدت باران، توزیع مکانی و زمانی آن و بالأخره چگونگی استفاده و بهرهبرداری از آب باران بیش از هر چیز اهمیت داد.
2. در برنامهریزیها بکوشیم براساس برنامهای هماهنگ، از تمام آب باران استفاده حداکثر و مطلوب به عمل آوریم و در امور متفاوت کشاورزی، صنعتی، حمل و نقل آبی، تفریحی، گردشگری و مانند آن، مورد استفاده قرار دهیم و ضمن کاهش زیانهای باران، استفاده از آن را در ابعاد
گوناگون گسترش دهیم.
3. برای جلوگیری از آلودگی اسیدی ذغال، قبل از سوخت آن را تصفیه کنیم. همچنین در مورد نفت باید با روشهای معینی آن را از گوگرد جدا کرد. استفاده از روشهای اصولی در مصرف مواد سوختی نیز نقش مهمی در جلوگیری از آلودگی اسیدی دارد. استفاده از فیلترها برای این منظور
طریقه بسیار مناسبی است.
4. با تعبیه و اجرای طرحهای مشخصی برای کاربری اراضی شهری، وضع مقررات و قوانین، و همچنین آموزش مردم، خسارات ناشی از سیل را کاهش دهیم.
5. از طریق برنامهریزی و طراحی مناسب سطوح خیابانها، میدانها و ساختمانها، علاوه بر مهار آب و جلوگیری از روان شدن سیلاب، میتوان از آب مهار شده در آبیاری فضای سبز شهری و حتی شرب استفاده کرد.
6. نوع سقف و جنس ساختمانها، طول و عرض کوچهها، شیب طبیعی محلات شهری و حتی فرمگیری ساختمانها، با میزان بارندگی منطقه رابطه مستقیم داشته باشد.
7. لازمه طراحی صحیح اقلیمی تحت هر شرایط آب و هوایی، تجزیه و تحلیل آمارهای هواشناسی و نیازهای آسایش انسان است.
متن کامل این مقاله را میتوانید در فصلنامه رشد آموزشی جغرافیا، شماره 98، بهار 1391
ببینید.