در «رشد آموزش علوم اجتماعی»
منصور سلیمانی، عضو کمیته پژوهشی آموزش و پرورش خدابنده، در جدیدترین شماره مجله رشد آموزش علوم اجتماعی، به موضوع
آموزش مهارتهای اجتماعی پرداخته است. اهمیت پرداختن به مقوله آموزش مهارتهای اجتماعی، مفهوم وعلل نقص در مهارتهای اجتماعی و همچنین رویکرد جدید در تدریس مهارتهای اجتماعی از بخشهای این مقاله است.
در ابتدای مقاله آمده است: «در سال های اخیر توجه زیادی به مبحث تعامل اجتماعی شده است. چرا که بررسیهای متعدد نشان میدهند، کمبود مهارتهای اجتماعی تاثیر منفی بر کارکرد تحصیلی دانشآموزان دارد، در روابط بین فردی و حوزههای رفتاری- عاطفی مشکل ایجاد میکند، مشکلات
یادگیری کودک را تشدید میکند، مانع پیشرفت او میشود و سرانجام به عواقب نامطلوب در دوران تحصیل او میانجامد. سازگاری دانشآموزان را کاهش میدهد و آنها را با ناتوانی در تمامی امور مواجه میسازد. همچنین در دانشآموزانی که قادر به انجام خواستههای کلاسی نیستند،
احساس دردناکی از بیکفایتی، اضطراب، کاهش انگیزش و ناسازگاری رفتاری بهوجود میآورد.»
رویکردهای روشهای تدریس مهارتهای اجتماعی عبارتند از: شرطی سازی عامل، یادگیری اجتماعی، و شناختی درمانی. که از لحاظ تمرکز درمانی و فعالیتهای مربوط به شیوههای درمان متفاوت هستند. چهار فرایند اساسی زیربنای روشهای مداخله در مهارت اجتماعی را تشکیل میدهند. این فرایندها
«متغیرهای آموزشی» نامگذاری شدهاند که شامل آموزش، تمرین، تقویت، بازخورد و فرایندهای کاهشی هستند.»
نویسنده در بخشی از مقاله به رویکرد جدید کلاس پذیرا در آموزش مهارتهای اجتماعی پرداخته است: «در رویکرد جدید یا رویکرد «کلاسپذیرا»، تلاش بر این است که مهارتهای اجتماعی در کارکردهای روزانه مدرسه گنجانده شود. هفت اصل راهنمای این رویکرد عبارتند از: 1.برنامه اجتماعی
به اندازه برنامه تحصیلی اهمیت دارد. 2. این که کودکان چگونه یاد میگیرند، به اندازه چرایی یادگیری مهم است. 3. بیشترین رشد شناختی از طریق تعامل اجتماعی اتفاق میافتد. 4. برای موفقیت تحصیلی و اجتماعی به بک مجموعه از مهارتها (همکاری، جرئت ورزی، مسئولیت پذیری،
همدردی و خودکنترلی) نیاز است. 5. توجه به ابعاد فردی، فرهنگی و رشدی به اندازه محتوای تدریس اهمیت دارد. 6. آگاهی از شرایط خانواده دانشآموز و شریک کردن آنها در کار آموزش دارای اثرات مثبتی است. 7. چگونگی همکاری بزرگسالان در مدرسه به اندازه توانمندیهای فردی
آنها مهم است.»
در انتها نویسنده اینگونه نتیجهگیری کرده است: «آموزش مهارتهای اجتماعی جنبه مهمی از آموزشهای مدرسه کارآمد است و در تسهیل یادگیری افراد و ایجاد محیطی صمیمی و سرشار از حمایت و انگیزش برای یادگیری در مدرسه، بسیار موثر است. به این ترتیب، موفقیت اجتماعی و محیط آموزشی
حمایت کننده دست به دست هم میدهند تا افراد در حوزه تحصیلی توانمند شوند. بنابراین به طور مستقیم و غیر مستقیم در موفقیتهای تحصیلی مؤثرند.
خلاصه کلام، با آموزش مهارتهای اجتماعی مناسب میتوان ضمن آموزش مفاهیم تحصیلی، به بعد پرورشی نهاد آموزش و پرورش پرداخت و شهروندانی رشد یافته در ابعاد گوناگون تربیت کرد.»
متن کامل این مقاله را میتوانید در مجله رشد آموزش علوم اجتماعی، شماره 51، تابستان 1390 مطالعه کنید.