گفتوگوی «رشد آموزش علوم اجتماعی» با مشاور سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی
«مدیر مدرسه، رهبر آموزشی و لجستیکی مدرسه است و نباید اختیارات او را با صدور بخشنامهها سلب کنیم. با سیاست عدم تمرکز یا کم کردن از تمرکز که این روزها شعارش را میدهیم، باید به مدیران اختیارات بیشتری بدهیم. نمیشود که ما از اینجا برای همه نقاط کشور در
همه امور، یکسان تعیین تکلیف کنیم.» این بخشی از سخنان «عسگر ملکی بیرجنی» مشاور سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در مصاحبهای با مجله رشد آموزش علوم اجتماعی درباره تراکم و احیاناً تضاد بخشنامهها و شیوهنامههایی است که در طول سال در
آموزش و پرورش صادر میشود.
بیرجندی درباره قوانین حاکم بر ارسال بخشنامه، دستورالعمل یا منشور برای کارگروهها گفت: «حدود 5 – 6 سال و یا بیشتر است که کمیتهای در وزارتخانه به نام کمیته مستندسازی مشغول شده است. این کمیته بر بخشنامهها و دستورالعملها نظارت میکند و مانع صدور بخشنامهی
متناقض، موازی و تکراری توسط معاونتها و بخشهای گوناگون وزارتخانه و همین طور در استانها میشود.
این اقدام بسیار خوبی بود که انجام شد. با وجود این، هنوز مدرسه و دیوار اعلانات آن پر از بخشنامههایی است که از ادارات منطقه یا استان میآیند.»
مشاور سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی در ادامه گفت: «ما باید بتوانیم بخشنامهها را اعم از باب اطلاعرسانی، آموزش یا یادآوری در فضای مجازی قرار دهیم. البته نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که مدیر ما از طریق سایت منطقه، بخشنامهها را ببیند، چون امکان استفاده
از اینترنت در همه مناطق کشور وجود ندارد. اما در خیلی از نقاط کشور ما این فضای مجازی را داریم و استفاده نمیکنیم؛ با هزینه بسیار پایینتر و سرعت بالاتر.»
وی در رابطه با کارآمدی و ناکارآمدی بخشنامهها و دستورالعملها نیز گفت: «کارآمدی و ناکارآمدی بخشنامهها وقتی مشخص میشود که برای اجرای آنها، ابزارهای لازم در اختیار مخاطب قرار داده شود. به هر حال بخشنامهها به نوعی بار مالی و یا عملیاتی دارد. از بالا دست
که بخشنامه میرسد به مخاطب پایینتر، باید برای او زمینههای اجرایی و عملیاتی نیز فراهم شده باشد.»
بیرجندی درباره اینکه آیا بخشنامهها مانع عملکرد مدیران هستند و یا به پیشبرد قوانین و عملکرد هر چه بهتر مدیران کمک میکند نیز گفت: «قطعاً برای مدیران تازهکار راهگشا هستند. البته اگر مدیر سلسله مراتب اداری را طی کرده باشد، قبلاً به اندازه کافی آموزش دیده است.
مهم این است که مدیر مدرسه و کارشناس ما در منطقه و استان، از بخشنامهها استقبال کنند و با بیزاری و حالت منفی با آنها برخورد نکنند. کثرت زیاد و صدور مرتب بخشنامهها باعث دلزدگی مخاطبان میشود. باید از آنان پرسید که بخشنامهها به اندازه مناسب صادر میشوند
یا نه؟»
متن کامل این گفتوگو را میتوانید در شمارهی 50 مجله رشد آموزش علوم اجتماعی، بهار 1390
مطالعه کنید.