آسایش برای آرامش

سه ماهه آخر از یک سال و تلاش بی‌وقفه برای رسیدن به اهداف و نتایج مورد‌نظر اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد؛ چرا که در واقع، فصل برداشت و  درو محصول است. اگرچه محصول مناسب، نتیجه فرایند مناسب است، نمی‌شود دوره سه ماهه‌ای را که عملکرد یک سازمان به عینیت و شکوفایی نزدیک می‌شود، فراموش کرد. کلمه «فراموشی» را به این جهت ذکر کردم که گاه شاهد آنیم که برخی از مدیران وقتی به پایان کارها نزدیک می‌شوند، به سان برخی از رانندگان وسایل نقلیه عمومی، «کار» را تمام شده تلقی می‌کنند و همین آسودگی خاطر کاذب، خواب غفلت به چشمانشان می‌آورد و نتیجه پیمودن همه مسیرهایی را که  با مشقت‌ طی شده‌است،  به باد فنا می‌دهند. در حالی‌که فصل پایانی کار اقتضا می‌کند که همه حواس‌ و عزم و اراده سازمانی بر اهداف قصد شده و کسب شده متمرکز گردد؛ چون زمان پرداختن به اهدافِ قصد شده و فرایندهایی که سبب می‌شوند اهداف به نتایج مورد انتظار برسند، پایان پذیرفته است. اهم آنچه در این مرحله باید مورد توجه مدیر و رهبر آموزشی و تربیتی قرار گیرد و برای تحقق آن‌ها برنامه‌ریزی شود، عبارت‌اند از:

• جلوگیری از وارد آمدن هرگونه استرس و فشارعصبی به کارکنان خط مقدم و آنانی که در کامل شدن محصولات نقش مستقیم دارند؛ مانند معلمان و دانش‌آموزان و والدین ایشان.

• فراهم کردن زمینه‌های مفرح و ترسیم تصویری امیدبخش از آینده‌ای نزدیک که منجر به تولید کارنامه یک سال تلاش می‌شود.

• توسعه مناسبات حسنه و از بین بردن کدورت‌هایی که احیاناً طی سال بین مدیر و کارکنان و یا کارکنان با یکدیگر به‌وجود آمده است.

• سپربلا شدن در مقابل موانع و فشارهای بیرونی از جمله بازرسی‌های غیرمعقول از مدرسه، داوری‌های غیرکارشناسانه و توقعات بیجا و غیرمنطقی برخی از والدین از معلمان و مدرسه.

در مجموع، هر مدرسه در این فصل به سان درختی پرمحصول در حال رسیدن میوه‌ها و یا مادری  باردار رخ می‌نماید که در آستانه تولد فرزند خویش است. بدیهی است آنچه رعایتش در این برهه از زمان کاملاً ضروری و مبرهن به نظر می‌رسد، مراقبت ویژه از این درخت پرمحصول یا احوالات و روحیات این مادر و دور نگه داشتن او از اضطراب‌ها، فشارهای عصبی و احیاناً کارهای اضافی و غیرمتعارف است و البته تقویت و توانمندسازی او از حیث جسمی و روحی را نیز نباید از ذهن دور کرد.

 مدرسه نیز به عنوان یک سازمان یادگیرنده و موجودی زنده از این قاعده مستثنی نیست اما در فصل آخر سال تحصیلی که متأسفانه اغلب، پایان‌ زودهنگام آن را عجولانه انتظار می‌کشیم، اهمیت توجه به حال و روز مدرسه کمتر از سایر فصول نمی‌باشد؛ به‌ویژه زمانی که نتایج فعالیت‌های تحصیلی دانش‌آموزان اعلام  و ارزیابی عملکرد مدرسه و همکاری‌های اصلاحی آغاز می‌شود. در این مرحله است که قوت‌ها و ضعف‌ها آشکار می‌گردند و لذا لزوم پرداختن به آن‌ها و رفع موانع و نواقص و آماده شدن برای یک سال تحصیلی جدید موفق، از مهم‌ترین کارهاست.