نشست هم‌‌اندیشی سردبیران مجلات رشد با حضور رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی برگزار شد.
دکتر حسن ملکی، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با ابراز خرسندی از حضور سردبیران و همکاران قدیمی خود در این جلسه گفت: «در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی خصوصاً در بخش مجلات رشد از وجود اساتیدی برخوردار هستیم که نقش سردبیری را در مجلات وزین رشد ایفا می‌کنند. وزن یک نشریه را کیفیت محتوایی نشریه در ارتباط با تربیت و رشد معین می‌کند که این ویژگی در همه مجلات رشد وجود دارد.»
دکتر ملکی ضمن آرزوی توفیق برای آقای فیاضی و آرزوی موفقیت برای آقای محمدی در سمت رهبری و مدیریت این دفتر مهم گفت: «چند وقت پیش شنیدم ارتباط برخی از سردبیران که از اساتید برجسته و تأثیرگذاری در حوزه خودشان هستند با مجلات ضعیف شده یا بعضی هم اصلاً این ارتباط را گسسته‌اند. من خیلی به عنوان عضو این سازمان بسیار متأثر شدم. زمانی که این شخصیت‌ها را به هر بهانه و عنوانی از دست بدهیم، ما هستیم که مغموم می‌شویم. چون آن‌ها در هرجای این کشور که باشند جایی دارند که در آن قلم بزنند. اگر رابطه آن‌ها با ما ضعیف بشود این ما هستیم که دچار غبن علمی می‌شویم. البته این به این معنا نیست که به دنبال جوان‌گرایی نباشیم. تعبیر رهبر معظم و حکیم انقلاب اسلامی را در این ارتباط از یاد نبریم. اولین فردی که به جوان‌گرایی تأکید نمودند ایشان بودند و البته اولین فردی هم بودند که تذکر دادند جوان‌گرایی به معنای قطع ارتباط با انسان‌هایی نیست که از جهت سنی در مراحل جوانی نیستند و سنی از آن‌ها گذشته است ولی پختگی علمی دارند. ما هم باید مرز بین جوان‌گرایی و استفاده از محضر انسان‌های پخته علمی را تمرین کنیم. هرقدر در این مسیر موفق شویم و دچار افراط و تفریط و این مسائل نشویم، موفق‌تر خواهیم شد.»
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: «همانگونه که انسان عاقل و انسان غیرعاقل داریم، سازمان عاقل و سازمان کمترعاقل هم داریم. سازمان عاقل را شخصیت‌های حامی آن سازمان تشکیل می‌دهد، نه نوع ساختمان و جاه و جلال ظاهری. سازمان پژوهش از همان ابتدا با همین سرمایه زندگی کرده است. الان هم باید این سرمایه‌ها را حفظ کند.»
وی با اشاره به اهمیت جایگاه سازمان پژوهش در قبل و بعد از انقلاب اسلامی گفت: «این سازمان آشپزخانه فکری و علمی تعلیم و تربیت کشور است و این موضوع مراقبت ما را بیشتر می کند. الان رهبر معظم انقلاب بر روی آموزش و پروش توجه ویژه‌ای دارند. این را به این خاطر یادآوری کردم که بدانیم مجلات رشد در کجا دارند منتشر می‌شوند. بدانیم که مجلات رشد با مجلات دیگری که در جاهای دیگری منتشر می‌شوند، فرق ماهوی و تفاوت جایگاه اساسی دارند. ما به عنوان سردبیر، مدیر داخلی مدیر مسئول وظیفه داریم با حواس جمعی کامل در اینجا حاضر بشویم و قلم بزنیم.
هرکس در جمهوری اسلامی ایران بخواهد قلم بزند چه برای تألیف کتاب درسی یا برای تألیف مقاله در مجله باید تکلیف خودش را با آرمان‌های انقلاب و نظام معین کند. منظور من این نیست که افراد اعلامیه صادر کنند. بلکه هر فرد و هر هیئت تحریریه نسبت خودش را با آرمان‌های انقلاب و نظام تعریف کند. همین که انسان در این سطح علمی فکر کند به خیلی از جاها می‌تواند برسد.»
ملکی افزود: «در جمهوری اسلامی ایران قلمی که برای دانش‌آموز و دانشجو نوشته می‌نویسد نقش تربیتی دارد و باید این معنا را به ذهن بیاورد که دانش‌آموز قبل از اینکه دانش‌آموز باشد یک انسان است و انسان در آموزه‌های قرآنی ما به عنوان اشرف مخلوقات و جانشین خدا در روی زمین معرفی شده است. اولین هدیه تکوینی خداوند به بنده‌اش علم است. انسان اولین موجوی است که قدرت دارد قوانین موجود در عالم هستی را درک کند سنت‌های الهی را درک کند و جهان را تحت تسخیر خودش دربیاورد.»
وی با اشاره به اینکه فرقی نمی‌کند که افراد متخصص برای کدام‌یک از نشریات رشد قلم بزنند گفت: «باید بدانید کدام علم را دنبال می‌کنید. در منابع دینی سه نوع علم به ما معرفی شده است. علم بی‌خاصیت و خنثی که توصیه شده خیلی وقتمان را صرف آن‌ها نکنیم. آن‌ها مضر نیستند اما فایده‌ای هم ندارند. برخی علوم هستند که برای ما مضر هستند و اسلام ما را از پرداختن به آن‌ها نهی کرده است. مثلاً سحر و جادو. اما آنچه به ما توصیه شده که به دنبالش برویم و از آن محتوا بگیریم علم نافع است. به علم نافع در فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری نیز اشاره شده است. ایشان به کتاب‌های درسی اشاره کرده و فرموده‌اند که تحول یعنی اینکه آموزش‌ها کاربردی بشوند.»
وی گفت: «ما باید در نسبت بین علم نافع و مجلات رشد اندیشه کنیم. آیا می‌توانیم بین مجلات رشد و علم نافع نسبتی برقرار کنیم یا می‌گوییم علم نافع ربطی به مجلات رشد ندارد. اگر نداشته باشد به معنای آن است که مجلات رشد ما حامل هیچ علمی نیست. در حالی که اینگونه نیست. در رأس هر یک از مجلات رشد یک سردبیر در حال هدایت علمی آن مجله است. در مقابل علم نافع علم مضر هم داریم. علم نافع به شما می‌گوید که علم غیرنافع هم وجود دارد. مصداق علم نافع در نشریات مختلف، متفاوت است.»
دکتر حسن ملکی چند پیشنهاد علمی و کاربردی در رابطه با دست‌یابی مجلات رشد به علم نافع به شرح زیر ارائه کرد:
۱. هر نشریه‌ای باید نسبت خودش را با فضای تحولی برنامه‌های درسی مشخص کند. بنا داریم اسناد تحولی بالادستی را بدون اتلاف وقت عملیاتی کنیم تک تک نشریات رشد باید بگویند نقشه و برنامه‌هایشان برای اتصال به روح حاکم بر این تحول چیست. بنده تصدیق می‌‌کنم که این ارتباطات یکسان نیست. اما در هیچ نشریه‌ای نسبت به صفر نمی رسد. روی این مسئله تأمل کنید.
۲. مخاطب‌شناسی مجلات را به روز کنید. الان مسائلی وجود دارد که ذهن مخاطب شما را درگیر کرده است. اگر مطالب مجله به آن‌ها ارتباط نداشته باشد آیا آن‌ها مجله را می‌خوانند؟
۳. لازم است انتخاب‌گری محتوا را تمرین کنید. انتخاب‌گری محتوا در عمل بحث ظریف و مهمی است که برای آن چند شرط وجود دارد. اول از علم مربوطه خودش خبر داشته باشد. دوم باید از جامعه خبر داشته باشد. باید بدانند در جامعه چه می‌گذرد. و سوم باید از خودشان خبر داشته باشند. خودشان را چه مقدار ارزیابی کرده و می شناسند؟آیا نیاز به تغییر و تقویت دارند؟
۴. مطالب را در قالب زیبا بیان کنید. دنیای امروز از یک جهت دنیای زیبایی‌ها است. البته ما زیبایی‌ها را در چارچوب اعتقادی خودمان تعریف می‌کنیم. گرافیست‌ها و متخصصان هنری باید در این مرحله ارتباطشان با نشریات قوی‌تر باشد.
۵. بالا بردن سواد. منظور من از سواد صرفاً سواد تخصصی نیست. باید سواد رسانه‌ای خودمان را بالا ببریم. یک مجله به عنوان یک رسانه چه ویژگی‌های باید داشته باشد. اگر لازم است از یک متخصص رسانه استفاده کنید.
۶. جهت‌گیری محتوایی نشریه را مشخص کنید. شورای سیاست‌گذاری نشریات را باید فعال کنید.
۷. تیم راهبری نشریات باید حاضر باشند. اطلاع دارم که در برخی نشریات نام افراد به عنوان هیئت تحریریه در شناسنامه نشریه موجود هست اما اصلاً در دفتر حضور ندارند. هیئت تحریریه باید حاضر و ناظر باشند. ما نمی‌خواهیم نمایش بدهیم.
۸. تیم مدیریتی نشریات را کارآمد کنید. منظور از تیم مدیریتی سه نقش مؤثری است که در حال ادراه نشریه هستند. هر نشریه‌ای یک مدیرمسئول دارد که مسئولیت حقوقی دارد. یک سردبیر دارد که مسئولیت علمی دارد و مدیر داخلی که مسئولیت هماهنگی دارد. اگر شرایط به گونه‌ای باشد که مدیر داخلی نقش سردبیر را ایفا کند آن عیب نشریه است.
۹. اخلاق حرفه‌ای را در کارتان فراموش نکنید. اخلاق حرفه‌ای روح زینت‌بخش کار شماست. احترام و تکریم دیگران را باید سرلوحه تعامل با دیگران قرار دهید. با دیگران با استدلال حرف بزنید. بر علیه یکدیگر کار نکنید و مناسبات انسانی را رعایت کنید.
وی در پایان سخنان خود از حاضران در جلسه خواست بر روی موضوع انتشار نشریات رشد استانی و منطقه‌ای و همچنین هماهنگی اسامی نشریات رشد با ۱۱ حوزه تربیت و یادگیری تأمل کرده و نظرات خود را ارائه دهند.