اثر سمی دود سیگار

نویسنده در ابتدای این مقاله آورده است: «بیش از شصت ماده سرطان‌زا در تنباکو و دود آن وجود دارد. دود تنباکو شامل بنزن، استون، کربن مونوکسید، آمونیاک، هیدروژن، سیانید و مواد سمی دیگری است. کشیدن سیگار سبب افزایش ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی و ریه می‌شود و احتمال ایجاد سرطان ریه، گلو، معده، مثانه و ... را افزایش می‌دهد.»

در ادامه این مقاله، به دو بخش اصلی دود سیگار که به بدن انسان آسیب می‌رساند، اشاره شده و آمده است:
«دو بخش اصلی دود سیگار که به بدن آسیب می‌رسانند عبارت‌اند از: کربن مونوکسید و قطران.

* کربن مونوکسید گازی بسیار سمی است زیرا به سلول‌های قرمز خون می‌چسبد و در نتیجه، از ظرفیت حمل اکسیژن خون می‌کاهد، چنان‌که، خون افراد سیگاری تا ۱۵ درصد به جای اکسیژن، کربن مونوکسید حمل می‌کند. از این‌رو، در دوران بارداری باید از سیگار کشیدن پرهیز کرد زیرا جنین، اکسیژن مورد نیاز خود را از خون مادر تأمین می‌کند.

* قطران ترکیبی از چند ماده شیمیایی است که ماده‌ای غلیظ و چسبناک را پدید می‌آورند. دود سیگار موجب تنگ شدن راه‌های هوایی می‌شود. این اثر تحریکی، از قطران ناشی می‌شود و با ایجاد سرفه در فرد سیگاری همراه است. افزایش ترشحات مخاطی در راه‌های تنفسی پاسخی است که بدن در برابر مواد محرک نشان می‌دهد.»

نویسنده سپس آورده است:
«دود سیگار و قلیان دارای اثرهای آسیب‌شناختی بر کبد و قلب است که با افزایش سطح آنزیم‌های آلانین آمینوترانسفراز و آسپارتات آمینوترانسفراز آشکار می‌شود. پژوهشگران اثر دود سیگار و قلیان را روی پانزده موش صحرایی بررسی کردند. پس از شش هفته، سطح سرمی آنزیم‌های آلانین آمینوترانسفراز و آسپارتات آمینوترانسفراز، در نمونه‌های خونی که از قلب تهیه شده بود با استفاده از روش طیف‌سنجی اندازه‌گیری شد. بنابر نتایج، مصرف قلیان کم‌خطرتر از سیگار نیست؛ چنان‌که دارای اثر مشابه با سیگار یا حتی عمیق‌تر از آن، به‌ویژه روی کبد و قلب است.»

در انتهای این مقاله، دو آزمایش با عناوین: نمایش اثر دود بر ریه‌ها و نمایش وجود سیانید در دود سیگار معرفی شده است.


نویسنده: زهرا ارزانی، کارشناس ارشد شیمی آلی و معلم شیمی ناحیه ۲ کرج

 

• برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید.