فصلنامه «رشد آموزش فیزیک» در مقاله‌ای تحقیقی به آموزش فیزیک با تأکید بر اهمیت انجام آزمایش در کلاس جهت ایجاد انگیزه یادگیری، پرداخته است.
نویسنده در ابتدا به روش‌هایی
اشاره کرده است که می‌توانند محرک‌‌های بسیار مناسبی جهت ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان برای درک بهتر مفاهیم فیزیکی باشند. این روش‌ها عبارت‌اند
از:
(1- الف) انگیزش از طریق
ادراک نا‌خودآگاه شخص با استفاده از آزمایش.
(1- ب) استفاده از مهار پدیده‌های
طبیعی.
(1- پ) انجام تکالیف حل مسائل
علمی و پروژه‌های علمی.
(1- ج) نمایش آزمایش‌های ساده
و تفریحی و سرگرمی مانند اسباب‌بازی‌ها
(1- د) تماشای فیلم و نرم‌افزارهای
رایانه‌ای
(1- ذ) تجربه‌های طنز در
فیزیک
«آزمایش‌های ساده برای ایجاد انگیزه»
عنوان بخشی از مقاله است. در این بخش می‌خوانیم: «شاید انتظار داشته باشیم که همه
آزمایش‌های فیزیک تأثیر یکسانی در ایجاد انگیزه داشته
باشند اما حقیقت این است که آزمایش‌های ساده بیشترین عامل ایجاد انگیزش در دانش‌آموزان هستند. این آزمایش‌ها را می‌توان با وسایل بسیار ساده و در همه‌جا مثلاً کلاس یا خانه انجام داد.
برخی ویژگی‌‌های آزمایش‌های بسیار ساده که می‌تواند تأثیر بسیاری داشته باشد به شرح زیر است:
• شفافیت
• فعالیت توسط دانش‌آموز
• خلاقیت دانش‌آموز و معلم
• ارزان‌قیمت بودن
• پیشگیری از تصورات غلط
• اثر‌های انگیزشی
آزمایش‌های ساده منبع قوی انگیزش هستند، زیرا می‌توانند قوای شناختی لازم برای حل مسئله را فعال سازند.
همچنین می‌توانند حواس ما را به جنبش وادارند و باعث
تمرکز و قدرت بیشتر شوند. آزمایش‌های ساده در آموزش سودبخش هستند زیرا نیاز به
تجهیزات گران‌قیمت و پیچیده ندارند و دانش‌آموزان می‌توانند هم در کلاس و هم در خانه آن را اجرا کنند.
از دیدگاه آموزشی بسیار مهم است که آزمایش‌های مدرسه‌ای مناسب انتخاب شود.»
نویسنده پس از اشاره به چند
آزمایش ساده و ارزان چنین نتیجه‌گیری کرده است: «آزمایش‌های فیزیک در مدرسه و
دانشگاه می‌تواند جهت افزایش انگیزه و تمرکز فراگیران
بسیار مؤثر باشد. چندین راه و روش برای استفاده از آزمایش‌ها در کلاس وجود دارد. استفاده از آزمایش‌های ساده و جذاب،
استفاده از آزمایش‌های پرسش‌برانگیز و پارادوکس، آزمایش‌های مرتبط با زندگی
روزمره، آزمایش‌هایی که در خانه و با خانواده انجام می‌شود، آزمایش‌هایی ساده که می‌توان از ICT کمک گرفت و آزمایش‌های خلاق و مهارتی که می‌تواند جذاب باشد. نه‌تنها دانش نظریه علم فیزیک اهمیت دارد
بلکه مهارت‌های طراحی و انجام آزمایش نیز مهم است.
معلمان فیزیک باید توانایی‌های
خود در 3 مرحله زیر افزایش دهند:
1. مهارت انجام آزمایش‌های کلی
فیزیک و تحلیل و تجزیه آن‌ها و تدریس با آزمایش
2. مهارت در انجام آزمایش با
توجه به امکانات مدرسه و ارتباط دادن آن با نظریه‌های تدریس شده
3. آموزش مهارت انجام آزمایش
و تحلیل و تجزیه به دانش‌آموزان
این موضوع‌ها می‌تواند در تربیت‌معلم فیزیک در نظر گرفته شود.»
نویسنده: عبدالرضا احمدیان،
کارشناس ارشد فیزیک اتمی
کلیدواژه‌ها: آزمایش، افزایش
انگیزه، آموزش فیزیک
• لینک مقاله