توسعه حرفه ای چیست و چگونه معلمان می توانند در حرفه شان توسعه پیدا کنند؟ ماهنامه «رشد مدرسه فردا» در مقاله‌ای به این سؤال پاسخ داده است
نویسنده در
ابتدای این مقاله یادآور شده است: «توسعه حرفه‌ای درواقع سفری دائمی است؛ سفری
مادام‌العمر برای یادگیری. سفری که در طول زندگی حرفه‌ای یک معلم، به‌طور پیوسته
جریان دارد و موجب افزایش مهارت‌ها، دانش‌ها و نگرش‌های او می‌شود. این یادگیری
مداوم، کم‌کم عملکرد معلم را در کلاس بهبود می‌بخشد و موجب می‌گردد که او در
مواجهه با مسائل و مشکلات کلاسش و برای رفع
و حل آن‌ها تصمیم‌گیری‌های درست و اخلاقی داشته باشد. ارسطو این توانایی را
خرد عملی می‌نامد. خرد عملی درواقع نوعی توانایی است که موجب می‌شود معلم خردمند،
درست‌ترین و اخلاقی‌ترین تصمیم‌ها را برای لحظه لحظه کلاسش و آنچه در آنجا اتفاق
می‌افتد بگیرد. بنابراین، توسعه حرفه‌ای درواقع همان توسعه خرد عملی است که معلمان
را به تصمیم‌گیرندگانی با تصمیم‌های درست و اخلاقی تبدیل می‌کند.»
نویسنده در
ادامه با اشاره به مدل‌های گوناگون توسعه خرد عملی آورده است: «معلمان دانش‌های
نظری گوناگون و مهارت‌های بی‌شماری مانند آشنایی با روش‌های تدریس مختلف، ساخت
آزمون و فن بیان را می‌آموزند و با آموختن آن‌ها وارد کلاس و تجربه عملی می‌شوند
اما این دانش‌های نظری و مهارت‌ها به تنهایی نمی‌توانند از آنان حمایت کنند.
معلمان در کلاس با موقعیت‌های غیرمنتظره، نامعین و منحصربه‌فردی روبه‌رو می‌شوند
که دانش و مهارت‌هایی که تا این زمان آموخته‌اند به تنهایی پاسخگوی آن‌ها نیستند.
روبه‌رو شدن با این موقعیت‌های غیرمنتظره، معلم را ناگزیر به تأمل فرا می‌خواند.
این تأمل درباره تجربه‌ها و موقعیت‌ها معلم را وارد چرخه‌های خودپژوهشی، اقدام‌پژوهی
و پژوهش‌های عملی از این نوع می‌کند و با کشاندن او به سوی منابع مختلف، مهارت‌ها،
دانش‌ها و نگرش‌های او را افزایش می‌دهد و به مرور باعث توسعه خرد عملی او می‌شود.
این تأملات، خودپژوهی‌ها و اقدام‌پژوهی‌های مکرر به تدریج او را به معلمی خردمند
تبدیل می‌کند که می‌تواند بهترین تصمیم‌ها را برای حل مشکلات پیش روی کلاسش
بگیرد.»
نویسنده: صغری
ملکی، مدرس دانشگاه فرهنگیان
• لینک مقاله