این مقاله در فصلنامهی «رشد آموزش تاریخ» منتشر شده است
«تاریخ در قصص قرآن» عنوان مقالهای است که «دکتر تهماسب طالبی» در آن به برخی ابعاد اهمیت قصه در قرآن و نقش و تاثیر آنها در زندگی پرداخته است. این مقاله در رشد آموزش تاریخ چاپ شده است.
وی در مقدمه این مقاله آورده است: «علم تاریخ همانند سایر علوم، از همان آغاز در میان مسلمین جایگاه ویژهای یافت و مورد توجه آنان قرار گرفت. یکی از علل مهمی که باعث این امر گردید، تاکید قرآن کریم به مطالعه سرگذشت اقوام و ملتهای گذشته
و عبرتآموزی از عملکرد آنان بود. البته گسترش فتوحات اسلامی توسط مسلمین به این مسئله بیش از پیش دامن زد.«
آقای طالبی در ادامه این مقاله، به تفاوت قصص قرآنی با حکایتهای معمولی پرداخته و حقیقی بودن و هدفدار بودن قصههای قرآنی را از جمله ویژگیهای آنها میداند: «از نظر قرآن خواندن تاریخ وسیله تذکر است و نه عامل سرگرمی. در داستانهای قرآنی شنیدن تاریخ دیگران و توجه
به مصائب و مشکلات آنان در صبورسازی انسانها نقش کلیدی دارد و شناخت رفتار و پایان کار پیشینیان در انتخاب راه ما برای حرکت به سوی آینده بسیار راهگشا است.»
از نظر نگارندهی این مقاله، عبرت آموزی، عبادت و بندگی الهی، صبر و پایداری، اخلاق و قصص قرآن و پیروزی حق از جمله ویژگیهای قصههای قرآنی است که در این مقاله به آن پرداخته: «براساس قصص قرآنی، از مهمترین علل انحطاط و هلاکت اقوام گذشته عدم تمکین و اطاعت بندگی
آنان در برابر پرستش حق بوده است. بر این اساس، داستان انبیای الهی در قرآن، در حقیقت بیان سیر تاریخی دعوت به بندگی حق، در برابر تسلیم به تمایلات و خواستههای نفسانی به شکلها و فکرهای مختلف میباشد. از نتایج قصص قرآنی روشن میشود که عدم تمکین نسبت به فرامین
الهی در هر زمان و مکان، مستحق خواری و زبونی برای بندگان خواهد بود.»
دکتر تهماسب طالبی یکی از ویژگیهای قصههای قرآنی را تذکر به عبادت و بندگی الهی میداند و در بخشی از مقالهی خود به این موضوع چنین اشاره کرده است: «شناخت و بندگی خدا از ارکان زندگی بشر در طول تاریخ بوده است. انسان همواره در پی یافتن خالق و آفرینندهای مدیر،
قدرتمند و برتر در جهان هستی بوده است و در این مسیر ماجراهای فراوانی را پشت سر نهاده است و با مطالعهی قصص قرآنی میتوان به این نکته به خوبی پی برد. از نظر قرآن کریم انسانها نخست یکتا پرست بودهاند اما از راه راست منحرف و مشرک شده و خدا پیامبران را برای هدایت
ایشان فرستاد (بقره، 213).»
متن کامل این مقاله در فصلنامه «رشد آموزش تاریخ» شماره 42، بهار 1390 چاپ شده است.