مقاله «نورافشانی پدیدهای طبیعی در آسمان طیف‌نگاری» در جدیدترین شماره فصل‌نامه رشد آموزش شیمی منتشر شده است
در ابتدای مقاله می‌خوانیم: «نخستین باری که انسان محو تماشای رنگین‌کمان شد طبیعت ماهیت طیفی نور را برای او به نمایش گذاشت. اما درک علمی این پدیده فراتر از توانایی‌اش بود.
این ناتوانی تا نیمه دوم قرن هفدهم به درازا کشید و در سال 1666 نیوتون بود که با انجام آزمایشی اعلام کرد نور خورشید شامل مجموعه پیوسته‌ای از هفت‌رنگی است که در رنگین کمان دیده می‌شوند و واژه طیف را برای نام‌گذاری این مجموعه برگزید.
دستگاهی که نیوتون برای تجزیه نور خورشید از آن استفاده کرد شامل روزنه‌ای برای ورود نور، یک عدسی برای موازی کردن پرتوی نور، یک منشور شیشه‌ای برای ایجاد شکست و پراکندگی و پرده‌ای برای نمایش طیف به دست آمده بود.
در واقع، نیوتون نخستین طیف‌سنج را تهیه کرد و از اینرو بهطور سنتی به عنوان بنیان‌گذار علم طیف‌سنجی شهرت یافته است در حالیکه، باید فعالیت‌های علمی یک فیلسوف و ریاضی‌دان آلمانی به نام آتاناسوس کرچر را مقدمه این کشف دانست.»
در ادامه آمده است: «کرچر در سال 1646 این فعالیت‌ها را در قالب فرهنگی درباره نور و سایه و معرفی ابزاری همچون آینه ارشمیدس و فانوس جادویی ارائه کرده بود. از آنجا که وقتی نیوتون دوران دانشجویی‌اش را میگذراند تعیین ماهیت نور یکی از دغدغه‌های فیلسوفان به شمار می‌رفت، درصدد برآمد به جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات در این زمینه بپردازد و به این ترتیب با فرهنگ کرچر ارتباط پیدا کرد.»
در بخش دیگر مقاله می‌خوانیم: «نیوتون توضیح داد که طیف به دست آمده، از منشور یا تک بلور بهکار رفته منشأ نمی‌گیرد بلکه از نور خورشید نتیجه می‌شود. همچنین یادآور شد که در طیف رنگی به دست آمده مقدار انحراف رنگ‌ها، از بنفش به سمت سرخ کاهش می‌یابد.
همین یافته بود که ماهیت ذره‌ای بودن نور را مشخص کرد به این معنی که ذره‌های سازنده نور، اندازه‌های متفاوت دارند و با اینکه در دوران حیات نیوتون، آزمایش‌های کریستین هویگنس بحث موجی بودن نور را پیش کشید اما چون از توضیح پدیده‌های معرفی شده از سوی نیوتون ناتوان بود حدود یک قرن پس از آن نظریه ذره‌ای نور همچنان بر جهان علم حکم‌فرمایی می‌کرد.»
نویسنده: مهدیه سالارکیا
کلیدواژه‌ها: شانس، تاریخ علم، فضا، نور، طیف‌سنجی