منبع: فصلنامه‌ی «رشد آموزش تاریخ»
«نقش زنان در توسعه‌ی اجتماعی و فرهنگی از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی» عنوان مقاله‌ای است که در این شماره‌ی فصلنامه‌ی رشد آموزش تاریخ چاپ شده است.
در مقدمه‌ی این مقاله که به کوشش خانم مریم حبیبی فتح‌آبادی،
دبیر شهرستان بافت و آقای بختیار پاک‌نیا، کارشناس گروه‌های آموزشی اداره آموزش و پرورش این شهرستان تهیه شده، آمده است:
«زنان ایرانی، به‌عنوان نیمی از جمعیت، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در سرنوشت جامعه‌ی خویش حضور دارند. این حضور در دو مقطع تاریخی در ایران؛ یعنی انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی برجسته‌تر بوده است.
این نوشتار با هدف شناخت نقش زنان در توسعه‌ی اجتماعی و فرهنگی در دو انقلاب مزبور، به بررسی موقعیت اجتماعی زنان از دوران قاجاریه تا پهلوی و سپس در دوره‌ی انقلاب می‌پردازد.»
این مقاله از چند بخش با عنوان‌های: «موقعیت زنان از دوران قاجاریه تا پهلوی»، «نقش مدارس دخترانه در توسعه‌ی فرهنگی»، «نقش مردان آزادی‌خواه در بیداری زنان»، «موقعیت اجتماعی زنان در دوره‌ی رضاخان پهلوی»، «کشف حجاب و الگوی تازه‌ی زن ایرانی»، «موقعیت اجتماعی زنان
در دوران محمدرضا پهلوی» و «الگوی تازه‌ی زن ایرانی» تشکیل شده است.
در بخش پایانی این مقاله آمده است: «نکته‌ی بسیار مهم درباره‌ی سهم زنان در پیدایش انقلاب، این است که زنان در تمامی ابعاد زندگی اجتماعی، دو نقش را ایفا می‌کردند: یک نقش مستقیم و دیگری غیرمستقیم. نقش مستقیم نقشی است که قابل مشاهده و به قولی حرکتی مرئی و محسوس می‌باشد.
مانند حضور فعال زنان در صف مقدم تظاهرات.
نقش غیرمستقیم، نقشی است که قابل مشاهده‌ی مستقیم نیست. مانند تأثیری که بر روی شوهران، فرزندان و برادران خود در زمینه‌ی تشویق آنان به مبارزه و فداکاری داشتند.»
متن کامل این مقاله را می‌توانید در فصلنامه‌ی رشد آموزش تاریخ، شماره‌ی 41، زمستان 89 ببینید.