این مطالعه توسط خانم اکرم هدیهلو انجام و در «رشد آموزش جغرافیا» چاپ شده است
اکرم هدیهلو، دانشآموختهی جغرافیای طبیعی دانشگاه شهید بهشتی با انجام یک پژوهش، اثرات احداث و بهرهبرداری از سد 15 خرداد در مسائل کشاورزی پایین دست قمرود را مورد مطالعه قرار داده که نتایج آن به صورت مقالهای در
فصلنامهی رشد آموزش جغرافیا چاپ شده است.
در چکیدهی این مقاله آمده است:
«امروزه اغلب شهرهای میلیونی ایران، از جمله شهر قم، در نواحی خشک و نیمهخشک واقع شدهاند و تأمین منابع آبی آنها از نواحی مربوط همواره مورد توجه بوده و هست. سد 15 خرداد روی «رودخانهی قمرود» با هدف تأمین آب شرب قم احداث شده است. ساختار زمینشناسی حوزه، مربوط
به دوران سوم و دشتها عمدتاً از رسوبات کواترنری تشکیل شدهاند که به دلیل داشتن زمینهای نسبتاً کم شیب و خاک نسبتاً حاصلخیز، از گذشته با استفاده از آب رودخانهی قمرود، مورد کشت و زرع قرار میگرفتند. این مزارع از نظام حقابه بری خاصی برخوردار بودند.»
در پایان این مقاله که به منظور اثبات فرضیات مطرح شده، شامل: اثرات سد بر کیفیت منابع پایین دست و نیز کاهش وسعت زمینهای زراعی این دشتها، شورشدن آبهای زیرزمینی به دلیل بهرهبرداری زیاد، شورشدن زمینهای زراعی و... انجام شده، راهکارهایی به شرح زیر ارائه شدهاند:
1. آبشویی زمینهای زراعی شور با آب حاصل از تصفیهی فاضلابها؛
2. تسریع الگوی مناسب کشت؛
3. تسریع تأمین آب شرب استان از طریق رودخانهی «دز».
گزارش کامل این مطالعه و پژوهش را میتوانید در فصلنامهی رشد آموزش جغرافیا، شماره 93، زمستان 1389 بخوانید.