منبع: «رشد آموزش قرآن»
خشونت و مدارا در قرآن عنوان مقالهای است که در جدیدترین شماره فصلنامه رشد آموزش قرآن منتشر شده است.
در ابتدای این مقاله آمده است: «واژه خشونت که در زبان فارسی استعمال میشود از زبان عربی گرفته شده است. این واژه در زبان فارسی بار منفی پیدا کرده و به معنای درشتی، بد اخلاقی و بدخویی است؛ در مقابل نرمی و ملایمت. در حالی که در زبان عربی به معنای صلابت و محکم بودن
است.»
در ادامه میخوانیم: «اگر خشونت را به معنای اعمال زور و به کارگیری قوه قهریه در راه مقاصد نامطلوب و نامناسب و ناحق تفسیر کنیم، در این صورت اسلام هر گونه خشونتی را نفی میکند و قبول ندارد. زیرا تمام قوانین اسلام برای دفاع از حق و حقوق از دسترفتة دیگران است.
ولی اگر خشونت را به معنای مطلق شدت عمل و هر گونه عکسالعمل شدید تفسیر کنیم ولو اینکه منطقی، عقلانی و برای بهدست آوردن حق و دفاع از آن باشد، در این صورت اسلام دفاع از نظام اجتماعی، جلوگیری از پایمال شدن حقوق افراد جامعه و مجازات مجرمان را کمترین وظیفه خود
میداند.
از اینجاست که میتوان خشونت را دو قسم دانست:
1. خشونت منطقی و عقلانی
2. خشونت غیرمنطقی و غیرعقلانی
اما آنچه میتوان نام خشونت بر آن گذاشت، همان تفسیر اول است و لذا اسلام آن را نفی میکند. از آنجا که واژه خشونت، معمولاً در عرف بار منفی دارد، تفسیر دوم برای خشونت صحیح نیست.»
براساس این مقاله، دیدگاه اسلام در این زمینه را میتوان در سه اصل اساسی تبیین کرد:
1. اسلام دین رحمت و ملایمت است.
2. دفاع از حقوق انسانها و جلوگیری از اهانت به دین و مجازات مجرم خشونت نیست بلکه جلوگیری از خشونت است.
3. اسلام سستی و سازشکاری در پایه و اصول دین و اجرای احکام آن را جایز نمیداند.
در توضیح اصل دوم میخوانیم: «در میان چیزهایی که مستمسک غربیها برای متهم کردن اسلام به خشونت شده است دو چیز جلب توجه میکند:
الف: جهاد
ب: قوانین کیفری و جزایی اسلام.
در حالی که دقت و توجه در احکام اسلام نشان میدهد که اساساً تشریع جهاد در اسلام برای تهاجم، غلبه، تسلط و کشورگشایی نیست، بلکه بهعنوان مبارزه با تهاجم است.
تشریع قوانین جزایی و کیفری جز برای جلوگیری از تکرار جرم، تسلی خاطر مظلوم و توجه به معنویت فرد و جامعه است.»
ادامه این مقاله در فصلنامه رشد آموزش قرآن،شماره 46، پاییز 1393 منتشر شده است.