«چند مفهوم کلیدی در ریاضی دوره ابتدایی» عنوان مقالهای است که در فصلنامه رشد آموزش ریاضی منتشر شده است. محاسبه ذهنی، تعارضشناختی، یادگیری مفهوم و بقای کمیت از جمله مفاهیمی است که در این مقاله به آن پرداخته شده است.
این مقاله را اصغر قاسمی دبیر ریاضی شهرستان شهریار ترجمه کرده است.
در تعریف محاسبه ذهنی آمده است: «منظور از محاسبه ذهنی در برنامه درسی دوره ابتدایی آن است که دانشآموز در جریان انجام یک محاسبه عددی، در ذهن خود عملیات مربوط روی اعداد را انجام دهد. در حقیقت، محاسبات ذهنی را میتوان جایگزینی برای استفاده مکرر از ماشینحساب یا
سیاه کردن گوشهای از کاغذ برای کار بر روی نمادهای نوشتاری دانست.»
در ادامه میخوانیم: «برخلاف آنکه تصور میشود محاسبات ذهنی و روشهای غیررسمی، ممکن است بر یادگیری طوطیوار و روشهای معمولی استوار باشند، در حقیقت، تأکید بیشتر آن بر توسعه درک و فهم اعداد و روابط بین اعداد است. پس به نظر میرسد که محاسبات ذهنی، نقش کمکی مهمی
در شکلگیری «درک عددی» کودکان ایفا میکند. تسلط بر روشهای محاسبه ذهنی، دانشآموزان را قادر میسازد که در حل مسائل عددی و هنگام مواجهه با عملها و اعداد، به شکلی روانتر، سریع، کاراتر و بااطمینان و طیبخاطر عمل کنند.»
استراتژی تصویرسازی فضایی عنوان قسمت دیگری از این مقاله است. در این بخش میخوانیم: «یکی از اصول مهم در تدریس استراتژیهای ذهنی که خوب است معلمان به آن توجه کنند، همراه ساختن روشهای ذهنی با تصویرسازیهای فضایی است تا به دانشآموزان کمک کنند که ارتباط بین اعداد
را در ذهن خود به تصویر بکشند. دو نمونه معمول تصویرسازی در مدارس ابتدایی، یکی بهکارگیری محور اعداد در اشکال مختلف و دیگری مربع صدتایی است.»
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش ریاضی، شماره 116، تابستان 1393 منتشر شده است.