ضرورت داشتن تفکر تاریخی در مطالعه و آموزش تاریخ و چگونگی دستیابی به آن موضوع « مقالۀ ملاحظاتی در باب آموزش تاریخ» است. این مقاله در جدیدترین شمارۀ فصلنامۀ رشد آموزش تاریخ منتشر شده است.
پرویز حسینی، دبیر تاریخ نویسندۀ این مقاله است. «جایگاه مورخ در تفکر تاریخی» بخش نخست این مقاله است. در این بخش میخوانیم: «در مطالعۀ هر رویداد تاریخی آنچه اهمیت درجه اول دارد، شناخت مورخ است زیرا تاریخ به زعم پارهای از صاحبنظران ساخته و پرداختۀ مورخ است.
پس پیش از مطالعۀ تاریخ باید به مطالعه و شناخت مورخ پرداخت و بدین منظور، نخست محیط تاریخی و اجتماعی او را بررسی کرد، چه مورخ خود یک فرد و محصول تاریخ و جامعۀ خویش است.»
در ادامه مقاله آمده است: «تاریخ به مورخی منصف، به دور از تعصبات نژادی، قومی و مذهبی، دارای سلامت نفس، شجاع، دارای محسنات اخلاقی و انسانی نیاز دارد. مورخی که به همۀ انسانها و کشورها، فارغ از هر رنگ و نژاد و فکری، به شکل یک دهکدۀ جهانی و حتی یک خانوادۀ جهانی
بنگرد. چنین مورخی پس از بررسی همۀ شواهد و قرائن به قضاوت مینشیند و آنگاه از نتایج آن، محکمۀ پند و اندرزی برای عبرت دیگر انسانها به ارمغان میآورد.»
پس از شناخت مورخ و نقش و اهمیت او در نگرش تاریخی، شناخت علم تاریخ و اهداف و فواید آن برای رسیدن به دیدی مثبت و سازنده در پژوهش و تدریس تاریخ ضرورت پیدا میکند. نویسندۀ مقاله در این باره آورده است:
«رسالت تاریخی و تلاش مورخان در بررسی رویدادهای تاریخی باید دستیابی به عبرت تاریخی باشد، نه نقل اخبار و دستیابی صرف به محفوظات تاریخی. مورخی که نتواند به تفکیک این دو مورد از همدیگر بپردازد در دستیابی به فواید و اهداف تاریخی دچار مشکل و سردرگمی خواهد گشت.»
متن کامل این مقاله در فصلنامۀ رشد آموزش تاریخ، شمارۀ 54، بهار 1393 منتشر شده است.