منبع: رشد زیستشناسی
خودبُری یعنی رها کردن ارادی بخشی از بدن جانور که در مواقع احساس خطر و هنگام اسارت اتفاق میافتد. این عمل اغلب با رشد مجدد عضو جداشده همراه است. یکی از مقالات فصلنامه رشد آموزش زیستشناسی به این موضوع اختصاص دارد.
رضا نصرآبادی دبیر زیستشناسی سبزوار نویسنده این مقاله است. در ابتدای مقاله میخوانیم: «تاکتیکهای دفاعی مثل از دست دادن قسمتی از بدن که بعداً امکان بازسازی آن وجود دارد در بسیاری از بیمهرگان چون مرجانها، سختپوستان، عنکبوتها، حشرات و نرمتنان دیده
میشود. علاوهبر اینها در مهرهدارانی چون مارها، سوسماران و سمندرها نیز دیده میشود. از دست دادن قسمتی از بدن این امکان را بهوجود میآورد که حواس موجود شکارگر منحرف شود و فضا را برای فرار کردن جانور مجروح فراهم آورد. تعداد زیادی از سمندرها، سوسماران و ماران
هنگامی که برای اولین بار آسیب میبینند، دُمشان را قطع میکنند. در سمندرها و تعداد کمی از سوسماران، قطع شدن دُم همراه با رهاسازی مواد شیمیایی مهلکی است که شکارگر را از حمله دوباره باز میدارد. در بسیاری از سوسماران و ماران تولید مواد شیمیایی در زمان قطع شدن
دُم دیده نمیشود، اما دُم قطع شده باعث گیج شدن صیاد میشود تا صیاد از حمله به قسمتهای آسیبپذیر بدن اجتناب کند.
در ادامه مقاله آمده است: «خودبُری دُم در بسیاری از سوسماران روش مؤثری برای فرار کردن از شکارگران است. اما قطعاً اثرهای ناخوشایند بعدی را در پی خواهد داشت. از دست دادن دُم ممکن است باعث جلوگیری از حرکات منظم و نیز باعث کاهش رشد شود و همچنین باعث کاهش موقعیت
اجتماعی و کاهش قدرت جفتیابی شود. همچنین باعث کاهش رفتارهای جستوجوگری و احتمال زندهماندن میشود.»
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش زیستشناسی، شماره 93، زمستان 1392 منتشر شده است.