در «رشد زبان و ادب فارسی»
جایگاه نقش‌نماها و ارتباط آن با قافیه موضوع یکی از مقالات این شماره فصل‌نامه رشد آموزش زبان و ادب فارسی است.
قافیه و نقش‌نماها عنوان مقاله‌‌ای از سیدمحمدهادی حسینی دبیر دبیرستان‌های خمینی‌شهر است که در آن به بررسی قافیه مطلق و مقید و ارتباط آن با نقش نماها پرداخته است.
در بخشی از این مقاله می‌خوانیم: «اگر به عناصری که پس از قافیه ـ یا بهتر بگوییم حرف روی ـ قرار می‌گیرند نگاهی بیندازیم، درمی‌یابیم که آن‌ها یا واژه‌های مستقلی هستند و اصولاً ردیف‌اند یا عناصری هستند که معنی مستقلی ندارند و از الحاقات محسوب می‌شوند. آنچه به الحاقات
مربوط می‌شود از نظر دستوری دو بخش است:
الف: عناصر اشتقاقی؛ مثل انواع پسوندها (فاعلی، مفعولی، ...)
ب: عناصر صرفی: مثل شناسه‌ها، پسوندهای تر، ترین، یای نکره و وحدت و علائم جمع. به این گروه باید ضمایر متصل را نیز افزود که هر چند هویتی مستقل نسبت به واژه قافیه دارند اما چون دائم‌الاضافه‌اند و پیوسته باید با فعل، اسم، صفت یا حتی حرف بیایند، از الحاقات هستند.»
در ادامه مقاله نقش‌نمای اضافه (ـِ) و حرف واو مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در توضیح و بررسی «واو عطف» می‌خوانیم: «این حرف نیز با معنی‌های مختلف در میان قافیه و ردیف از اهمیت خاص برخوردار است اما همیشه تلفظ یکسانی ندارد. استاد ذبیح‌ا... صفا در باب «واو» عطف در
شاهنامه به نکات مهمی اشاره می‌کند که شامل دیگر اشعار نیز می‌شود: «باید به یاد داشت که در زبان پهلوی واو عطف عبارت بود از «اُ = o» که معمولاً با حرفی خاص و جداگانه میان کلمات نوشته می‌شد. عین این تلفظ هنوز در بسیاری از نواحی ایران معمول و متداول است و در شعر
تا آنجا که مسلم است، «واو» مفتوح کمتر و تنها در بعضی موارد به‌کار رفته است و عادتاً خو‌ش‌آیند و مطبوع نیست. «روککرت» خاورشناس آلمانی قاعده‌ای برای این مورد اندیشیده و گفته است که آوردن واو عطف مفتوح هنگامی مجاز است که بعد از آن مفتوح باشد. این قاعده تاحدی
قابل قبول است و اگر در اشعار فارسی تفحص کنیم بدین اصل بسیار برمی‌خوریم مثلاً در ترکیباتی مانند: و یا ـ و آن کجا ـ و از ـ و هم» واو عطف وقتی پس از قافیه و به‌صورت مصوت کلمات ضمه تلفظ شود حرف پایانی قافیه را متحرک می‌کند و نقشی مشابه نقش‌نمای اضافه دارد.»
متن کامل این مقاله در فصل‌نامه رشد آموزش زبان و ادب فارسی، شماره 107، پاییز 1392
منتشر شده است.