مقاله‌ای از «رشد آموزش قرآن»
بداء یکی از آموزه‌های معصومین- علیهم‌السلام- است و به شیعه اختصاص دارد. فصل‌نامه رشد آموزش قرآن در مقاله‌ای به این موضوع و مصادیق آن پرداخته است.
«مصادیق بداء در قرآن کریم» عنوان مقاله‌ای از ام‌کلثوم محمدی، دبیر آموزش‌وپرورش است. در ابتدای مقاله میخوانیم: «بداء از آموزه‌های معصومین- علیهم‌السلام- است و به شیعه اختصاص دارد. براساس این عقیده شیعه، خداوند مقدرات خود را در مورد هستی و انسان،
از روی حکمت تغییر می‌دهد. تحقق بداء در مورد مقدرات مربوط به انسان‌ها به سبب آن است که اعمال آن‌ها در تقدیر و سرنوشت‌شان تأثیرگذار است.»
در قرآن کریم و نیز اخبار رسیده از معصومین- علیهم‌السلام- شواهدی وجود دارد که علما آن‌ها را مصادیقی برای بداء دانسته‌اند. نویسنده مقاله به برخی از این مصادیق اشاره کرده است از جمله: مأموریت حضرت ابراهیم به ذبح اسماعیل؛ نزول عذاب بر قوم حضرت یونس(ع)؛ محبوس ماندن
حضرت یونس(ع) در شکم ماهی؛ میقات حضرت موسی(ع)؛ خلق انسان و موجودات دیگر و از بین بردن آن ها (زنده کردن و میراندن)؛ نسخ شریعت‌ها و احکام پیشین.
درباره مأموریت حضرت ابراهیم به ذبح اسماعیل میخوانیم: «داستان حضرت ابراهیم(ع) و دستور خدا به قربانی کردن فرزندش و سپس تغییر آن رأی، خود از برجسته‌ترین مصادیق بداء از طرف خداوند تلقی شده است. در جریان مأموریت حضرت ابراهیم(ع) به قربانی کردن اسماعیل، در عمل چیز
دیگری اتفاق افتاد که انتظار نمی‌رفت. کارد بر گلوی اسماعیل عمل نکرد و قربانی کردن گوسفندی از بهشت جایگزین ذبح اسماعیل شد. برخی از علما با توجه به روایتی از قول امام صادق(ع)، این مورد را مصداقی برای بداء برشمرده‌اند. روایت این است: «ما بدا..ّ. بداء کما بدا له
فی اسماعیل أبی اذا أمر اباه بذبحه ثم فداه بذبح عظیم.»: هیچ بدائی برای خدا پیش نیامد؛ آن‌چنان که در مورد پدرم اسماعیل پیش آمد؛ زیرا خدا به پدرش فرمان داده بود او را ذبح کند و سپس او را با یک قربانی بزرگ باز خرید.»
متن کامل این مقاله در فصل‌نامه رشد آموزش قرآن، شماره 42، پاییز 1392 منتشر شده است.