در «رشد زبان و ادب فارسی»
طاهره اکبرزاده، کارشناس ارشد زبان و ادب فارسی و دبیر دبیرستان آمل در مقاله‌ای که در فصل‌نامه رشد آموزش زبان و ادب فارسی منتشر شده راز ماندگاری داستان حسنک وزیر را بررسی کرده است.
نویسنده مقاله از شیوه تطبیقی عناصر داستان استفاده کرده و به این ترتیب به عوامل ماندگاری و تأثیرگذاری داستان حسنک وزیر از تاریخ بیهقی را پرداخته است. وی در این مقاله عناصر داستانی از جمله شخصیت‌پردازی؛ صحنه‌پردازی؛ تراژدی؛ روایت و لحن را مدنظر قرار داده است.
در توضیح عنصر تراژدی در داستان حسنک وزیر می‌خوانیم: «این عنصر از مهم‌ترین وجوه ادبیات این داستان است. در تعریف این عنصر گفته‌اند: «تراژدی سقوط انسانی سعادتمند را از شوکت و بزرگی به ذلت و نگون‌بختی نشان می‌دهد که نتیجه خطای خود اوست. در ادبیات به هر نوشته هنرمندانه‌ای
که درون‌مایه غم‌انگیز و پایان فاجعه‌بار دارد، صفت تراژیک می‌دهند.»
در داستان حسنک تراژدی در اینجاست که عقوبت او بیش از خطایش است. مهم‌ترین عاملی که مجازات چوبه دار را برای حسنک رقم می‌زند، مسئله از حج برگشتن حسنک است که دستاویز محکمی به دست مخالفان او می‌دهد. حسنک در بازگشت از حج به‌خاطر ناامنی جاده و برای نجات «آن همه خلق»
به‌جای بغداد راه شام را ـ که مقر فاطمیان است ـ برمی‌گزیند و فاطمیان خلعتی به رسم مهمان‌نوازی به حسنک هدیه می‌دهند که همین مسئله، زمینه توطئه را هرچه بیشتر برای بوسهل فراهم می‌آورد. چنین عقوبتی در مقابل خطایی کوچک و ناخواسته خواننده را تحت تأثیر قرار می‌دهد
و او را به تفکر وامی‌دارد که آیا او نیز در زندگی‌اش به چنین سرنوشتی دچار می‌آید؟
این اندیشه جانش را هوشیارتر می‌کند و به این کلام بیهقی معتقدش می‌سازد که «احمق مردا که دل در این غدار فریفتگار بندد.»
در این داستان، انسان با ناگزیرترین مسئله انسانی یعنی مرگ روبه‌رو می‌شود که در هر شرایطی و مقامی از آن گریزی نیست.»
متن کامل این مقاله در فصل‌نامه رشد آموزش زبان و ادب فارسی، شماره 107، پاییز 1392 منتشر شده است.