آشنایی با بندر سیراف در «رشد آموزش تاریخ»
بهرام شفیعی، دبیر تاریخ دشتستان در فصل‌نامه رشد آموزش تاریخ، طی مقاله‌ای به معرفی و شناسایی بندر کهن سیراف پرداخته است.
در بخشی از این مقاله می‌خوانیم: «پس از روی کار آمدن ساسانیان، پادشاهان این سلسله سعی کردند بنادری را برای ارتباط با مناطق داخلی پارس و ایجاد رابطه اقتصادی با دولت‌های دیگر ایجاد کنند. بندر سیراف نیز از شهرهایی بود که برای ارتباط با نواحی داخلی پارس ایجاد شد.
این شهر بندرگاه اصلی فیروزآباد، نخستین پایتخت ساسانیان و آسان‌ترین راه ارتباط این شهر و ساحل بوده است. از آنجا که حیات اقتصادی این بندر به‌شدت به مسیر تجارت منتهی به فیروزآباد وابسته بود، احتمال می‌رود که اردشیر بابکان سیراف را به‌منظور بهره‌مندی از سود سرشار
تجارت دریایی مورد توجه قرار داده باشد. بسیاری از محققان معتقدند دژ سیراف را شاپور دوم ساسانی به‌منظور تقویت مواضع تدافعی ساحل خلیج‌فارس در قبال تعرضات اعراب بنا کرده است. به هر حال به‌نظر می‌رسد سیراف نقطه ارتباط و اتصال با فیروزآباد و نواحی داخلی فارس بوده
است.»
در ادامه مقاله آمده است: «ایران میانجی کالاهای رومی بود که در بندرهای شرقی مدیترانه به زمین نهاده می‌شدند و از راه‌های خود گذرانده و پس از بارگیری از بندرهای جنوبی ایران، راهی چین و هند می‌شدند. از این‌رو، بندرهای جنوبی ایران در کناره خلیج فارس به سرعت گسترش
یافتند. در واقع کانون بازرگانی و تجارت در خلیج‌فارس، سیراف بود. در این دوره بندر سیراف نه فقط رفت‌وآمد تجار و دریانوردان از همه ملل آزاد بود بلکه همگان از حقوق یکسان برخوردار بودند. مورخان و جغرافی‌دانان ترکیب جمعیتی سیراف را مشخص نکرده‌اند، اما معلوم است
که ایرانی‌ها، اعراب، یهودی‌ها، هندی‌ها و سایر گروه‌ها از جمله آفریقایی‌ها جمعیت آن را تشکیل می‌دادند.»
متن کامل این مقاله در فصل‌نامه رشد آموزش تاریخ، شماره51، تابستان 1392 منتشر شده است.