کتابخانه و موزه ملک یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های تهران است که در بافت قدیمی این شهر خودنمایی می‌کند. فصل‌نامه رشد آموزش هنر در مقاله‌ای به تاریخچه و معرفی این مجموعه پرداخته است.
در این مقاله با اشاره به اینکه واقف این مجموعه «حاج حسین آقا مَلِک» است، آمده است: «مرحوم ملک از ابتدای عمر به مطالعه و جمع‌آوری کتاب علاقه‌مند بود و این عشق و علاقه را تا آخر عمر حفظ کرد و این خود مقدمه‌ای برای تأسیس و تکوین تدریجی
کتابخانه گران‌قدری شد که امروزه شهرت جهانی دارد.
گفتنی است که ایشان کتابی را ندیده و نخوانده به مخزن کتاب نمی‌فرستاد. آقایان دانش‌پژوه و ایرج افشار که فهرست نسخ خطی کتابخانه را تهیه کرده‌اند اظهار می‌دارند: «هرگاه از نظر تاریخ تحریر یا نام محرر و غیره به مشکل برمی‌خوردیم، به نوشته مرحوم ملک در حاشیه کتاب
مراجعه می‌کردیم.»
مرحوم ملک در سال 1316 بر طبق مفاد چندین وقف‌نامه، اداره امور کتابخانه و موزه را با تمامی موقوفات به آستان قدس رضوی واگذار کرد و تا زمانی که در قید حیات بود، تمامی اختیارات خرید کتب و نفایس و هم‌چنین اداره امور کتابخانه را عهده‌دار بود. مرحوم ملک در سال 1315
شمسی دار فانی را وداع گفت و به دار بقا پیوست.»
در این مقاله درباره موزه ملک نیز می‌خوانیم: «مرحوم حسین ملک، موزه خود را با جمع‌آوری آثار و میراث فرهنگی بنیان نهاد و در این راه از مشورت اهل فنون بهره گرفت. این تلاش وی منجر به تأسیس موزه در سال 1316 شمسی گردید. هم‌اکنون آن تلاش نخستین با وجود بخش‌های مختلف،
میعادگاهی برای هنردوستان، مورخان و هنرمندان رشته‌های مختلف هنرهای تجسمی است و دیدن آن می‌تواند در نمایش عظمت بخشی از هنر ایران راه‌گشا باشد.»
متن کامل این مقاله در فصل‌نامه رشد آموزش هنر، شماره 32، زمستان 1391 منتشر شده است.